Βασικές Αρχές Εργασιακής Ασφάλειας
Συγγραφέας: Παππάς Ευστάθιος, Γκολώνης Χρύσανθος, εκδ. 24γραμματα, Pappas elevators
έγχρωμη έκδοση
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Η καλλιέργεια κουλτούρας ασφάλειας στον χώρο εργασίας συνιστά θεμελιώδη προϋπόθεση για την προστασία του ανθρώπινου δυναμικού και τη βιώσιμη ανάπτυξη κάθε οργανισμού. Η τυπική ύπαρξη κανονισμών και διαδικασιών δεν επαρκεί· απαιτείται η ενεργός συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων. Η διοίκηση οφείλει να επιδεικνύει έμπρακτη δέσμευση μέσω της παροχής συστηματικής εκπαίδευσης, κατάλληλων πόρων και συνεχούς ενημέρωσης. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι καλούνται να υιοθετούν υπεύθυνες πρακτικές και να αναφέρουν έγκαιρα τυχόν κινδύνους. Η ασφάλεια, όταν ενσωματωθεί ως θεμελιώδης αξία, οδηγεί στη μείωση ατυχημάτων, στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και στη διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης.
ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ
Κεφάλαιο 1ο.
Βασικές Αρχές Εργασιακής Ασφάλειας………………………………………….. 10
1.1 Ο Ρόλος της Ασφάλειας Εργασίας
1.2 Βασικές Αρχές Εργασιακής Ασφάλειας
1.3 Κίνδυνοι και Μέσα Προστασίας στον Εργασιακό Χώρο
1.3.1. Κατηγορίες Κινδύνων στο Εργασιακό Περιβάλλον
1.3.1.1 Φυσικοί κίνδυνοι
1.3.1.2. Χημικοί κίνδυνοι
1.3.1.3. Βιολογικοί κίνδυνοι
1.3.1.4 Εργονομικοί κίνδυνοι
1.4 Ατομικός Προστατευτικός Εξοπλισμός (Α.Π.Ε.)
1.4.1. Είδη Α.Π.Ε.
1.4.2 Κατάλληλη χρήση και συντήρηση
1.5.Σήμανση Ασφαλείας και Εργασιακά Σύμβολα
1.5.1 Αναγνώριση και ερμηνεία σήμανσης
1.5.2.Υποχρεωτικές, απαγορευτικές και προειδοποιητικές πινακίδες
1.5.3. Οδηγίες Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών
1.5.3.1. Πυρκαγιά
1.5.3.2 Σεισμός
1.5.3.3. Διαρροή ουσιών
1.5.3.4 Οργάνωση και εκπαίδευση προσωπικού
1.5.4. Διαχείριση Ατυχημάτων και Αναφορά Περιστατικών
1.5.4.1. Βήματα καταγραφής και αναφοράς
1.5.4.2 Ανάλυση αιτιών και πρόληψη επανάληψης
1.6. Οργάνωση και Συνθήκες του Εργασιακού Χώρου
1.6.1. Τακτοποίηση εργαλείων και χώρων
1.6.2. Φωτισμός, εξαερισμός και θόρυβος
1.7 Εκπαίδευση και Επιμόρφωση για Θέματα Ασφάλειας
1.7.1 Προγράμματα κατάρτισης
1.7.2. Ρόλος του υπεύθυνου ασφαλείας
1.8.Νομοθεσία και Πρότυπα για την Υγιεινή και Ασφάλεια
1.8.1. Βασικές διατάξεις
1.8.2. Υποχρεώσεις σύμφωνα με τον νόμο
1.8.3. Κουλτούρα Ασφάλειας στον Εργασιακό Χώρο
1.8.4. Προαγωγή θετικής συμπεριφοράς
1.8.5. Συμμετοχή όλων στην πρόληψη
Κεφάλαιο 2ο.
Κατηγορίες Κινδύνων στο Εργασιακό Περιβάλλον…………………………… 37
2.1. Βασικές Αρχές Εργασιακής Ασφάλειας
2.1.1.Έννοια της Πρόληψης και Μέτρα Προφύλαξης
2.2. Ευθύνες Εργαζομένων και Εργοδοτών
2.2.1. Υποχρεώσεις εργοδοτών
2.2.2. Υποχρεώσεις εργαζομένων
2.3. Στόχοι της Ασφάλειας
2.4 Βασικές Αρχές Ασφαλούς Εργασίας
2.5.1. Επιπτώσεις από τα Ατυχήματα και Μέτρα Περιορισμού
2.5.2.Μέτρα περιορισμού των επιπτώσεων
2.6. Συστήματα Διαχείρισης της Ασφάλειας
2.6.1. Χαρακτηριστικά των συστημάτων διαχείρισης
2.6.2 Πρότυπα διαχείρισης ασφάλειας
2.7. Συστημικό Πλαίσιο Εφαρμογής: Οι Τέσσερις Πυλώνες της Ασφάλειας
2.8. Μέτρηση Επίδοσης σε Θέματα Ασφάλειας
2.8.1.Στατιστικοί Δείκτες Επιπτώσεων (Lagging Indicators)
2.8.1.1. Προγνωστικοί Δείκτες Επίδοσης (Leading Indicators)
2.8.1.2. Πολυγωνική Αναπαράσταση Δεικτών
2.9.Εργονομικές Προκλήσεις στη Διαχείριση Ασφάλειας
2.9.1. Σωματικές εργονομικές προκλήσεις
2.9.2. Ψυχολογικές εργονομικές προκλήσεις
2.9.3. Τεχνολογικές εργονομικές προκλήσεις
2.10. Αντιμετώπιση Εργονομικών Προκλήσεων
2.11. Ολιστική Σύνδεση με τις Βασικές Αρχές Ασφάλειας
Κεφάλαιο 3ο.
Ατομικός Προστατευτικός Εξοπλισμός (Α.Π.Ε.)…………………………………55
3.1. Εισαγωγή
3.2 Είδη Ατομικού Προστατευτικού Εξοπλισμού
3.2.1. Κράνος προστασίας
3.2.1.1. Τεχνικά Χαρακτηριστικά Κράνους Εργασίας
3.2.1.2. Προστατευτικά γυαλιά και προσωπίδες
3.1.2.3. Προστασία ακοής
3.1.2.4. Αναπνευστική προστασία (μάσκες)
3.2.1.5. Προστασία χεριών – Γάντια
3.1.2.6. Υποδήματα ασφαλείας
3.2.1.7. Ειδική ενδυμασία
3.2.1.8. Προστασία από πτώσεις – Ζώνες ασφαλείας
3.2.1.9. Άλλος εξοπλισμός
3.3. Κατάλληλη Χρήση και Συντήρηση του Ατομικού Προστατευτικού Εξοπλισμού (Α.Π.Ε.)
3.3.1. Επιλογή του κατάλληλου Α.Π.Ε.
3.3.2. Ορθή χρήση
3.3.3. Συχνά λάθη και παραλείψεις στη χρήση ατομικού προστατευτικού
εξοπλισμού
3.3.4. Συντήρηση και καθαρισμός
3.3.5. Αποθήκευση
3.3.6. Ρόλος εργοδοτών και εργαζομένων
3.4. Οικονομική και οργανωτική διάσταση
3.4.1.Νομοθεσία και Κανονιστικό Πλαίσιο για τον Ατομικό Προστατευτικό
3.4.1.1. Ευρωπαϊκό Πλαίσιο
3.4.1.2. Ελληνική Νομοθεσία
3.5. Υποχρεώσεις Εργοδοτών
3.6. Υποχρεώσεις Εργαζομένων
3.7. Έλεγχος και Επιβολή
3.8. Οικονομική και Κοινωνική Διάσταση της Νομοθεσίας
3.9. Μελλοντικές Εξελίξεις
3.10. Συμπεράσματα – Προοπτικές
Κεφάλαιο 4ο.
Σήμανση και Οπτική Επικοινωνία Ασφαλείας………………………………….89
4.1. Σήμανση Ασφαλείας και Εργασιακά Σύμβολα
4.1.1. Αναγνώριση και Ερμηνεία Σήμανσης
4.1.2.Κατηγορίες Πινακίδων
4.1.3. Οργάνωση Χώρου με Βάση τη Σήμανση
4.1.4. Σύμβολα Επικινδυνότητας Υλικών
4.2. Αναγνώριση και Ερμηνεία Σήμανσης
4.2.1 Τι είναι η σήμανση ασφαλείας;
4.2.2 Στοιχεία που βοηθούν στην αναγνώριση
4.3 Στόχος της ερμηνείας
4.4 Μόνιμη σήμανση
4.4.1 Πινακίδες Απαγόρευσης
4.4.2 Πινακίδες Προειδοποίησης
4.4.3 Πινακίδες Υποχρέωσης
4.5 Οργάνωση Χώρου με Βάση τη Σήμανση
4.5.1. Διάδρομοι Κυκλοφορίας
4.5.2. Ζώνες Ασφάλειας
4.5.3. Θέσεις Εξοπλισμού και Οδηγίες
4.6 Σύμβολα Επικινδυνότητας Υλικών
4.7 Κύρια σύμβολα επικινδυνότητας
4.8 Περιστασιακή σήμανση
4.8 Σημασία για τον εργαζόμενο
4.9 Νομοθεσία
4.10. Η Σημασία της Σήμανσης στην Πρόληψη
Κεφάλαιο 5ο.
Οδηγίες Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών…………………………………. 114
5.1 Εισαγωγή
5.2 Αντιμετώπιση Πυρκαγιάς
5.2.1 Πρόληψη
5.2.3 Ενέργειες σε εκδήλωση πυρκαγιάς
5.2.4 Οδηγίες εκκένωσης
5.2.5 Αντιμετώπιση Σεισμού
5.2.5.1 Κατά τη διάρκεια του σεισμού
5.2.5.2 Μετά τον σεισμό
5.2.6 Διαρροή Επικίνδυνων Ουσιών
5.2.7 Ενέργειες σε περίπτωση διαρροής
5.2.8. Αντιμετώπιση Διακοπής Ρεύματος
5.3. Οδηγίες Εκκένωσης
5.3.1 Καθορισμένα μονοπάτια διαφυγής
5.3.2 Σαφή σήμανση
5.3.3. Υπεύθυνοι ορόφων και καθοδήγηση προσωπικού
5.3.4. Σημεία συγκέντρωσης και έλεγχος παρουσιών
5.4. Οργάνωση και Εκπαίδευση Προσωπικού
5.4.1 Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης
5.4.2. Ανάθεση ρόλων σε συγκεκριμένα άτομα
5.4.3.Δημιουργία ομάδων
5.5 Εκπαίδευση
5.6. Ασκήσεις εκκένωσης
5.7. Σεμινάρια πρώτων βοηθειών
5.8. Εκπαίδευση στη χρήση πυροσβεστήρα
5.9. Προγράμματα ενημέρωσης για επικίνδυνες ουσίες
5.10 Χρήση Πυροσβεστήρα
5.10.1 Βήματα Χρήσης (Μέθοδος P.A.S.S.)
5.10.2. Σημαντικά Σημεία Χρήσης
5.10.3. Είδη πυροσβεστήρων και κατάλληλη χρήση
5.10.4. Εκπαίδευση προσωπικού
5.10.5. Συντήρηση πυροσβεστήρων
5.11 Πρώτες Βοήθειες
5.11. 1 Βασικές Αρχές- Έλεγχος ζωτικών λειτουργιών
5.11.2.Αντιμετώπιση εγκαυμάτων με δροσερό νερό
5.11.3.Έλεγχος αιμορραγίας με πίεση
5.11.4. Σταθεροποίηση τραυματία μέχρι να έρθει βοήθεια
5.11.5. Η σημασία της εκπαίδευσης στις πρώτες βοήθειες
5.11.6. Ο ρόλος του φαρμακείου πρώτων βοηθειών
5.11.7. Περιεχόμενο Φαρμακείου Πρώτων Βοηθειών
5.12. Νομοθεσία και Κανονιστικά Πλαίσια
5.13. Ψυχολογία σε Καταστάσεις Κρίσης
5.14 Ο ρόλος των υπευθύνων ασφαλείας
5.15. Η εμπιστοσύνη του προσωπικού στο σχέδιο
5.16. Ο ρόλος των ασκήσεων
5.17 Ψυχολογικές αντιδράσεις σε κρίσεις
5.18.Η σημασία της επικοινωνίας
5.19. Ψυχολογική υποστήριξη μετά την κρίση
Κεφάλαιο 6ο.
Διαχείριση Ατυχημάτων και Αναφορά Περιστατικών…………………….. 144
6.1 Εισαγωγή
6.2 Σημασία της Διαχείρισης Ατυχημάτων
6.3 Ορισμοί και Τύποι Περιστατικών
6.4 Διαδικασία Καταγραφής Περιστατικού
6.5 Έντυπα και Ψηφιακά Εργαλεία Αναφοράς
6.6 Ανάλυση Αιτίων
6.6.1. Διάγραμμα Αιτίου-Αποτελέσματος (Ishikawa / Fishbone)
6.7 Διορθωτικές και Προληπτικές Ενέργειες (Corrective & Preventive Actions – CAPA)
6.8 Ρόλοι και Ευθύνες στη Διαχείριση Ατυχημάτων
6.8.1.Ρόλος Εργαζομένων
6.8.2.Ρόλος Προϊσταμένων / Υπευθύνων Τμημάτων
6.8.3.Ρόλος Υπευθύνου Υγείας και Ασφάλειας (H&S Officer)
6.8.4.Συνολική Εικόνα
6.9 Εκπαίδευση εργαζομένων
6.9.1 Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση των Εργαζομένων
6.9.2. Εκπαίδευση: Θεμέλιο για την πρόληψη
6.9.3. Ευαισθητοποίηση: Καλλιέργεια κουλτούρας ασφάλειας
6.9.4. Ο ρόλος της διοίκησης στην εκπαίδευση
6.10. Ανάλυση Στατιστικών Δεδομένων και Δεικτών Ασφάλειας
6.10.1. Δείκτες ασφάλειας
6.10.2. Οφέλη της στατιστικής ανάλυσης
6.10.3.Σύνδεση με τη νομοθεσία και τα πρότυπα
6.10.4.Από την ανάλυση στη δράση
6.11. Νομοθεσία και Υποχρεώσεις Επιχειρήσεων
6.11.1.Βασικές Υποχρεώσεις Εργοδοτών
6.11.2.Υποχρεώσεις Εργαζομένων
6.11.3. Σχέση με Ευρωπαϊκά Πρότυπα
Κεφάλαιο 7ο.
Οργάνωση και Συνθήκες του Εργασιακού Χώρου………………………….. 166
7.1.Εισαγωγή
7.2 Τακτοποίηση Εργαλείων και Χώρων
7.2.1. Η σημασία της οργάνωσης
7.2.2. Η μέθοδος 5S
7.2.3 Εργονομία και διάταξη χώρου
7.2.4 Παραδείγματα καλής πρακτικής
7.3. Καθαριότητα και Υγιεινή
7.3.1 Η σημασία της καθαριότητας στον εργασιακό χώρο
7.3.2 Προγράμματα και διαδικασίες καθαριότητας
7.3.3 Σύνδεση καθαριότητας και υγιεινής
7.3.4 Καλή πρακτική σε διαφορετικούς χώρους
7.3.5 Νομοθεσία και πρότυπα
7.4 Φωτισμός, Εξαερισμός και Θόρυβος
7.4.1. Φυσικός φωτισμός
7.4.3. Συνέπειες κακού φωτισμού
7.5.1. Εξαερισμός στον χώρο εργασίας
7.5.2. Σημασία της ποιότητας αέρα
7.5.3. Είδη εξαερισμού
7.5.4 Οφέλη σωστού εξαερισμού
7.5.5 Νομοθεσία και κανονισμοί
7.5.6. Συνέπειες ανεπαρκούς εξαερισμού
7.6. Θόρυβος στον εργασιακό χώρο
7.6.1. Πηγές θορύβου
7.6.2. Επιπτώσεις του θορύβου
7.6.3. Μέτρα πρόληψης και προστασίας
7.6.3.1.Τεχνικές λύσεις
7.6.3.2. Οργανωτικές πρακτικές
7.6.3.3. Μέσα Ατομικής Προστασίας
7.7. Νομοθεσία και πρότυπα
7.8 Πρόληψη Πτώσεων, Γλιστρημάτων και Προσκρούσεων
7.8.1 Στατιστικά
7.8.2 Μέτρα Πρόληψης
7.8.2.1. Υποδομή και τεχνικά μέτρα
7.8.2.2. Οργάνωση και διαδικασίες
7.8.2.3. Εκπαίδευση εργαζομένων
7.8.3 Προσκρούσεις
7.9 Ψυχολογική Διάσταση
7.10. Νομοθετικό Πλαίσιο και Διεθνή Πρότυπα
Κεφάλαιο 8ο.
Εκπαίδευση και Επιμόρφωση για Θέματα Ασφάλειας……………………. 188
8.1 Εισαγωγή
8.2 Προγράμματα Κατάρτισης για Θέματα Ασφάλειας
8.2.1 Στόχοι των Προγραμμάτων Κατάρτισης
8.2.2 Είδη Προγραμμάτων Κατάρτισης
8.2.2.1 Εκπαίδευση Νεοπροσλαμβανόμενων
8.2.2.2 Συνεχής Εκπαίδευση
8.2.2.3 Εξειδικευμένα Προγράμματα
8.2.2.4 Προγράμματα Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών
8.2.2.5 Ηλεκτρονική Μάθηση (E-learning)
8.2.3 Μέθοδοι Διδασκαλίας
8.2.4 Οφέλη από την Εφαρμογή Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
8.2.5 Προκλήσεις στην Υλοποίηση Προγραμμάτων
8.2.6 Παραδείγματα Καλών Πρακτικών
8.3 Εσωτερική και Εξωτερική Κατάρτιση
8.3.1 Εσωτερική Κατάρτιση
8.3.1.1 Πλεονεκτήματα Εσωτερικής Κατάρτισης
8.3.1.2 Μειονεκτήματα Εσωτερικής Κατάρτισης
8.3.1.3 Παραδείγματα Εσωτερικής Κατάρτισης
8.3.2 Εξωτερική Κατάρτιση
8.3.2.1 Πλεονεκτήματα Εξωτερικής Κατάρτισης
8.3.2.2 Μειονεκτήματα Εξωτερικής Κατάρτισης
8.3.2.3 Παραδείγματα Εξωτερικής Κατάρτισης
8.3.3 Συνδυασμός Εσωτερικής και Εξωτερικής Κατάρτισης
8.3.4 Κριτήρια Επιλογής Τύπου Κατάρτισης
8.3.5 Ο Ρόλος της Τεχνολογίας
8.4. Ρόλος του Υπεύθυνου Ασφαλείας
8.4.1 Καθήκοντα του Υπεύθυνου Ασφαλείας
8.4.2 Δεξιότητες και Ικανότητες
8.4.3 Ρόλος στην Εκπαίδευση και Επιμόρφωση
8.4.4 Ρόλος στην Καθημερινότητα της Επιχείρησης
8.4.5 Προκλήσεις του Ρόλου
8.4.6 Παραδείγματα Πρακτικής Εφαρμογής
8.4.7 Ηγετικός και Συμβουλευτικός Ρόλος
8.5. Αξιολόγηση Γνώσεων και Δεξιοτήτων Εργαζομένων
8.5.1 Σκοπός της Αξιολόγησης
8.5.2 Μέθοδοι Αξιολόγησης
8.5.2.1 Γραπτές Δοκιμασίες
8.5.2.2 Προφορικές Συνεντεύξεις
8.5.2.3 Πρακτικές Ασκήσεις
8.5.2.4 Μελέτες Περίπτωσης
8.5.2.5 Ηλεκτρονικές Εξετάσεις
8.5.3 Κριτήρια Αξιολόγησης
8.5.4 Ρόλος του Υπεύθυνου Ασφαλείας στην Αξιολόγηση
8.5.5 Προβλήματα και Προκλήσεις στην Αξιολόγηση
8.5.6 Καλές Πρακτικές στην Αξιολόγηση
Κεφάλαιο 9ο.
Ανάπτυξη Κουλτούρας Ασφάλειας στον Εργασιακό Χώρο………………. 217
9.1 Εισαγωγή
9.2 Η Έννοια της Κουλτούρας Ασφάλειας
9.3 Προαγωγή Θετικής Συμπεριφοράς στον Εργασιακό Χώρο
9.3.1 Η Σημασία της Συμπεριφοράς
9.3.2 Μέθοδοι Ενίσχυσης Θετικής Συμπεριφοράς
9.3.3 Αντιμετώπιση Αρνητικών Συμπεριφορών
9.3.4 Ο Ρόλος της Ψυχολογίας και του Κλίματος
9.4. Συμμετοχή Όλων στην Πρόληψη – Συλλογική Ευθύνη και Συνεργασία
9.4.1 Η Έννοια της Συλλογικής Ευθύνης
9.4.2 Ο Ρόλος της Διοίκησης
9.4.3 Ο Ρόλος των Εργαζομένων
9.4.4 Η Σημασία της Συνεργασίας
9.5 Παραδείγματα Καλών Πρακτικών
9.5.1 «Safety Talks» πριν από κάθε βάρδια
9.5.2 Σύστημα αναφοράς «παρ’ ολίγον» ατυχημάτων
9.5.3 Εβδομάδα Ασφάλειας
9.5.4 Προσομοιώσεις και χρήση νέας τεχνολογίας
9.5.5 Επιβράβευση και αναγνώριση
9.5.6 Διατμηματικές ομάδες ασφάλειας
9.5.7 Συνεχής εκπαίδευση και μικρά τεστ γνώσεων
9.6. Ενίσχυση Υπευθυνότητας και Επαγγελματισμού
9.6.1 Υπευθυνότητα: Προσωπική και Συλλογική
9.6.2 Επαγγελματισμός στην Πράξη
9.6.3 Μέθοδοι Ενίσχυσης Υπευθυνότητας
9.6.4 Καλλιέργεια Επαγγελματισμού
Κεφάλαιο 10o.
Νομοθεσία και Πρότυπα για την Υγιεινή και Ασφάλεια………………….. 232
10. 1 Εισαγωγή
10.2. Ελληνική Νομοθεσία για την Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία
10.2.1 Ο Νόμος 3850/2010
10.2.2 Άλλες Σημαντικές Νομοθετικές Ρυθμίσεις
10.2.3 Ο Ρόλος του ΣΕΠΕ
10.2.4 Υποχρεώσεις Εργοδοτών και Εργαζομένων
10.3. Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και Οδηγίες
10.3.1 Οδηγία-Πλαίσιο 89/391/ΕΟΚ
10.3.2 Ειδικές Οδηγίες
10.3.3 Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο
10.4. Πρότυπα Διαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας
10.4.1 ISO 45001 – Σύστημα Διαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας
10.4.2 Ελληνικά Πρότυπα ΕΛΟΤ
10.4.3 Σχέση Προτύπων και Καθημερινής Πρακτικής
10.5. Υποχρεώσεις Εργοδοτών και Εργαζομένων σύμφωνα με τη Νομοθεσία
10.5.1 Υποχρεώσεις Εργοδοτών
10.5.2 Υποχρεώσεις Εργαζομένων
10.5.3 Συνέπειες Μη Συμμόρφωσης
Κεφάλαιο 11ο.
Εκτίμηση Επικινδυνότητας…………………………………………………………. 242
11.1 Εισαγωγή
11.2. Γενικό Πλαίσιο Εκτίμησης Επικινδυνότητας
11.2.1 Ορισμός και Στόχοι
11.2.2 Στάδια Εκτίμησης Επικινδυνότητας
11.2.3 Νομοθετικό Πλαίσιο
11.2.4 Μέθοδοι Εκτίμησης
11.2.5 Εργαλεία Εκτίμησης
11.2.6 Δυναμικός Χαρακτήρας
11.3.Συστημική Εκτίμηση Επικινδυνότητας
11.3.1 Έννοια της Συστημικής Προσέγγισης
11.3.2 Στάδια Συστημικής Εκτίμησης
11.3.3 Μέθοδοι Συστημικής Εκτίμησης
11.3.4 Πλεονεκτήματα της Συστημικής Εκτίμησης
11.3.5 Περιορισμοί
11.4 Δισδιάστατος Πίνακας Επικινδυνότητας
11.4.1 Έννοια και Δομή
11.4.2. Πλεονεκτήματα Δισδιάστατου Πίνακα Επικινδυνότητας
11.4.3 Περιορισμοί Δισδιάστατου Πίνακα Επικινδυνότητας
11.4.4. Εφαρμογές στη Βιομηχανία
11.5 – Δείκτης Επικινδυνότητας για Ανθρώπινες Εργασίες
11.5.1 Έννοια και Στόχοι
11.5.2 Υπολογισμός του Δείκτη
11.5.3. Παράγοντες που Επηρεάζουν τον Δείκτη
11.5.4 Εφαρμογές του Δείκτη
11.5.5 Οφέλη και Περιορισμοί
11.6. Πιθανότητες και Κατανομές Ανθρώπινων Λαθών
11.6.1 Έννοια του Ανθρώπινου Λάθους
11.6.2 Πιθανότητα Ανθρώπινου Λάθους
11.6.3. Κατανομές Λαθών
11.6.4 Παράγοντες που Επηρεάζουν τις Πιθανότητες
11.6.5 Εφαρμογές στην Εκτίμηση Επικινδυνότητας
11.7 Ποσοτική Εκτίμηση Ανθρώπινων Λαθών
11.7.1 Ανάγκη για Ποσοτικοποίηση
11.7.2 Τεχνικές Ποσοτικής Εκτίμησης
11.7.2.1 THERP (Technique for Human Error Rate Prediction)
11.7.2.2 HEART (Human Error Assessment and Reduction Technique)
11.7.2.3 CREAM (Cognitive Reliability and Error Analysis Method)
11.7.2.4 HCR (Human Cognitive Reliability)
11.7.3 Εφαρμογή στην Πράξη
11.7.4 Παράγοντες Διόρθωσης
11.7.5 Οφέλη και Προκλήσεις
11.8. Αναπαράσταση Αστοχιών και Λαθών
11.8.1 Έννοια και Σημασία
11.8.2 Μέθοδοι Αναπαράστασης
11.8.2.1 Δέντρο Σφαλμάτων (Fault Tree Analysis – FTA)
11.8.2.2 Δέντρο Γεγονότων (Event Tree Analysis – ETA)
11.8.2.3 Bow-Tie Analysis
11.8.2.4 FMEA (Failure Modes and Effects Analysis)
11.8.3 Αναπαράσταση Ανθρώπινων Λαθών
11.8.3.1.Διαγράμματα αλληλουχίας ενεργειών (Task Analysis)
11.8.3.2. Human Reliability Analysis (HRA)
11.8.3.3. SWIFT (Structured What-If Technique)
11.8.4 Παραδείγματα Εφαρμογών
11.8.5 Πλεονεκτήματα τεχνικής αναπαράστασης λαθών
11.9. Χρονικές Διαστάσεις της Επικινδυνότητας
11.9.1 Βραχυπρόθεσμες Διαστάσεις
11.9.2 Μεσοπρόθεσμες Διαστάσεις
11.9.3 Μακροπρόθεσμες Διαστάσεις
11.9.4. Δυναμική Εκτίμηση Επικινδυνότητας
11.10. Μελέτες Ασφάλειας σε Βιομηχανικές Επιχειρήσεις
11.10.1 Στόχοι Μελετών Ασφάλειας
11.10.2 Είδη Μελετών Ασφάλειας
11.10.2.1 Μελέτη Εκτίμησης Επικινδυνότητας (Risk Assessment Study)
11.10.2.2 Μελέτη Ασφάλειας SEVESO
11.10.2.3 Μελέτες HAZOP (Hazard and Operability Studies)
11.10.2.4 FMEA (Failure Modes and Effects Analysis)
11.10.2.5 Μελέτες Πυρασφάλειας και Εκρήξεων
11.10.3 Διαδικασία Σύνταξης Μελέτης Ασφάλειας
11.10.4 Οφέλη Μελετών Ασφάλειας
Κεφάλαιο 12ο.
Ατυχήματα – πρώτες βοήθειες……………………………………………………. 287
12.1 Εισαγωγή
12.2 Ενέργειες σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος
12.2.1. Εξασφάλιση του χώρου.
12.1.2 Ενημέρωση των αρμόδιων αρχών.
12.1.3.Παροχή πρώτων βοηθειών.
12.1.4. Καταγραφή και αναφορά.
12.2.Γενικές Αρχές Πρώτων Βοηθειών
12.2.1.Πρώτες Βοήθειες σε Εγκαύματα
12.2.2. Πρώτες Βοήθειες σε Ηλεκτροπληξία
12.3 Πρώτες Βοήθειες σε Ηλίαση
12.2.4. Θερμοπληξία
12.2.5. Πρώτες Βοήθειες σε Πνιγμό
12.2.6. Πρώτες Βοήθειες σε Έκθεση σε Χημικούς Παράγοντες
Κεφάλαιο 13ο.
Αποθήκευση Υλικών ως Παράγοντας Επαγγελματικού Κινδύνου…….. 295
13.1 Εισαγωγή
13.2.1 Κίνδυνοι από την Ακατάλληλη Αποθήκευση
13.2.2. Μέτρα Ασφαλούς Αποθήκευσης
13.3. Η Αποθήκευση ως Παράγοντας Επαγγελματικού Κινδύνου
13.3.1. Γενικοί Κίνδυνοι
13.3.2.Ειδικοί Κίνδυνοι ανά Κατηγορία Υλικών
13.4. Στατιστικά Στοιχεία για την Αποθήκευση Υλικών
13.5. Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο
13.6.Μέτρα για την Ασφαλή Τοποθέτηση και Αποθήκευση Υλικών
13.6.1 Γενικές Αρχές
13.6.2 Στοίβαξη και Τοποθέτηση
13.6.3 Μέτρα για Εύφλεκτα και Χημικά Υλικά
13.6.4 Μέτρα για Ογκώδη ή Βαρέα Αντικείμενα
13.7 Πυρασφάλεια και Έκτακτες Ανάγκες
13.8.Τεχνολογίες και Σύγχρονες Μέθοδοι Αποθήκευσης
13.9.Ο Ρόλος των Εργαζομένων και της Διοίκησης
13.9.1.Ο Ρόλος των Εργαζομένων
13.9.2.Ο Ρόλος της Διοίκησης
13.9.3. Ο Ρόλος του Υπεύθυνου Ασφάλειας (H&S Officer)
Κεφάλαιο 14ο.
Εργασίες σε Ύψη – Κίνδυνοι- Μέτρα και Ασφαλείς Πρακτικές………….309
14.1 Εισαγωγή
14.2. Εργασίες σε Ύψος ως Παράγοντας Εργατικού Ατυχήματος
14.2.1.Κίνδυνοι και Αίτια
14.2.2.Στατιστικά Δεδομένα
14.3.1 Εργασίες σε Ύψος με Χρήση Φορητών Κλιμάκων
14.3.2. Κίνδυνοι
14.3.3 Μέτρα Ασφαλείας
14.4.Εργασίες σε Ύψος με Χρήση Ικριωμάτων
14.4.1 Ο Ρόλος των Ικριωμάτων
14.4.2 Κίνδυνοι
14.4.3 Μέτρα Ασφαλείας
14.5. Εργασίες με Χρήση Καλαθοφόρων Ανυψωτικών Μηχανημάτων
14.5.1 Εφαρμογές
14.5.2 Κίνδυνοι
14.5.3 Μέτρα Ασφαλείας
14.6. Μέσα Ατομικής Προστασίας για Εργασίες σε Ύψη
14.6.1 Είδη ΜΑΠ
14.6.2 Χρήση και Συντήρηση
Βιβλιογραφία………………………………………………………………………….. 318
Ελληνική Βιβλιογραφία
Διεθνή βιβλιογραφία
ΣΕΙΡΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (αρ. σειράς 433)
Τίτλος: Βασικές Αρχές Εργασιακής Ασφάλειας,
Συγγραφέας: Παππάς Ευστάθιος, Γκολώνης Χρύσανθος
Τόπος και Χρονολογία έκδοσης: Σεπτέμβριος, 2025
Σελίδες: 310
Διάσταση σελίδας: 17×24 cm
Γραμματοσειρά: Calibri
Χαρτί: Γραφής 100 gr
ISBN: 978-618-246-066-5
Εκδόσεις: 24γράμματα / Γιώργος Δαμιανός
Διεύθυνση / Κεντρική Διάθεση:
Λεωφόρος Πεντέλης 77, Χαλάνδρι 152 34
Τηλ.: +30 210 612 70 74
Email: info24grammata.com
Web site / e-shop: www.24grammata.com
Copyright © 2025 24γράμματα
H γραφιστική επεξεργασία έγινε στο ατελιέ
γραφικών τεχνών των εκδόσεων «24 γράμματα»
(Λεωφ. Πεντέλης 77, Χαλάνδρι, τηλ. 210 612.70.74)
Υπεύθυνη ψηφιακής σελιδοποίησης: Αμαλία Φιοραβάντε
Σχεδιασμός εξωφύλλου: Αμαλία Φιοραβάντε





























































































