Βιστωνίδα – Λιμνοθάλασσες

24grammata.com/ Θράκη/ φύση

Το οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας του Πόρτο-Λάγος και της λίμνης Βιστωνίδας βρίσκεται στα νότια σύνορα των νομών Ξάνθης και Ροδόπης και απέχει οδικά 29 km από την Ξάνθη και 28 km από την Κομοτηνή. Το εμβαδόν της λίμνης Βιστωνίδας είναι περίπου 45 km2 με εποχική διακύμανση περίπου 6 km2. Ο μεγάλος άξονάς της έχει μήκος 10.5 km και ο μικρός 6,5 km. Χαρακτηρίζεται ως αβαθή λίμνη, αφού το μέσο βάθος της είναι 2 – 2,5 m και το μέγιστο δεν ξεπερνά τα 3,5 m. Το υψόμετρο της λίμνης είναι 0,10 m.. Η Γιαννακοπούλου (1989) χαρακτηρίζει τη λίμνη εύτροφη, σύμφωνα με διάφορους δείκτες ευτροφισμού, (διαλυμένο οξυγόνο. συγκεντρώσεις αλάτων Ρ και Ν, λόγος Ν/Ρ, συγκέντρωση χλωροφύλλης-α, δομή και διαδοχή των φυτοπλαγκτονικών πληθυσμών.

Σήμερα η λίμνη χωρίζεται από τη θάλασσα με ένα ισθμό από θίνες (περιοχή Πόρτο-Λάγος) και επικοινωνεί με αυτήν με διώρυγες (πόρους) κάθετες προς τον ισθμό. Όμως η γεωμορφολογία της περιοχής είναι ιδιόμορφη και κάνει το σύστημα να μην έχει την τυπική μορφή των λιμνοθαλασσών. Οι ακτές της θάλασσας (όρμος Βιστωνίδας) σχηματίζουν συστήματα πολυσχιδών κόλπων ενώ ένα προσχωματικό τόξο από νεογενή ιζήματα χωρίζει τον όρμο από τη λιμνοθάλασσα και τη λίμνη. Η λίμνη επικοινωνεί με τη λιμνοθάλασσα με τρία στόμια από τα οποία τα δυο είναι κλεισμένα με ιχθυοφραγμούς, “πόρτες” και το τρίτο με ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις. Η λιμνοθάλασσα συνδέεται με τη θάλασσα με έναν φυσικό δίαυλο. Το μήκος του διαύλου είναι 50 m. με μέσο πλάτος περίπου 60 m και μέσο βάθος 2 m (Κωτσοβίνος & Γιαννακοπούλου 1985). Η λίμνη επικοινωνεί και απευθείας με τη θάλασσα μέσα από ένα τεχνητό δίαυλο (του οποίου το στόμιο είναι επίσης κλεισμένο με ιχθυοφραγμούς).

Μέσα από τα στόμια του διαύλου, η νότια περιοχή της λίμνης δέχεται άμεσα και έμμεσα θαλασσινό νερό που την κάνει να είναι υφάλμυρη με μεταβαλλόμενη αλατότητα, ανάλογα με τις μετακινήσεις υδάτινων μαζών από και προς τη λίμνη. Το βόρειο τμήμα της λίμνης έχει γλυκά νερά.

Επίσης η λίμνη εμπλουτίζεται και από τα υπόγεια νερά που καταλήγουν σε αυτήν. Οι ποταμοί που χύνονται στη λίμνη είναι ο Κόσυνθος (Ξανθιώτικος), ο Κομψάτος (Πολύανθος) και ο Ασπροπόταμος (Τραύος). Έτσι η Βιστωνίδα δέχεται μεγάλες ποσότητες φερτών υλών. Μέχρι το 1990 η λίμνη δεχόταν αστικά λύματα και βιομηχανικά απόβλητα κυρίως από την πόλη της Ξάνθης και τη βιομηχανική της περιοχή αντίστοιχα.

Η δημιουργία της λίμνης τοποθετείται στο τεταρτογενές. Η θάλασσα εισχώρησε στην περιοχή της σημερινής λίμνης και με την δράση των παλιρροιακών ρευμάτων επεξέτεινε προς το εσωτερικό, δημιουργώντας έτσι μια μορφή κλειστής λιμνοθάλασσας. Παράλληλα τα αντιρεύματα είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία του ισθμού που την χωρίζει από τη λίμνη.

Το κλίμα της ευρύτερης περιοχής, χαρακτηρίζεται ως Μεσογειακό. με σχετικά ήπιο και βροχερό χειμώνα και με ξηρό και θερμό θέρος.

Το σύμπλεγμα των υγροτόπων της Λίμνης Βιστωνίδας και της Λιμνοθάλασσας του Πόρτο-Λάγους περιλαμβάνει μια σημαντική ποικιλότητα φυτικών και ζωικών ειδών. Η βόρεια και η νότια όχθη περιβάλλεται από εκτεταμένες ζώνες καλαμώνων, αλμυρίκια και από περιοδικώς κατακλυζόμενα έλη αλμυρού και γλυκού νερού. Νότια της λίμνης η λιμνοθάλασσα του Πόρτο-Λάγους περιβάλλεται από μεγάλα έλη με αλοφυτική βλάστηση και από αμμοθίνες. Οι βιότοποι αυτοί θεωρούνται οι σπουδαιότεροι σε έκταση της Βορειοανατολικής Ελλάδας. Η σπουδαιότητα του συμπλέγματος έχει αναγνωριστεί διεθνώς και έχει ενταχθεί στον κατάλογο Υγροτόπων Διεθνούς Σημασίας, σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ. Η σύμβαση αυτή επικυρώθηκε από την Ελλάδα το 1974 (Φ.Ε.Κ. 35OΙA/20.11.74). Επίσης έχει ανακυρηχθεί ως “Περιοχή Ειδικής Προστασίας”(Οδηγία 79/409/Ε.ο.κ., “Περί Διατήρησης των Άγριων Πτηνών”), είναι καταχωρημένη ως “Περιοχή Πουλιών Σημαντική για την Κοινότητα” και αναφέρεται ως Σημαντική Περιοχή για την ορνιθοπανίδα σε διεθνείς-ευρωπαϊκούς καταλόγους βιότοπων/υγρότοπων (ICBPI\ VRB. CORINE Biotopes). Το 1980 υπογράφτηκε υπουργική απόφαση για την προστασία της Λίμνης; Βιστωνίδας, ενώ το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχει αναφερθεί στον περιορισμό της βιομηχανικής δραστηριότητας στη γύρω περιοχή. Τέλος, αν και το Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Υ.ΓΙΕ.ΧΩ.Δ.Ε.) χρηματοδότησε τις μελέτες των Βολιώτη κ.ά, (1986) και Σεκλιζιώτη κ.α. ( 1992) και σύμφωνα μ’ αυτές έχει προτείνει την οριοθέτηση των ζωνών προστασίας του υγροτόπου, αυτή δεν έχει ακόμη νομοθετηθεί.

http://www.fd-nestosvistonis.gr