24grammata.com/ προσωπικότητες
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Γιάννης Πανούσης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 2 Αυγούστου του 1949. Βαπτίστηκε στην εκκλησία του Αϊ-Γιάννη στο Λουτράκι. Έλκει καταγωγή από την Αρκαδία (από τον πατέρα του Απόστολο Πανούση, δικηγόρο) και από την Κόρινθο (από τη μητέρα του η οποία ήταν γόνος πολιτικής οικογένειας, των Ηλιοπουλαίων).
Μέσα του δεν αντιπαλεύονται τα δύο χαρακτηριστικά που έχει από την καταγωγή του: «Τα δύο χαρακτηριστικά που λέμε ότι ισχύουν σε Τριπολιτσιώτες και Κορίνθιους είναι ότι οι Κορίνθιοι έχουν μια ευλυγισία στη λειτουργία τους, έναν τρόπο να τα φέρνουν βόλτα και οι Αρκάδες είναι πιο λεβέντηδες, πιο ντόμπροι. Αυτά τα δύο στοιχεία σ’ εμένα δεν βρίσκονται σε σύγκρουση, έρχονται σε συνδυασμό. Προσπαθώ να κρατάω τη ντομπροσύνη μου αλλά να καταφέρνω να τη διαχειρίζομαι κατά τρόπο που να δημιουργεί ένα αποτέλεσμα».
Μαθητικά χρόνια
Τα πρώτα γράμματα τα μαθαίνει στο Δημοτικό Σχολείο Κολωνού.
«Νομίζω πως ήταν μια από τις δύο σημαντικές περιόδους της ζωής μου. Εκεί έμαθα τι είναι η ζωή παρόλο που ήμουν σχετικά μικρός σε ηλικία (7-12 ετών). Κολωνός σημαίνει κόσμος που ζει στους δρόμους, φτωχολογιά που μαθαίνει ποδόσφαιρο στην αλάνα και που καταλαβαίνεις τις ανθρώπινες σχέσεις».
Φοιτά στην Λεόντιο Σχολή.
«Γαλλικό σχολείο. Μέθοδος, έλεγχος, προσπάθεια να τιθασεύσω το μυαλό μου. Πολύ καλός μαθητής, χρονική περίοδος ’61-’67, μέσα στα περίεργα χρόνια. Είχα προοδευτικές ιδέες. Η οικογένειά αριστερή, στην εξορία όλα τα αδέλφια της μάνας μου. Ήμουν πολύ καλός μαθητής με μεγάλη απόσταση από τον δεύτερο. Δεν μου έδιναν ποτέ τη σημαία ως αριστερό και προσπαθούσαν να με αποβάλλουν, αλλά δεν γινόταν αφού η διαφορά από τον δεύτερο ήταν μεγάλη. 19,5 ο Γιάννης, 17,8 ο δεύτερος, τι θα παρουσίαζαν; Ήταν θέμα εικόνας. Έτσι επιβίωσα».
Η Νομική
Πετυχαίνει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεν ήταν αυτό που ήθελε. Αγαπούσε τη Φιλολογία. Όμως ο πατέρας του, δικηγόρος, τον προόριζε για διάδοχό του.
«Είμαστε στη δικτατορία και, όπως έχω γράψει, μπήκα στη Νομική μαζί με τα τανκς. Διάβαζα πάρα πολύ φιλολογικά και πολιτικά κείμενα. Ταυτόχρονα, όμως, ζούσα και πολύ. Τα κλαμπ του Λουτρακίου έχουν βογκήξει από εμένα όπως επίσης και οι ταβέρνες, τα κέντρα… συνδύαζα τα πάντα. Τρεις μήνες τα έκανα λίμπα, τρεις μήνες διάβαζα ασταμάτητα.
Πήγα στη Νομική Σχολή την οποία δεν αγάπησα. Τελειώνω όμως και πηγαίνω για δεύτερο πτυχίο στις Πολιτικές Επιστήμες με μεγαλύτερο κέφι. Ακόμα δεν είχα βρει τι θα έκανα».
Τον ενδιαφέρει πολύ ο άνθρωπος ενταγμένος σε κοινωνικό πλαίσιο. Ήθελε να μάθει, να δει πώς λειτουργεί το άτομο ενταγμένο στην κοινωνία.
Ο στρατός
Πηγαίνει φαντάρος και υπηρετεί 30 μήνες γιατί είναι χαρακτηρισμένος πολιτικά. Πήγε 1η Μαΐου του 1973 και έφυγε 1η Νοεμβρίου 1975. «Είχα ξεχάσει πώς λέγομαι».
Οι σπουδές εγκληματολογίας στη Γαλλία
Μετά τον στρατό κάνει τον πρώτο του γάμο και φεύγει για τη Γαλλία. «Εκεί βρίσκω αυτό που ήθελα. Βρήκα ότι ο συνδυασμός πολιτικής σκέψης, φιλολογίας, νομικής και πολιτικής επιστήμης ήταν η εγκληματολογία. Εκεί είδα τον άνθρωπο στην ακραία του μορφή».
Η επιστροφή
Επιστρέφει στην Ελλάδα σε ηλικία 29 ετών, το 1978. Αποκτά έναν υιό και μετά από δυο χρόνια λύνει τον γάμο του. Γίνεται δεκτός στη Νομική Σχολή Θράκης. Η Κομοτηνή ήταν άγνωστη πόλη μέχρι τότε για τον ίδιο. «Όταν ανέβηκα στην Κομοτηνή, τρόμαξα. Έπαθα έναν πανικό βλέποντας μιναρέδες και φερετζέδες. Παίρνω ένα τηλέφωνο και λέω εγώ δεν κάθομαι το βράδυ, φεύγω. Τελικά έμεινα 19 χρόνια. Δεν ήθελα να φύγω. Όταν έφυγα, στον αποχαιρετιστήριο λόγο μου, είπα, εγώ απλώς ξενιτεύομαι από την Θράκη.»
Ως καθηγητής Νομικής ανέβηκε όλες τις πανεπιστημιακές βαθμίδες. Διετέλεσε Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής, Αντιπρύτανης τρεις θητείες και Πρύτανης από το 1994 έως το 1997.
Η Κομοτηνή υπήρξε ο δεύτερος σταθμός της ζωής του. Εκεί έμαθε πώς να χειρίζεται δύσκολες καταστάσεις, πώς να σέβεται την ιδιαιτερότητα του άλλου…
Οι φίλοι
Κρατάει φίλους από παλιά. Είναι οι άδολες φιλίες σε Κόρινθο, Αθήνα και Λουτράκι. «Έχω την αίσθηση ότι γενικά στη ζωή μου με αγαπάνε από Νωματάρχη και κάτω, δηλαδή ο απλός κόσμος. Δεν με αγαπάει κανείς από Νωματάρχη και πάνω. Διακομματικά, διαπολιτικά, δηλαδή με την εξουσία δεν έχω καλές σχέσεις, όποια και αν είναι. Είναι δική μου επιλογή ως ιδεολογία, ως τρόπος ζωής, εγώ δεν τα πάω καλά με την εξουσία. Θέλω να είμαι κριτικός, δεν θέλω να είμαι ουρά της εξουσίας.»
Τα πολιτικά
Παρότι είναι επηρεασμένος από τις ιδέες του ΚΚΕ Εσωτερικού (η Γαλλία ήταν μια πηγή τέτοιων ιδεών) κάποιες συγκυρίες λειτούργησαν και βρέθηκε στο χώρο του ΠΑΣΟΚ. «Από το 1978 έως το 1983 ήμουν ΠΑΣΟΚ, ό,τι και αν αυτό σημαίνει. Είμαι ένας από αυτούς που έγραψαν το νόμο για τα Πανεπιστήμια, τον οποίο ακόμα δεν μπορούν να γκρεμίσουν όσο και να προσπαθούν. Το 1983 αρχίζω να καταλαβαίνω τι γίνεται και παίρνω μια απόσταση από τους μηχανισμούς του ΠΑΣΟΚ. Δεν έπαψα να έχω φίλους όμως. Το 1988-1989, με το σκάνδαλο Κοσκωτά, κάνω επίσημη δήλωση ότι αποχωρώ. Η οριστική απομάκρυνση από το χώρο του ΠΑΣΟΚ έγινε το 2001-2002 όταν είπα ότι δεν θέλω να έχω καμία σχέση. Έχω μόνο διαπροσωπικές σχέσεις, είμαι τελείως ανεξάρτητος κομματικά».
Ο δεύτερος γάμος
Είναι παντρεμένος και έχει αποκτήσει άλλα δύο παιδιά: την Πηνελόπη, φοιτήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, και τον Κωνσταντίνο, μαθητή Λυκείου. Ο Απόστολος, από τον πρώτο του γάμο, κάνει αθλητική δημοσιογραφία, τελειώνει ΤΕΙ Χρηματοοικονομικής και ασχολείται με το ξενοδοχείο στο Λουτράκι. Η σύζυγός του είναι δικηγόρος.
Η κοσμοθεωρία του
Η ζωή του στηρίζεται σε δύο πόλους. Ο πρώτος είναι οι στενοί συναισθηματικοί δεσμοί με τους ανθρώπους του, τη μητέρα, τη γυναίκα του και τα παιδιά του.
Ο δεύτερος πόλος είναι η άδολη επικοινωνία με τον κόσμο. Κάνει τουλάχιστον 20 ομιλίες το μήνα σε όλη την Ελλάδα. Τον καλούν σύλλογοι γονέων, δήμαρχοι, τοπικοί φορείς και σύλλογοι πέρα από κόμματα. Τον «καλεί η Ελλάδα» και όχι τα κόμματα.
Αυτό το δίπολο του είναι αρκετό για να περνάει καλά και ευτυχισμένα.
ΙΔΙΟΤΗΤΑ
Καθηγητής Τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών (από το 1997 -…)
ΣΠΟΥΔΕΣ
# Πτυχίο Νομικής 1972, Πανεπιστήμιο Αθηνών
# Πτυχίο Πολιτικών Επιστημών 1975, Πανεπιστήμιο Αθηνών
# Μεταπτυχιακό και Διδακτορικό Δίπλωμα στο POITIERS Γαλλία, 1978
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Υπηρέτησε 19 έτη στη ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ του ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΡΑΚΗΣ, 1978-1997
19ετής διδασκαλία στη Νομική Σχολή Δ.Π.Θ.
# Εγκληματολογία
# Σωφρονιστική
# Θυματολογία Ανακριτική
13ετής διδασκαλία στο τμήμα ΕΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών
Κατασκευή της βίας και της εγκληματικότητας, ξενοφοβία και έγκλημα, εικόνα του εγκληματία κλπ.
Έχει επίσης διδάξει:
# ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ & ΤΕΦΑΑ Δ.Π.Θ. (Κοινωνιολογία, Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης κλπ.)
# ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (Κοινωνιολογία)
# ΣΧΟΛΕΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ, ΙΚΑΡΩΝ (Στρατιωτικό ποινικό δίκαιο, Εγκληματολογία)
ΜΕΛΟΣ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
# ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΘΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ
# ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ
# ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
# SOCIETE INTERNATIONALE DE CRIMINOLOGIE
# WORLD SOCIETY OF VICTIMOLOGY
# A.I.C.L.F.
# ASSOCIATION INTERNATIONALE DE DROIT PENAL
# ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ DEFENSE SOCIALE
# ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ (από το 1998 έως 2004 και από το 2006 έως 2008 πρόεδρος του ΣΕΚ)
# ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ
ΜΕΛΟΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
# COST (A18) Comparing the dynamics of violence within European countries
# CiCe (Children’s Identity & Citizenship in Europe)
# Εγκληματικότητα στις πόλεις (Αθήνα, Ρώμη, Βαρκελώνη, Αμβέρσα )
# Media, Βία, Ρατσισμός (Βέλγιο, Αγγλία, Ιταλία )
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ
# Μόνιμη στήλη («Τρίτη άποψη») στα ΝΕΑ (ανά δεκαπενθήμερον)(1993-
)
# Μόνιμη στήλη στο περιοδικό ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (1991- )
# Μόνιμη στήλη στο περιοδικό CRIME (2000-2001)
# Μόνιμη στήλη στο περιοδικό ΔΙΦΩΝΟ (2000-2001)
# Μόνιμη στήλη στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (ανά εβδομάδα) (2008-…)
ΜΕΛΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΝ
# Μέλος Δ.Σ. Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (1982-1991)
# Μέλος Δ.Σ. Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής (1984-1987)
# Μέλος Συμβουλίου Πρόληψης της Εγκληματικότητας (Υπουργείου Δικαιοσύνης) (1988)
# Μέλος της Συντονιστικής ομάδας για τα Τοπικά Συμβούλια πρόληψης της Εγκληματικότητας (Υπουργείο Δημόσιας Τάξης) (1999)
# Μέλος των Επιτροπών σύνταξης του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα (1990, 1994, 1997, 1999)
# Μέλος της Επιτροπής σύνταξης Π.Δ. για τις στρατιωτικές φυλακές (1993-1994)
# Πρόεδρος Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου Φυλακών (από το 1996) και μέλος Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών (μέχρι το 2002)
# Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΕΚΚΕ (1999-2001)
# Μέλος διυπουργικής επιτροπής για την αντιμετώπιση της βίας κατά γυναικών (2000)
# Μέλος υπο-επιτροπής Υφυπουργείου Αθλητισμού για τη Βία στα γήπεδα (2001)
# Επιστημονικός συνεργάτης στη Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για το Σωφρονιστικό Σύστημα (2008-2009)
ΜΕΛΟΣ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ
# Μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου του ΕΔΠ (1979-1981)
# Μέλος του Δ.Σ. της ΠΟΣΔΕΠ (1990-1994)
# Αναπληρωματικό μέλος του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (1999)
# Μέλος της Επιτροπής Εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ (1982-1984)
# Μέλος της προσωρινής Γ.Σ. Τμήματος Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου (1998-2001)
# Μέλος «Παρατηρητηρίου Νεότητας» (Γ.Γ. Νέας Γενιάς) (1997)
# Μέλος εκλεκτοριών σωμάτων Ανοικτού Παν/μίου Κύπρου (2010- )
ΜΕΛΟΣ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
# Μέλος της Εθνικής Επιτροπής ΟΥΝΕΣΚΟ (1982-1985)
# Μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού (1995-1996)
# Μέλος του forum για την Πολιτιστική Ολυμπιάδα (1998-2001)
# Μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Α. ΛΕΝΤΑΚΗΣ (1998- )
# Μέλος του Δ.Σ. του Πνευματικού Πολιτιστικού Κέντρου Δήμου Λουτρακίου (1999-2003)
# Αντιπρόεδρος του Τεγεατικού Συνδέσμου (1992-1994) και επιστημονικός σύμβουλος των Σχολών Γονέων του Τ.Σ. (1999
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ
# Πρόεδρος Νομικής Σχολής ΔΠΘ (1992-1994)
# Πρόεδρος ΤΕΦΑΑ / ΔΠΘ (1988-1991)
# Πρόεδρος ΠΤ Νηπιαγωγών / ΔΠΘ (1991-1994)
# Αντιπρύτανης ΔΠΘ (1986, 1990, 1991-1994)
# Πρύτανης ΔΠΘ (1994-1997)
# Αντιπρόεδρος Διοικούσας Επιτροπής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (2000-2001)
# Μέλος Διοικούσας Επιτροπής Ιονίου Πανεπιστημίου (2000-2001)
# Πρόεδρος Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ (2003-2007)
ΑΛΛΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
# Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού (Φεβρ. Αυγ. 1996)
# Αντιπρόεδρος Κέντρου Ερευνών Θεμάτων Ισότητας (1997-2000)
# Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΙΣΤΑΜΕ (1999-2003)
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
# Πρόεδρος Επιτροπής Ερευνών ΔΠΘ (1986-1987)
# Διευθυντής του Εργαστηρίου Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Θράκης (1985-1997) και Διευθυντής του εγκληματολογικού περιοδικού ΧΡΟΝΙΚΑ (1990- )
# Επιστημονικός υπεύθυνος σε δεκάδες έρευνες
# Κριτής σε ερευνητικές προτάσεις
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ
# 200 άρθρα και 20 βιβλία (μ.ά. L’omission en droit penal compare, Η εξατομίκευση της κυρώσεως, Θεμελιώδη ζητήματα Εγκληματολογίας, Φυσιογνωμική, Σωφρονιστική μεταρρύθμιση, Το ζητούμενο στην Εγκληματολογία, Το Μήνυμα στην Εγκληματολογία, Περί εγκληματ(ι)ων λόγος και αντίλογος, Εγκληματογενείς και Εγκληματογόνοι Κίνδυνοι, Εγκληματολογικοί αναστοχασμοί κλπ.)
# Αρθρογραφία σε ξένα περιοδικά : Revue de Science Criminelle et de droit penal compare, The criminologist, Rivista di Polizia, Archives de politique criminelle, Eurocriminology, κ.λπ.
ΑΛΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Τέσσερα βιβλία (συλλογές άρθρων) που αφορούν την Ανώτατη Παιδεία
# Οραματισμοί 1985
# Πανεπιστήμιο, Καθηγητές και φοιτητές 1989
# Το τέλος μιας πανεπιστημιακής εποχής 1991
# Παιδείας τροπές, εντροπές, εκτροπές 1997
Οκτώ εκδόσεις του Νόμου Πλαίσιο για τα Α.Ε.Ι. (μαζί με Δ. Κλάδη)
Πέντε βιβλία (μαζί με άλλους συγγραφείς) για το Λύκειο: ΕΠΛ, Ενιαίο Λύκειο, κλπ.
Τέσσερις ποιητικές συλλογές (με ψευδώνυμο)
ΜΕΛΟΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ
# «Φίλοι Σύγχρονων Ασκληπιείων»
# «Ένωση για τα δικαιώματα του ανθρώπου»
# «Ταινιοθήκη της Ελλάδας»
# «Ίδρυμα Α. Λεντάκη»
ΣΥΝΕΔΡΙΑ / ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ / ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
# Συμμετοχή / εισήγηση σε δεκάδες διεθνή συνέδρια
# Συμμετοχή / εισήγηση σε δεκάδες ελληνικά συνέδρια / συμπόσια κλπ.
# 500 διαλέξεις σε επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς στην Ελλάδα
# Δεκάδες τηλεοπτικές / ραδιοφωνικές παρουσίες, Υπεύθυνος / συντονιστής τριών τηλεοπτικών εκπομπών στο Seven-X για την εγκληματικότητα (1999) και για έξι μήνες σχολιαστής στο Ράδιο Αντέννα (2009)