24grammata.com/ ιστορία των ασήμαντων πραγμάτων
Κατερίνα Βαϊμάκη
Σήμερα υπολογίζεται πως το 92% των γυναικών φορούν κραγιόν. Η μέση γυναίκα καταναλώνει περίπου 2 με 3 κιλά κραγιόν στη διάρκεια της ζωής της μόνο με το να γλύφει τα χείλη της! Ποια είναι όμως η ιστορία του μέσα στους αιώνες και ποιος αυτός που το εφηύρε;
Στα αρχαία χρόνια
Ιστορικά στοιχεία δείχνουν πως το κραγιόν προέρχεται από την αρχαία Μεσοποταμία, 5,000 χρόνια πριν. Οι γυναίκες της πόλης της Βαβυλώνας, Ούρ, σκέφτηκαν και εφάρμοσαν την ιδέα του κραγιόν. Θρυμμάτιζαν ημιπολύτιμους λίθους και τους αναμείγνυαν με ένα μείγμα που τους προσέδιδε χρώμα. Έπειτα το χρησιμοποιούσαν για να διακοσμούν τα χείλη τους.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αποσπούσαν μια κόκκινη χρωστική ουσία από φύκια, που περιείχαν 0,01% ιώδιο και βρώμιο. Το αποτέλεσμα όμως, αυτής της ένωσης ήταν τοξικό και αργότερα έγινε γνωστή ως το «φιλί του θανάτου». Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες έβαφαν τα χείλη τους, με αγαπημένα χρώματα το μπλε, το μαύρο, το πορτοκαλί και το κόκκινο. Λέγεται πως η Κλεοπάτρα χρησιμοποιούσε λιωμένα σκαθάρια, αυγά μυρμηγκιών και χέννα για να βάφει κόκκινα τα χείλη της.
Στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη, η μπογιά για τα χείλη φτιαχνόταν από βερμίλιο και φυτικές ουσίες, όπως τα φύκια και τα μούρα. Στα κλασικά χρόνια, ο τρόπος που φορούσαν το κραγιόν αποδείκνυε την κοινωνική τους τάξη. Στην αρχαία Ρώμη, οι γυναίκες που άνηκαν στην ανώτερη τάξη χρησιμοποιούσαν κραγιόν που κατασκεύαζαν στο σπίτι.
Το 900 μ.Χ, ο Ανδαλουσιανός Άραβας ιατρός και φαρμακοποιός Abu al-Qasim al-Zahrawi (Abulcasis) δημιούργησε το πρώτο κραγιόν σε στερεά μορφή, χρησιμοποιώντας άρωμα και άλλα συστατικά πεπιεσμένα σε καλούπια. Περιέγραψε τη διαδικασία στην εγκυκλοπαίδεια του περί ιατρικής και φαρμακολογίας, την Al-Tasrif.
Μεσαίωνας
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα το κραγιόν είχε απαγορευτεί από την εκκλησία, ως ενσάρκωση του Σατανά. Η εκκλησία θεωρούσε πως τα βαμμένα χείλη ήταν σατανικά και
αποτελούσαν πρόκληση στον τρόπο με τον οποίο ο θεός είχε σχεδιάσει το
ανθρώπινο πρόσωπο.
Το κραγιόν άρχισε να κερδίζει κάποια δημοτικότητα το 16ο αιώνα στην Αγγλία, κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Βασίλισσας Ελισάβετ Α’, η οποία έκανε της μόδας τα κατακόκκινα χείλη και το λευκό πρόσωπο. Μέχρι τότε το κραγιόν δημιουργούταν από ένα μείγμα κεριού και κόκκινες κηλίδες από τα φυτά. Μόνο οι γυναίκες ανώτερης τάξης και άνδρες ηθοποιοί φορούσαν μακιγιάζ.
Στα τέλη του 1770, το Βρετανικό Κοινοβούλιο πέρασε ένα νόμο με τον οποίο δήλωνε πως οι γυναίκες οι οποίες αποπλανούσαν τους άντρες σε γάμο με το μακιγιάζ θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για μαγεία.
Η σύγχρονη ιστορία
Το 1860 αποτέλεσε το τέλος της απαγόρευσης ενάντια στο μακιγιάζ. Το πρώτο εμπορικό κραγιόν κατασκευάστηκε το 1884. Ήταν καλυμμένο με μεταξωτό χαρτί και αποτελούταν από λίπος ελαφιού, καστορέλαιο και κερί μέλισσας. Οι Σουφραζέτες χρησιμοποίησαν επίσης τα κραγιόν σαν σημάδι χειραφέτησης κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας, ζητώντας δικαίωμα ψήφου.
Τα πρώτα μοντέρνα κραγιόν σε μεταλλικές θήκες δημιουργήθηκαν το 1915. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι μεταλλικοί σωλήνες για τα κραγιόν αντικαταστάθηκαν από πλαστικούς και χάρτινους. Εκείνη την εποχή ηδημοτικότητα του κραγιόν αυξήθηκε χάρη στη βιομηχανία του σινεμά. Το μακιγιάζ έγινε συνήθεια για τις γυναίκες. Το 1950, η Αμερικανίδα φαρμακοποιός Hazel Bishop δημιούργησε το πρώτο μακράς διαρκείας κραγιόν.
Χρώμα και μόδα
Διάφορα χρώματα και διαφορετική δημοτικότητα για το καθένα ανά τους αιώνες. Κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα το μπορντό είχε την τιμητική του. Συνέχισε να είναι δημοφιλές και τη δεκαετία του ‘20. Τη δεκαετία του 1930 το κραγιόν δεν ήταν αποδεκτό από τον καθωσπρεπισμό της εποχής. Μια μελέτη του 1937 αποκάλυπτε πως πάνω από το 50% των έφηβων κοριτσιών της εποχής τσακωνόταν με τους γονείς τους για αυτό!
Όμως το 1950 όμως οι ηθοποιοί Marilyn Monroe και Elizabeth Taylor βοήθησαν στην επαναφορά του κόκκινου χρώματος στα χείλη των γυναικών. Το 1970 οι εταιρείες καλλυντικών προώθησαν κραγιόν με πιο περίεργες αποχρώσεις όπως γαλάζιο, μεταλλικό πράσινο, μπλε-ασημί και βιολετί. Το μαύρο κραγιόν ήταν πολύ δημοφιλές από τη δεκαετία του ‘80 μέχρι και του ‘90.
Συστατικά
Το κραγιόν αποτελείται από κερί, έλαια και μαλακτικά. Το κερί βοηθά το κραγιόν να λάβει τη στερεά του μορφή και ενισχύει την ευκολία εφαρμογής. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ελαίων που χρησιμοποιούνται, όπως το ελαιόλαδο, τα πετρελαιοειδή, βούτυρο κακάο, λανολίνη και βαζελίνη. Τα κραγιόν παίρνουν το χρώμα τους από μια ποικιλία βαφών. Το ροζ κραγιόν γίνεται από την ανάμειξη του διοξειδίου του τιτανίου με διάφορες κόκκινες αποχρώσεις.