Νέες κατευθύνσεις στη μελέτη της ευρωπαϊκής πολιτείας

Κώστας Α. Λάβδας και Δημήτρης Ν. Χρυσοχόου
Αναπληρωτές Καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης

24grammata.com/ free e book (κατηγορία: επιστημονικές μελέτες)

[κατέβασέτο/ download]

Εισαγωγή
Η τρέχουσα Γερμανική Προεδρία δεν έχει κρύψει τη φιλοδοξία της να αποτελέσει το εφαλτήριο για ένα νέο στάδιο στο δημόσιο διάλογο για το Μέλλον της Ευρώπης. Κεντρικό ρόλο σε αυτή τη φιλοδοξία διαδραματίζει η αναζήτηση για ένα συντομότερο αλλά και ουσιαστικότερο σχεδίασμα Συνταγματικής Συνθήκης. Σχετικά πρόσφατα, στις 12 Μαΐου του 2000, η δημόσια συζήτηση εμπλουτίστηκε καθοριστικά με την ομιλία του τέως υπουργού των Εξωτερικών της Γερμανίας Fischer στο Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου, εμπεριέχοντας έναν κανονιστικό προσανατολισμό προς μια πρωτότυπη ευρωπαϊκή Bundesrepublik. Μέχρι σήμερα, η συζήτηση έχει αναδείξει ότι η πορεία της ενοποίησης αντιμετωπίζει ελλείμματα εκδημοκρατισμού αλλά και αποτελεσματικότητας, ενώ έχει καταστήσει σαφές ότι η ενοποίηση δεν προχωρά με βάση ένα εξιδανικευμένο παρελθόν, αλλά ενσωματώνει καινοφανή πλέγματα ιδεών και διαδικασιών για την οργάνωση μιας συντεταγμένης πολλαπλότητας λαών και πολιτειών, η δυναμική της οποίας εισέρχεται σε νέα τροχιά.
Πλαίσιο
Εξεταζόμενη από μια κρατοκεντρική σκοπιά, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αποτελεί μια ιδιότυπη μορφή συνομοσπονδίωσης, στη λογική μιας συμπολιτείας (Τσάτσος 2001) ή μιας συναρχίας (Χρυσοχόου 2006). Ωστόσο η νέα διαλεκτική μεταξύ κυριαρχίας και ενοποίησης δεν κατάφερε να οδηγήσει σε καταστατικές δεσμεύσεις για μια κοινή στρατηγική εκδημοκρατισμού του πολιτικού της συστήματος. Η οργανωτική εξέλιξη των πολυεπίπεδων σχέσεων που καθορίζουν τη φυσιογνωμία της ΕΕ υποδεικνύει την ανάγκη νέων κανονιστικών προσεγγίσεων για την κατανόηση του υπό διαμόρφωση πολιτικού της συστήματος και τη νομιμοποίηση του. Είναι πλέον αναντίρρητο ότι το πεδίο της ΕΕ ανάγεται στην ανάλυση των σύνθετων πολιτικών συστημάτων: αφορά, κατά συνέπεια, τόσο τη συγκριτική πολιτική ανάλυση όσο και τις διεθνείς σχέσεις. Το ζητούμενο για το μέλλον του νέου αυτού πεδίου αφορά τόσο την οργανωτική του μορφή όσο και τους τρόπους νομιμοποίησής του προκειμένου να προκύψει ένα ρεύμα «επιστροφής» της πολιτικής και υπεράσπισής της στο εσωτερικό ενός συστήματος 1
που διέπεται από επάλληλες δομές διακυβέρνησης, ενώ αναζητεί να διαμορφώσει ένα χώρο διαβούλευσης, αντλώντας κριτικά από τις ρεπουμπλικανικές παραδόσεις του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού (Lavdas 2000, 2001, Λάβδας 2001).
Παρά τις πολλές και ουσιαστικές κατακτήσεις της, η ΕΕ χρειάζεται ένα νέο ευρωπαϊκό σχεδίασμα, ικανό να αναδείξει τις αξίες ενός κοινού δημόσιου χώρου μέσω ενός προτύπου διακυβέρνησης που θα βασίζεται στην ελεύθερη δημόσια διαβούλευση των πολιτών για το κοινό τους μέλλον, στην ανάδειξη νέων πεδίων δημοκρατικής αμφισβήτησης και διεκδίκησης και στην ανάδυση μιας νέας αίσθησης προορισμού (Τσινισιζέλης 2001). Και όλα αυτά, σε ένα υβριδικό και πολυαρχικό πολιτικό σύστημα που δεν θα θυσιάζει την αποτελεσματικότητα εις όφελος του λαϊκισμού. Ωστόσο ο κανονιστικός προσανατολισμός προς μια συντεταγμένη και δημοκρατική ευρωπαϊκή πολιτεία απαιτεί στροφή προς μια διαβουλευτική αναζήτηση των όρων μιας νέας ευρωπαϊκής πολιτικότητας. Όπως γράφει ο Olsen (2000: 175):…

24grammata.com/ free e book (κατηγορία: επιστημονικές μελέτες)

[κατέβασέτο/ download]