Ο άλλος Καρκαβίτσας. ‘Eνας αφανής λόγιος, αδελφός του Ανδρέα Καρκαβίτσα

24grammata.com/ ιστορία της Λογοτεχνίας

Σε μια σημαντική αποκάλυψη προχώρησαν πρόσφατα τα μέλη της Πολιτιστικής Ομάδας «Φράγμα» στην πόλη των Λεχαινών γύρω από το συγγραφικό έργο ενός ξεχασμένου ανθρώπου, που μέχρι σήμερα ήταν ερμητικά κλεισμένο στα σκονισμένα συρτάρια κάποιων γραφείων.

Το εξώφυλλο με τα διηγήματα του Κώστα Καρκαβίτσα
Κώστας Καρκαβίτσας, ο αφανής αδελφός του Ανδρέα
Μετά από έρευνες και μελέτες, έφεραν στο φως έναν άγνωστο μέχρι σήμερα στο ευρύ κοινό συγγραφέα. Πρόκειται για τον Κώστα Καρκαβίτσα, που δεν είναι άλλος από τον αδερφό του μεγάλου Λεχαινίτη διηγηματογράφου Ανδρέα Καρκαβίτσα, ο οποίος παρέμεινε επί χρόνια άγνωστος, αλλά σεβαστός και αξιομνημόνευτος, στη σκιά του διάσημου αδελφού του.

Τα μέλη της Πολιτιστικής Ομάδας «Φράγμα», Γιώργος Γώτης, Διονύσης Κράγκαρης και Ελένη Ψυχογιού, που επιμελήθηκαν τη νέα έκδοση, μπόρεσαν να συγκεντρώσουν τα σκόρπια διηγήματα και κείμενα του Κώστα Καρκαβίτσα δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής και να παρουσιάσουν μια συγκεντρωτική έκδοση, με τίτλο «Ο Διαολής», διατηρώντας τα στοιχεία και το ύφος της παλιάς τυπογραφίας.

Ο Κώστας Καρκαβίτσας, μικρότερος αδελφός του πασίγνωστου Ανδρέα Καρκαβίτσα, γεννήθηκε στα Λεχαινά το 1871.

Δεν ακολούθησε ανώτερες σπουδές και, με σύσταση του αδελφού του στον Γεώργιο Δροσίνη, εργάστηκε ανελλιπώς από το 1900 ώς το 1953 στο λογιστήριο της εφημερίδας «Εστία». Πέθανε στην Αθήνα στις 5 Μαΐου 1959 σε ηλικία 88 ετών και ενταφιάστηκε εκεί.

Από το συγγραφέα Κώστα Καρκαβίτσα απομένει το ένα και μοναδικό βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1939 από τις εκδόσεις «Πυρσός» με τίτλο «Ο Διαολής και άλλα διηγήματα», αφιερωμένο στον ιδρυτή της «Εστίας» Αδωνι Κύρου. Στην εφημερίδα αυτή άλλωστε δημοσίευσε το πρώτο του χρονογράφημα και στο φιλολογικό της κύκλο αναπτύχθηκε ως συγγραφέας.

Από τις μαρτυρίες που έχουμε για τον Κώστα Καρκαβίτσα, και οι οποίες, δυστυχώς, είναι λίγες και αποσπασματικές, λόγω ίσως του δυσπρόσιτου χαρακτήρα του και της εκδηλωμένης υπερβολικής μετριοφροσύνης του για τις λογοτεχνικές του επιδόσεις, πρέπει να οφείλουμε τη μοναδική αυτή έκδοση των διηγημάτων του στον ιστορικό Χρήστο Αγγελομάτη, αρχισυντάκτη της «Εστίας» την εποχή εκείνη, ο οποίος πήρε την πρωτοβουλία και συγκέντρωσε σε ένα τομίδιο 122 σελίδων τα ώς τότε σημαντικότερα διηγήματα του Κώστα Καρκαβίτσα.

Τα ανέκδοτα αφηγήματα, αλλά και ποιήματα που έγραψε ο Κώστας Καρκαβίτσας, επρόκειτο να συγκεντρωθούν και να εκδοθούν, μαζί με τα πρώτα εκδομένα, σε έναν δεύτερο τόμο λίγο καιρό πριν πεθάνει, με εικονογράφηση του ζωγράφου Αντώνη Κανά, αλλά και πάλι η υπερβολική μετριοφροσύνη του ματαίωσε αυτήν την έκδοση.

Το πόσο ο δυσπρόσιτος και εσωστρεφής αυτός συγγραφέας βίωνε τα θέματα και τους ήρωές του αποδεικνύει το γεγονός ότι κάθε καλοκαίρι ερχόταν στο φυσικό περιβάλλον, στο οποίο αναπτυσσόταν η δράση τους, και έμενε σε ένα μοναχικό σπιτάκι, που ο ίδιος είχε χτίσει στην παραλία του Αϊ-Θανάση των Λεχαινών, και το οποίο διασώζεται ακόμη, παρέα συνήθως με το ζωγράφο Στέφανο Ξενόπουλο, αδελφό του Γρηγορίου.

Εκεί, γύρω στην παραλία του Αϊ-Θανάση και στο γειτονικό κάμπο, έζησαν και πέθαναν τα περισσότερα πρόσωπα του έργου του, ο Διαολής, η Αστρινη, ο Βουρκάνος, ο Παληαδελφός και ο κυρ Ασημάκης, εκεί ήταν η Δροσελή, ο Βαρκός και η Βαθειά Στράτα, που οδηγούσε στα μυστήρια της Φύσης και στα μοναχικά μονοπάτια της Τέχνης του.

ΜΑΚΗΣ ΝΟΔΑΡΟΣ

 

archive.enet.gr