24grammata.com- από τη ζωή των λέξεων
ΚΟΛΑΟΥΖΟΣ: Μια μικρή αλλά χρήσιμη σημείωση, που πρέπει να διορθωθεί νοηματικά, για να πάψει η παρερμηνεία της.
Τι σημαίνει η φράση: “χωριό που φαίνεται, κολαούζο δε θέλει”
γράφει ο Δημήτρης Σταθακόπουλος
Συχνά ακούμε: Αυτός, ή ο τάδε είναι ΚΟΛΑΟΥΖΟΣ , με την έννοια του γλείφτη, σφουγγοκωλάριου, βδέλας που κολλάει και απομυζά κ.λ.π. Η λέξη ΚΟΛΑΟΥΖΟΣ δε σημαίνει καθόλου αυτό, αλλά αντιθέτως σημαίνει τον Οδηγό / τον μπροστάρη. Η λέξη είναι από το Οθωμανικό ουσιαστικό kilavuz που σημαίνει οδηγός (οδηγητής), αυτός που μας δείχνει το δρόμο.
Τα άλογά τους, οι άντρες οδηγοί των καραβανιών της βαλκανικής τα έλεγαν Κολαούζους, δηλ. άλογα οδηγούς, διότι ήξεραν το δρόμο (π.χ Γιάννενα – Βουκουρέστι ), και έτσι ενώ ο αναβάτης μπορούσε να αποκοιμηθεί στο σαμάρι, αυτά πήγαιναν μόνα τους, χωρίς έλεγχο των χαλινών. Αν κάποιος δεν ήξερε το δρόμο, έπαιρνε ένα τέτοιο οδηγό / κολαούζο ( άνθρωπο και άλογο ) και έβρισκε το δρόμο του προορισμού του. Αν όμως το μέρος/ χωριό/ πόλη που ήθελε να πάει φαινόταν οπτικά, τότε πήγαινε και μόνος του, χωρίς οδηγό/ κολαούζο.
Έτσι: “χωριό που φαίνεται, κολαούζο (: οδηγό) δε θέλει” !!! Ο πιο γνωστός Κολαούζος/οδηγός της ιστορίας των ελληνικών καραβανιών της Βαλκανικής ήταν ο Γιαννιώτης Ρόβας, που :” Ο Ρόβας εξεκίνησε, μεσ’ τη Βλαχιά να πάει, νύχτα σελώνει τ’ άλογο, νύχτα το καλιγώνει..”
διαβάστε επίσης: Το ταξίδι των Ηπειρωτών προς τη Βλαχία και οι καημοί του.