24grammata.com/ βιβλιοπαρουσίαση/ Κύπρος
Τη Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011, στις 8:00 μ.μ., το Σπίτι της Κύπρου και οι Εκδόσεις Φαρφουλάς παρουσίασαν στο Σπίτι της Κύπρου την πέμπτη ποιητική συλλογή του Γιώργου Καλοζώη Η ΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ. Η συλλογή τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για εκδόσεις του 2009 από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.
Ο Μορφωτικός Σύμβουλος κ. Κώστας Λυμπουρής καλωσόρισε, τόσο τους ομιλητές όσο και τους λοιπούς παρευρισκομένους, που τιμούν, όπως τόνισε, το Σπίτι της Κύπρου και τον ποιητή με την παρουσία τους. Αφού έκανε μία σύντομη αναφορά στην εργογραφία του Γιώργου Καλοζώη, και στις σημαντικές διακρίσεις που έχει αποσπάσει το έργο του, ο κ. Λυμπουρής εξέφρασε την ικανοποίησή του για την παρουσίαση ενός βιβλίου που, όπως είπε χαρακτηριστικά, «έχει το κριτήριο της καταξίωσης, αυτό που ενισχύει και την αξιοπιστία της διακινούμενης στον ελλαδικό χώρο λογοτεχνικής παραγωγής της Κύπρου», προσφέροντας στο Ελλαδικό κοινό την «ευκαιρία να γνωρίσει τη λογοτεχνική δημιουργία της Κύπρου σύμφωνα με κάποια κριτήρια».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο ποιητής, ιατρός-ψυχίατρος, κ. Σωτήρης Παστάκας, ο οποίος επεσήμανε ότι η κατάρρευση του αυτονόητου και η απώλεια του νοήματος, που τόσο καταλυτικά χαρακτηρίζουν την εποχή μας, αποτελούν, κατά την άποψή του, «τον ορίζοντα μέσα στον οποίον κινείται το ‘εγώ’ που μιλάει μέσα στα ποιήματα της συλλογής: αυτήν την κατάργηση του αυτονόητου στην επικοινωνία μας, που μας αφαιρεί την ιδιότητα του ‘ανθρώπινου’ λόγου κι όταν χάνουμε τον λόγο δεν έχουμε τίποτα πια το ‘ανθρώπινο’». Όπως τόνισε στη συνέχεια της ομιλίας του, ο Γιώργος Καλοζώης είναι «ένας ποιητής, που έχει συνείδηση μέσα σε ποια όρια κινείται σήμερα η γραφή, και ποιο είναι το στοίχημα της ποίησης σήμερα», επαναφέροντας με τον λόγο του το αυτονόητο στην ποίηση, επανεφευρίσκοντας την ΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ, παράγοντας εν τέλει νοήματα.
Ακολούθησε η ομιλία της φιλολόγου-πανεπιστημιακού κ. Μαίρης Ρούσσου Σινκλαίρ, η οποία εξέφρασε την άποψη ότι τα 32 ποιήματα που συναποτελούν τη συλλογή, γραμμένα σ’ ένα κατεξοχήν προσωπικό ποιητικό ιδίωμα, στοιχειοθετούν «μια ποιητική πρόταση, που ενώ εστιάζει στην πατρίδα του (ποιητή), την Κύπρο και τον ελληνισμό γενικότερα, εκφράζει και μια βαθύτατη αγωνία για την κρίση και την παρακμή του δυτικού πολιτισμού». Σύμφωνα με την κ. Ρούσσου Σινκλαίρ, ο Γιώργος Καλοζώης στη συλλογή του αυτή έχει πια χαράξει τον δικό του δρόμο και συνδιαλέγεται με δυναμικό τρόπο με την ευρωπαϊκή ποιητική παράδοση του υπερρεαλισμού «η οποία δεν λειτουργεί μόνο στο επίπεδο της αυτόματης γραφής, αλλά επεξεργάζεται και τα πορίσματα της ψυχανάλυσης». Όπως ανέλυσε, διά μέσου των διαδοχικών μεταμορφώσεων του ποιητικού υποκειμένου, τα ποιήματα, γεμάτα σύμβολα και αλληγορίες «είναι τις περισσότερες φορές σαν όνειρα ή εφιάλτες, προϊόντα ενός προσωπικού αλλά και συλλογικού ασυνειδήτου που βγαίνουν στην επιφάνεια αναζητώντας επίμονα την ερμηνεία». Μαζί με τα όνειρα, ο θάνατος, σημαντική παράμετρος στην ποίηση του Γιώργου Καλοζώη, δεσπόζει σαν βαθιά υπαρξιακή αγωνία για τη συνακόλουθη λήθη, ώστε τα ποιήματα, που αποτελούν την ΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ, να διαβάζονται σαν μια γραμματική της απώλειας.
Τον κύκλο των ομιλιών ολοκλήρωσε ο υπεύθυνος των Εκδόσεων Φαρφουλάς κ. Διαμαντής Καράβολας, ο οποίος ξεκίνησε την εισήγησή του, υπογραμμίζοντας ότι η ποίηση του Γιώργου Καλοζώη «έχει κατακτήσει αυτό το σπάνιο χάρισμα που λέγεται ‘ύφος’», ενώ η ιδιαίτερη ικανότητά της συνίσταται στο ότι προσφέρει στον αναγνώστη «μια εν πολλοίς ακατανόητη τέρψη, παρόμοια με αυτή που μας προσφέρουν τα όνειρα», καθώς «εμπεριέχει πολλά από τα στοιχεία που συγκροτούν την ονειρική μαγεία», όπως είναι τα μνημονικά ίχνη της παιδικής ηλικίας, η αγχογενής αναζήτηση χαμένων αντικειμένων ή προσώπων, μια μεταλλαγμένη εκδοχή υπαρκτών χώρων και τοπίων, όπου διαδραματίζεται η δράση του κάθε ποιήματος, για να καταλήξει στη διαπίστωση «ότι όπως και στο όνειρο έτσι και στα ποιήματα του Γιώργου Καλοζώη, παρά τον φαινομενικά παραληρηματικό τους χαρακτήρα δεν υπάρχει τίποτε το περιττό». Ο κ. Καράβολας ολοκλήρωσε εστιάζοντας σε ένα στοιχείο, που συνιστά μια ιδιαίτερη σταθερά στα πλείστα ποιήματα της συλλογής, την ιδιαίτερα έντονη παρουσία ζώων, τα οποία «σχετίζονται στενά με τον αφηγητή-ποιητή και παίζουν ένα ρόλο στην κατασκευή της ποιητικής αφήγησης», προκαλώντας την επιθυμία της μεταμόρφωσης, μετουσιώνοντας τοτεμικές ιδιότητες και εμπεριέχοντας στοιχεία ταμπού.
Μεταξύ των εισηγήσεων η φιλόλογος Μάνια Κοιλάκου διάβασε τα ποιήματα Η ΛΗΘΗ, Ο ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΟΣ, ΤΟ ΑΡΡΩΣΤΟ ΓΚΝΟΥ, Η ΚΟΛΥΜΒΗΘΡΑ και ΤΟ ΠΕΡΙΖΗΤΗΤΟ ΥΦΑΣΜΑ.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τις ευχαριστίες του ποιητή κ. Γιώργου Καλοζώη, ο οποίος, αφού ανέφερε ότι Η ΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ αφιερώνεται στη μνήμη της φίλης του Αικατερίνης Παπανικολάου, ολοκλήρωσε την αντιφώνησή του λέγοντας «ότι η συλλογή αυτή είναι ένας διάλογος με τους νεκρούς, και θεωρώ ότι δεν υπάρχει διάλογος με τους ζωντανούς, ουσιαστικός, αν δεν έχει προηγηθεί ο διάλογος με τους νεκρούς».
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, η Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης. της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας, κ. Νίκη Λοϊζίδη, ο συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας κ. Νικήτας Παρίσης, η ποιήτρια και φιλόλογος κ. Φροσούλα Κολοσιάτου, ο φιλόλογος Κωστής Δανόπουλος, μέλος Σ.Ε.Π. του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, η ζωγράφος κ. Γιούλικα Λακερίδου κ.ά.
Η νέα, έκτη κατά σειρά, ποιητική συλλογή του Γιώργου Καλοζώη ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Φαρφουλάς.
www.spititiskyprou.gr
farfoulas.blogspot.com