ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Σχόλιο στα ποιήματα του Χρήστου Βατούσιου “Νόμιμη Μοίρα”, εκδ. Γαβριηλίδης.
Διαβάστε την αρθρογραφία του Χρήστου Βατούσιου στο 24grammata.com κλικ εδώ
γράφει ο Απόστολος Θηβαίος.
Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ
Έτσι ζούμε, με την ασυνέχεια της εσωτερικής μας ζωής, με τις ποικίλες εκλογές και προτιμήσεις της μνήμης κάθε φορά και μ΄αφορμή κάποια συγκίνηση.
Με τα λόγια ετούτα, καθώς επισημαίνονται μες στην εκφορά του Μ. Γ. Μερακλή, αυτούσιες παραθέσεις των διαπιστώσεων του Άλκη Γιαννόπουλου, είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί η φοβερή τραγωδία. Εκείνη που προφήτεψε από τα μεσημεριάτικα κελιά της ιταλικής πόλης Πίζα ο Έζρα, ο ποιητής μιας πανανθρώπινης, δημοτικής ποίησης, ικανής και αυτούσιας έξω και πέρα απ΄την όποια μονομέρεια του δημιουργού. Εκείνοι που βαδίζουν με τα πρόσωπα σκυθρωπά, εκείνοι που χάσαν για πάντα το τραγούδι τους, μπορούν λυτρωμένοι να θυμηθούν το μοναδικό παλμό. Αυτός ο σφυγμός αγαπητέ Έζρα θα παραμείνει όταν εξαντληθούν για πάντα τα νοήματα. Αυτός ο σφυγμός είναι η φωνή του κόσμου, μια βουή σχηματισμένη απ΄τις επιμέρους φωνές, τα διακεκομμένα σπαράγματα της καθημερινής αγωνίας. Αυτή η φωνή, άλλοτε ήσυχη, σαν αέρας των πόλεων και άλλοτε εξωφρενική, κραυγαλέα με τη δυναμική μιας εξόδου απ΄τα νερά θρέφει τον ηλεκτρισμό του βίου μας, τον συλλαμβάνει, αναπαράγοντας τις πτυχές του, τις διακεκριμένες και διακριτικές αθωότητές του. Σ΄αυτές τις τελευταίες μπορεί κανείς να θεωρήσει πως ανήκουν όλοι όσοι τραγουδούν τους στίχους της εποχής. Ποιητές, τα παιδιά του χρωστήρα, τα όργανα των λαϊκών εορτών του θέρρους, όσοι αλλάζουν αδιάκοπα γεωμετρίες, τέμνοντας τις πόλεις με τα αισθαντικά τους σώματα. Αυτοί κρατούν τον ρυθμό και αναμορφώνουν ακόμη την παράδοση και την υγεία της. Αυτοί πονούν, δίχως κανείς να φαντάζεται.
Σ΄αυτούς ανήκει, λοιπόν και ο ποιητής Χρήστος Βατούσιος. Σ΄αυτό το επίλεκτο σώμα των φωνών ανήκει. Ήχοι ανθρώπων που μες στην ποίησή και τη δράση τους ακολουθούν μοναχικά μονοπάτια. Οι παγωμένες διαδρομές της ζωής μας και οι συνήθειες μιας τραγικής πανίδας. Στους ποιητές αυτούς ανήκει η ψύχραιμη και ευθεία διάσωση αδιάφορων στιγμών, που όμως τους αναλογεί πάντα κάτι από την προοπτική και το δράμα του καθημερινού κόσμου. Ο Χρήστος Βατούσιος παραφράζει την εντολή του Τζαίημς Ντάγκλας Μόρισον και στρέφει για πάντα τους καθρέφτες απ΄τους τοίχους. Η ποίησή του είναι ανεπαίσθητοι τριγμοί στην καθώς πρέπει διέλευση του καιρού. Ο Βατούσιος καταγράφει μια ποίηση κυκλική, μια εμπειρία. Η μόνη μάθηση συνίσταται στην ενότητα των στιγμών και των ανθρώπινων μέσων. Τα ποιήματα του Βατούσιου είναι δίχως πρόσωπο. Ποιήματα που ανάγουν το πρώτο ενικό πρόσωπο σε πρόσωπο καθολικό. Η στιχουργική που απαιτεί τον φιλόσοφο και τον ιερουργό ή πάλι οι μικρές, ανεπαίσθητες, ποιητικές τραγωδίες.Η ποίηση, που απαιτεί το πρόσωπο, μια ανθρώπινη και εύθραστη όψη της βαθύτερης μας θρησκείας. Ο Βατούσιος που ακουμπά την καρδιά του στα πόδια μας. Δεν ζωγραφίζουμε μήλα ή φρουτιέρες, τον πύργο του Άιφελ, δρόμους και εξωτερικές απόψεις, αλλά τον χτύπο της καρδιάς του ίδιου του ανθρώπου. Εκείνου που εμπιστεύτηκε τον εαυτό του και τις αντιληπτικές ικανότητές του, για να τις αναδείξει με το παγκόσμιο λεξιλόγιο των χρωμάτων και των στίχων ή ακόμα με τη βοήθεια κανόνων μουσικής και ελεύθερης διατύπωσης. Στην περίπτωση των ποιημάτων του Χρήστου Βατούσιου, ο Ορφέας ευτυχής παραδέχεται πληγές και ακρωτηριασμούς, ατομικές οδύνες που γράφουν στην ουσία τους στίχους του.
Όλα τα παραπάνω μπορούν και αναζωπυρώνονται μες στα ποιήματα του Βατούσιου. Ο λόγος του που ξεκινά απ΄το ειδικό για να βρει το γενικό, όπως στο ποίημα Ποταμός που καθένας μπορεί να δει ένα σπαραχτικό κορίτσι, μια ανάμνηση, την δραματική καταγωγή μιας καθολικής ελληνικότητας που διεκδικείται, αποχρώσεις της κιμωλίας που παραμένουν διφορούμενες, ακριβώς για να ικανοποιούν κάθε φιλοδοξία του πνεύματος και των αισθήσεων. Μιλούμε για μια στιχουργική που επιδιώκει το περιεχόμενο, την πολυφωνία των νοημάτων. Μια ποίηση που ικανοποιεί την ελευθερία του περιεχομένου. Η ανάγκη της πληρότητας που μπορεί και καθίσταται προσωπική ηθική. Δίχως διακοσμήσεις περιττές και δεικτικούς χειρισμούς ο Βατούσιος εκπληρώνει την ατομική, κάθε φορά, επιδίωξη της τέχνης. Είναι ότι συλλαμβάνεται από την πραγματικότητα και τη μεταφυσική της. Είναι πάντα το αιώνιο αίτημα της εντύπωσης που τραγουδά τον κόσμο. Το μόνο που μπορεί να προκύψει από τις ετοιμόρροπες λέξεις της εποχής μας. Ποιητές όπως ο Χρήστος Βατούσιος δικαιούνται την αναφορά, καθώς δεν αναπαριστούν τον κόσμο, αλλά τον μεταφράζουν. Στο ύψος των προσωπικών πάντα μέτρων.
Ο προσωπικός, πάντα σε πρώτο πρόσωπο, Χρήστος Βατούσιος αναπλάθει ότι απέμεινε από τις ατμόσφαιρες και τις επιθυμίες. Ανήκει και εκείνος στους ηττημένους, εκείνους που κανείς οφείλει να σέβεται και να φοβάται. Η ποίησή του ανθρώπινη, γιατί υπονοεί πάντα το θάνατό της.
Αλλά και οι νεκροί μου, οι νεκροί, που δεν αφήνουν χώρο να θάψω τα παιδιά μου.
Υποδεχόμαστε την οικονομία του μ΄εκτίμηση.