Bloody Sarah, το νέο βιβλίο του Απ. Θηβαίου, ζητήστε το σε όλα τα βιβλιοπωλεία
“Απόψεις για το έργο της Σάρας Κέιν” (1971 – 1999)
και μετάφραση ολόκληρου του έργου blasted,
για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, 2017
Προδημοσίευση θα κυκλοφορήσει τέλος Μαρτίου 2017
Σκληρά Βιβλία
Bloody Sarah
Μικρό δωμάτιο ξενοδοχείου κάπου σ΄αυτόν τον κόσμο. Έγιναν τόσα πολλά σ΄εκείνη την άγνωστη πάντα, πολιτεία. Είναι γραμμένα στους στίχους και τα ημερολόγια και τίποτε άλλο δεν έχω να σας πω γι΄αυτά. Η πιο σκληρή σκηνή, για την εποχή μας που κυρριεύτηκε απ΄την εικόνα αρχίζει και τελειώνει στα βρετανικά προάστια του 1990. Στο φόντο η σπαραγμένη Γιουγκοσλαβία. Κάθε εποχή διαθέτει τον πόλεμό της. Κάθε εποχή διαθέτει το μερίδιό της στον θάνατο. Πληρώνει μ΄εκατόμβες, με πεταλούδες δεμένες στον άνεμο.
Κάπου εκεί κινείται στο Blasted η Σάρα Κέιν. Στη θέση της ηρωίδες της χάρης και της ομορφιάς που ΄χουν οι μικρές μας μέρες, τελειωμένοι φονιάδες στ΄όνομα πατρίδων και εστιών, κύριοι του εαυτού τους και του κόσμου, στρατιώτες, κτήνη. Όλα τα είδη ή καλύτερα τα παράξενα, αργεντίνικα όντα μοιάζουν να ξεπηδούν απ΄αυτό το αποτρόπαιο, το παράδοξο ανθρώπινο είδος. Η Σάρα, -όλα συνηγορούν πως τ΄όνομά της ήταν όλες και όλες οι δυο συλλαβές της αμερικανικής εταιρείας γκαζιού-, περνά μέσα απ΄τις ζωές μας. Τ΄ορατό που νικιέται και πληρώνει το τίμημα. Ότι δεν αντικρίσεις, ό,τι δεν νιώσεις με τις πέντε χορδές σου εκεί επάνω στην ετοιμόρροπη σκάλα, μια ανάσα απ΄τα τσίγκινα φεγγάρια, δεν υπήρξε ποτέ. Ανεπίληπτα, όπως κανείς δεν περιμένει η Κέιν αφήνει τη ζωή της να σβήσει μες στην αγάπη. Όσα έπραξες, το φορτίο που σέρνεις στις πιο σταθερές σου τροχιές, όλα τ΄αφήνεις στην πύλη και όλα λοιπόν δεν ήταν παρά ένας δύσκολος τρόπος να πεις αντίο. Άκου, σε κάποιο σπίτι, σε μια κλεισμένη αυλή, πιο μόνη και απ΄την ησυχία, με το λαιμό της σπασμένο κομμάτια όπως οι πιο περήφανες υδρίες ένα κορίτσι κοντά στα εικοσιπέντε της χρόνια δαμάζει τις μέρες. Κανείς και ποτέ δεν θα ξεχάσει τον τρόπο που όλα τα περιφρόνησε. Μόνο τα δυστυχισμένα της λόγια, ο παλμός της που φτιάχτηκε για τις έννοιες αυτού του κόσμου, μόνο αυτά και μια κάπως θλιμμένη μουσική απομένουν. Η Σάρα, βιβλική, καλή χριστιανή, αφηγείται το μαρτύριο της ψυχής, προτού κρεμάσει στις δοκούς το πιο ανυπόφορο βάρος της. Σ΄εκείνη την αυλαία των μυστηρίων φθάνουν οι βασιλιάδες μάγοι, μέσα απ΄τις λάσπες, μέσα απ΄την καρδιά ενός σφαγμένου παιδιού. Πίσω απ΄έναν τοίχο, στην Σρεμπρένιτσα, το Βελιγράδι, την Αθήνα του καινούριου, πολύβοου αιώνα, ο Ίαν εκείνου του αλησμόνητου έργου, η Κέητ, ο άρρωστος που΄χει μοίρα του τον χαμό, ζουν και ξαναζούν την απάνθρωπη ιστορία τους.
Είπαν για την τερατώδη μεταφορά του σκηνικού, γι΄αυτήν την εναλλαγή που δεν δικαιολογείται από τίποτε. Και όμως, έτσι όπως περνούν οι εποχές στο τέλος κάθε σκηνής, μ΄αυτόν ακριβώς τον τρόπο η συγγραφέας ακυρώνει ό,τι δεν είναι στοιχείο ανθρώπινο. Πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα απ΄τον ρεαλισμό που λατρεύουμε.
Το δικό μας ανάλογο υπήρξε κάποτε στην Ιουλιέτα του πρόωρα χαμένου Στέλιου Λύτρα. Ο Ρωμαίος του, ο στρατός που κυρριεύει την πόλη, η μοναξιά και η αγάπη που έθρεψαν τους στίχους του ποιητή είναι μια εκδοχή συγγενική με το έργο της Βρετανίδας δημιουργού. Απλότητα, όχι απλούστευση, οικονομία αντί για ανεπάρκεια. Έτσι σηματοδοτείται το έργο της Σάρα Κέιν που δειλά, σχηματίζει το δαχτυλικό της αποτύπωμα στο θεατρικό αναλόγιο της πόλης. Παραστάσεις που διεκδικούν την υποβλητικότητα και τον τρόμο των κειμένων της, φανερώνουν την παγκόσμια αίσθηση του σύντομου αλλά αντιστόφως ανάλογου σε σημασία έργου της Σάρα Κέιν. Η βρετανική κοινωνία του 1990 όταν και διαμορφώνεται η εργογραφία της παρουσιάζει τεράστιες διαφορές με την ελληνική. Ωστόσο, αυτή η μαρτυρία του πολέμου, η σκληρότητα με την οποία εξελίσσεται η ζωή, κάπως απρόσωπα και αναίτια, κάνει την υπόθεση της Κέιν παγκόσμια σταθερά. Να ζεις μες στον φόβο, πλασμένος απ΄αγάπη και όλεθρο, να υποκλίνεσαι στ΄ορατό, ολότελα κατεστραμμένος μα με τη φαντασία και τη ζωή σου ανυποψίαστες.
Μια μετάφραση είναι πάντα ένα καινούριο έργο. Ολόκληρη η ιστορία εξαντλείται στη δυνατότητα να ξαναζήσει κάτι απ΄εκείνο το παλιό σκηνικό, σ΄επίπεδο αισθήματος και αλήθειας. Στο βιβλίο της αιματοβαμμένης Σάρα αναπλάθεται ο κόσμος. Ένας ένας, με τη σειρά τους οι παραμορφωτικοί καθρέφτες αποσύρονται. Καμιά σημασία, αν πρόκειται για την Αθήνα ή το Λιντς ή οποιοδήποτε μέρος αυτής της κοσμογονίας. Μένει να φανεί πόσο κοστίζει σε τούτο τον αιώνα, έτσι απροκάλυπτα, και κυνικά η ζωή.
Παραμένει ωστόσο ενδιαφέρουσα προοπτική αυτό το εντόπιο ενδιαφέρον για το έργο της Κέιν. Το βιβλίο που εκδίδεται προσεχώς απ΄τις ποιοτικές εκδόσεις, -μια ματιά στο υλικό είναι ενδεικτική-, των 24 Γραμμάτων, αθροίζεται στην προσπάθεια να μελετηθεί το έργο της Σάρα Κέιν σε σκηνικό και εκφραστικό κυρίως επίπεδο. Πάντα σε σχέση μ΄αυτόν τον κόσμο που ζει και πεθαίνει μαζί, που κατορθώνει, ερευνά, ερωτεύεται, που πεθαίνει φανερώνοντας έναν παλιό, απαράλλαχτο εαυτό.
Κυρίες και κύριοι, η Bloody Sarah, και το φως που υπάρχει γύρω της μες στην εξαλλοσύνη αυτού του τσίρκου. Για τα μάτια σας μόνο. Μ΄ένα σας νεύμα ποντάρει όλη της τη ζωή στον πρώτο, εκείνο θάνατο όταν τ΄ορατό παραδίνεται στις φλόγες, στις φλόγες. Καμιά κριτική για το έργο της, κανένας υπαινιγμός. Ετούτη η ζωή θέλει καρδιά για ν΄αντέξει κανείς τόσο πλαστικό, τόση βιομηχανία, τόσο πόνο, τόσο αίμα. Η Σάρα γερνά για πάντα στα σέρβικα χώματα. Εκείνος ο τηλεοπτικός πόλεμος που τίποτε δεν μας δίδαξε άφησε σ΄εκείνη σημάδια. Και γι΄αυτήν μας την υπεκφυγή, σήμερα χρωστούμε στο έργο της την αναβίωση μιας ολόκληρης, αφοπλιστικής εποχής. Ίσως της καλύτερης μα της πιο σκληρής για την ανθρωπότητα. Η Σάρα Κέιν την έζησε μ΄όλο το πάθος της και σήμερα την διασώζει.