ΑΞΙΟΤΙΜΕ ΚΥΡΙΕ BERLINER MAUER
Μια φανταστική εξομολόγηση
γράφει ο Απόστολος Θηβαίος.
Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ
Το 1989, στο σημείο Τσάρλι το φαινόμενο Berliner Mauer περνά στην ιστορία. Στα χρόνια που θ΄ακολουθήσουν οι αποκαλύψεις για τον άλλο κόσμο θα κατακλύσουν τις στήλες των εφημερίδων. Ανθρώπινες εξομολογήσεις απ΄όσους έζησαν στα μαύρα δάση του Μπέρτολντ Μπρεχτ έφεραν στο φως τις συγκλονιστικές ιστορίες. Μια γυναίκα που χαιρετά τους δικούς της στο δυτικό τομέα, οι χίλιοι και πλέον σταυροί που τοποθέτησε ένα ιδιωτικό μουσείο κοντά στο σημείο ελέγχου Τσάρλι συγκίνησαν το κοινό για το μεγάλο λάθος. Δεκαετίες μετά τις ιστορικές μέρες του Νοέμβρη, έχοντας αλλάξει αιώνα για πάντα και πορεία η γιορτή του τείχους έχει έναν χαρακτήρα ιδιόμορφο. Πάει να πει, πως περισσότερο απ΄ όλα είναι μια υπόμνηση του παρελθόντος , μια αμήχανη περίσταση για ολόκληρο τον κόσμο. Το τέλος αυτής της υπόθεσης ήρθε απότομα και από αιτίες εγγενείς καθιστώντας κάποτε την επανεμφάνισή του άγρια και θυελλώδη. Κάτι ανάλογο με την υπόθεση της συνύπαρξης όλων ανεξαρτήτων των θεών, με το σχήμα και τις εντολές τους, που μοιάζει αδύνατο να κατακτηθεί.
Τον Νομέβριο του 1989 η ίδια η ιστορία έγραψε τους τίτλους τέλους στο κεφάλαιό της. Το πλήθος που υπερβαίνει πολιτικές ιδεολογίες, ακραία κλίματα στην καρδιά της Ευρώπης περνά στον άλλο κόσμο, συντρίβοντας για άλλη μια φορά τείχη και σύνορα. Οι τηλεοπτικές εικόνες από μια επανάσταση στο μέσον της γηραιάς ηπείρου αποτέλεσε ένα απ΄τα γεγονότα του περασμένου αιώνα. Έπειτα θ΄ακολουθήσουν οι γνώριμες νεκρολογίες, οι συγνώμες, θα δοθούν θερμές χειραψίες, αφάνταστες για το κάδρο της ιστορίας μα τώρα κάτι παραπάνω από πιθανές. Αργά μα σταθερά θα ξεκινήσει το νέο τείχος. Μια κατασκευή θεωρητική μ΄ακτίνα ολόκληρο το εύρος του κόσμου, θεσμούς που στηρίζουν τη λειτουργία του. Το ζήτημα αφορά ξανά ένα αγεφύρωτο χάσμα με χαρακτηριστικά γεωγραφικά και πολιτισμικά.Ετούτη τη φορά οι λαοί είναι απρόθυμοι. Είναι νωρίς ακόμη για μια ακόμα επανάσταση. Ίσως σε μερικές δεκαετίες οι φάσεις αυτές της ιστορίας να περιέχουν την αφορμή για την τελική έκβαση. Η επιστήμη θα μας διδάξει, είναι αναπόφευκτο και παρήγορο, μιλώντας μ΄ανθρώπινους όρους.
Τώρα που γράφτηκαν τόσες σελίδες, πες μας Berliner Mauer με το παγωμένο ύφος σου, γερασμένος, φτιαγμένος μια ζωή από πέτρα. Πες μας ποιος κόσμος έκανε το πρώτο βήμα, ποιος τομέας γκρεμίζεται νωρίς το βράδυ, την ώρα που γυρνάς με την Μαρία κρατώντας φακέλους της υπηρεσίας και μια φριχτή, ταξιδιωτική σου φωτογραφία πριν από χρόνια. Πες μας Berliner Mauer πώς είναι να κόβεις τον κόσμο στα δύο. Μίλησε μας με ειλικρίνεια πώς είναι όταν ξεχνάς το πρόσωπο του αδελφού σου ή πανηγυρίζεις έξαλλος και δυστυχής το υπέρ ημών άγιο, κοινωνικό κράτος που μεινε όραμα. Με κάτι σκοτεινές πληγές, με κάτι υπορβολές και ακρότητες ανομολόγητες. Πες μας Berliner Mauer για τα συναισθήματά σου τη στιγμή που ανοίγει για πάντα η πύλη του Βραδεμβούργου και εισβάλλει ο καινούριος κόσμος. Και ένας ένας Berliner Mauer σε λησμονεί. Εσένα και τη φρασιολογία σου, τις φιλοδοξίες τις εμμονές, τα λάθη που ακύρωσαν ένα όραμα κοινωνικό και μυθικό. Συγχώρεσέ με Berliner Mauer μα τίποτε δεν άλλαξε. Μονάχα οι φωνές στο σημείο ελέγχου Τσάρλι στις δύο και τέταρτο το πρωί με τους φακέλους ανά χείρας και την Μαρία σε κατάσταση υστερίας να σ΄αποχωρίζεται τα πνιγμένα παιδιά της. Μονάχα οι σημαίες αλλάζουν στους πυργίσκους. Οι διαταγές τώρα Berliner Mauer σε ξεπερνούν. Είναι γενικόλογες και μιλούν για χρώματα και καταγωγές. Καθημερινά στο τείχος Berliner Mauer σκοτώνονται χιλιάδες παιδιά. Μην γελιέσαι παλιόφιλε, όλα τα παιδιά που σφαγιάζονται και απ΄τις δυο πλευρές στ΄όνομα του θεού είναι δικά σου. Αλλάζεις Berliner Mauer πρόσωπα, αλλάζεις γενιές και μας εκπλήσσεις ξανά. Σαν τις πληγές που ιατρεύονται απρόσεχτα για να επιστρέψουν άγριες έπειτα από χρόνια ζητώντας μερίδιο στη βρώμικη μυθολογία. Είσαι απ΄εκείνους τους αποκαθηλωμένους θεούς, απ΄εκείνους που αποδείχτηκαν κατώτεροι του είδους τους και τώρα απεκλεισμένοι ζουν το μαρτύριό τους. Μην τρέμεις Berliner Mauer, πάψε να τρέμεις. Κανείς δεν θα σε ρωτήσει για τα παιδιά που ζωγράφιζαν τις πέτρες και απ΄τις δυο πλευρές και έπεφταν νεκρά στα δέκα τους χρόνια με σαράντα προσευχές στα σώματά τους. Μήτε τι έπραξες εσύ όταν οι άλλοι έχτιζαν μέρες και νύχτες το τείχος. Καλέ μου Berliner ποτέ δεν ρωτούν τέτοια πράγματα, μπορείς να ησυχάσεις. Είναι δόγματα Berliner, δόγματα.Πάψε να τρέμεις.
Αυτή η σημερινή υπόθεση μας αφορά. Σ΄ατομικό επίπεδο, -ακόμη και αν συνεπάγεται αδιαφορία αυτή η στάση-, μα κυρίως σ΄εθνικό. Παραμένουμε apolitique σ΄εξαιρετικά επικίνδυνες περιόδους. Ονειρευόμαστε συνασπισμούς δίχως να φανταζόμαστε σε ποιες θυσίες θα έπρεπε να προβούμε για να ικανοποιήσουμε τη μια ή την άλλη πλευρά. Η ψυχροπολεμική περίοδος, κατά τη διάρκεια της οποίας η Ελλάς ωρίμαζε μόνη, σ΄άγρια μονοπάτια συνιστά ένα λάθος αντίστοιχο του τείχους. Ίσως γι΄αυτό το λόγο θα μπορούσε κανείς να πει πως αυτή η επέτειος προσφέρεται για συμπεράσματα, ψύχραιμες εκτιμήσεις, στοιχεία ενδεικτικά της διάθεσης ενός λαού για αυτογνωσία. Ένα βήμα πέρα απ΄την ιστορία είναι η συνείδησή της και ως εκ τούτου ο κίνδυνος αυτής της εμμονικής πόζας ν΄αποδειχτεί μοιραίος. Οι ευκαιρίες που δίνονται για ενδοσκοπήσεις είναι ελάχιστες μες στη φρενήρη καθημερινότητα. Η ελληνική κοινωνία με σοβαρές καθυστερήσεις στην άμβλυνση των περιθωρίων που τη συνθέτους, επιβεβαιώνει το μοντέρνο χρησμό. Αυτόν που τη θέλει να πάσχει από μια αμετροέπεια και έναν επαρχιωτισμό που την ανακόπτουν υποβιβάζοντας διαρκώς την όποια δυναμική της. Η αναγωγή σε εθνικό συνιστά μια ένδειξη σοφίας. Τα ντοκουμέντα του παρελθόντος αναδεικνύουν μια φυλή με πρωτόγνωρα αντανακλαστικά και ανύπαρκτη συνέπεια σε πρακτικές οδηγίες. Ο κομμουνισμός στην Ελλάδα αποτέλεσε έναν ακανθώδη παράγοντα της πολιτικής ζωής. Κυρίως εξαιτίας της επιρροής των μεγάλων δυνάμεων που καλλιεργούσαν οικονομικές σχέσεις μακράς πνοής. Με μια λυσσαλέα πολιτική εναντίον των υποστηρικτών του σοσιαλιστικού οράματος, η ελληνική πολιτεία έθεσε κοινωνικούς διαχωρισμούς, εφάρμοσε εξορίες και περιθωριοποίησε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η Ανατολική Γερμανία και οι μοιραίες πρακτικές της, η Μακρόνησος και η Γιάρος στα πλαίσια της νεότερης, ελληνικής ιστορίας επιβεβαιώνουν το γεγονός πως τείχη χτίζονται διαρκώς και απ΄τις δυο πλευρές. Ένα πολύ διαδεδομένο συμπέρασματα. Ωστόσο, ρηχό, δίχως συνείδηση.
Δεν συμφωνείτε κύριε Berliner Mauer;