ΗΜΕΡΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ Μ.ΑΣΙΑΣ

24grammata.com- ιστορία

γράφει η Μαρία Παπαδοπούλου, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Πρόεδρος της Εφορίας Κεντρικής Ελλάδος, της ΟΠΣΕ

Η καταγραφή μιας μεγάλης Γενοκτονίας στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, βρίσκει την έκφρασή της με την επίσημη ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου -ημέρα που η Σμύρνη πυρπολήθηκε από τα κεμαλικά στρατεύματα- ως Ημέρας εθνικής Μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό κράτος. Η ανακήρυξη της μαρτυρικής επετείου, ως ελάχιστη αναγνώριση των θυμάτων της τραγωδίας, έγινε με την σχετική γνώμη της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ), όπως μνημονεύεται και στο Π.Δ. 304/2001.

Αυτό το αίτημα αποτελούσε ένα μνημόνιο της τραγικής συλλογικής μνήμης των Μικρασιατών και της ευθύνης, που κληρονομήσαμε εμείς οι νεότεροι, να υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα του «να επιτρέπεται να υπάρχει ο ελληνισμός με αξιοπρέπεια». Μόνον διπλωματική ετοιμολογία ή πολιτική σκοπιμότητα, παρά de facto ετυμολογία, μπορεί να ενέχουν οι απλουστευτικοί ισχυρισμοί του τύπου ότι, δήθεν, η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν το αποτέλεσμα ενός πολέμου τον οποίο «η Ελλάς ήρξατο», εισβάλλοντας στη Μικρά Ασία τον Μάιο του 1919, και το μοιραίο αποτέλεσμα της ήττας μετά από μια πολεμική αναμέτρηση, όπου ήταν αναπόφευκτο να συμβούν εκατέρωθεν παραβιάσεις και αγριότητες εις βάρος αμάχων πληθυσμών. Η θέση αυτή αγνοεί ότι το σχέδιο εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής προηγείται της ελληνικής απόβασης κατά τουλάχιστον πέντε χρόνια. Η θέση αυτή παραβλέπει ότι οι διωγμοί, οι μαζικές εκτοπίσεις και οι σφαγές είχαν αρχίσει τουλάχιστον από το 1914 και ότι μέχρι το 1919 είχαν αφανιστεί εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες. Προκαλεί αληθινά τρόμο ο απροσδιόριστος πληθυσμός, ο ελληνικός και ο χριστιανικός, που αγνοείται ! Ακόμη και το θέμα που ανέκυψε τα τελευταία χρόνια με τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των αμερικανικών εταιριών, φέρνει συνεχώς στο φως νέα ονόματα αγνοουμένων. Ταυτότητες ανθρώπων των οποίων κανείς συγγενείς δεν διασώθηκε, ώστε να καταγγείλει την εξαφάνισή τους, και για τους οποίους κανείς, μέχρι τα τελευταία χρόνια, δεν τόλμησε να αναζητήσει την τύχη τους. Ο Φάκελος παραμένει ανοικτός και το Ερώτημα που απασχολεί είναι το «Πόσες ψυχές; Πόσοι Έλληνες εξολοθρεύθηκαν ;».

Ας επιχειρήσουμε μια σύντομη καταμέτρηση και στη συνέχεια μια αναφορά σε σχετικά ντοκουμέντα. Με την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, ξεριζώθηκαν σχεδόν δύο εκατομμύρια Έλληνες από τα χώματα της Ιωνίας και της Μικράς Ασίας. Άγνωστος παραμένει όμως ο συνολικός αριθμός των χριστιανικών πληθυσμών που εξολοθρεύθηκαν με διάφορες μεθοδολογίες την περίοδο 1914–1923. Οι διάφορες μαρτυρίες βεβαιώνουν συνοπτικά ότι 450.000 Έλληνες είχαν εκτοπισθεί και είχαν πεθάνει, ότι 150.000 είχαν εγγραφεί μέσα στα Τάγματα των Εργατών και είχαν πεθάνει, ότι 250.000 είχαν φύγει από τη Μ. Ασία και τη Θράκη προς την Ελλάδα και ότι 350.000 εκτοπίσθηκαν μετά τους βαλκανικούς πολέμους και πριν το μεγάλο πόλεμο. Υπάρχουν επίσης μαρτυρίες για τα στίγματα της μεγάλης αυτής Γενοκτονίας που συστηματικά και μεθοδευμένα ξεκίνησε ακόμη και πριν το 1914. Σε καμία περίπτωση δεν εξισώνονται τα «εγκλήματα» του ελληνικού στρατού με την προσχεδιασμένη και μεθοδική εξολόθρευση 700.000–1.000.000 ανθρώπων από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς.

Αυτή η ιστορική αλήθεια για τις «πράξεις γενοκτονιών» που διαπράχθηκαν από τακτικά και άτακτα Τουρκικά στρατεύματα όλων των καθεστώτων, τεκμηριώνεται από αντικειμενικούς παρατηρητές. Από τα επώνυμα κείμενα του Αμερικανού πρέσβη στην Τουρκία Henry Morgenthau, μέχρι τον άγνωστο ιάπωνα πλοίαρχο που πέταξε το πολύτιμο φορτίο του για να επιβιβάσει πρόσφυγες σώζοντας με τον τρόπο αυτό χιλιάδες Έλληνες. Στα βιβλία αυτά, αναφέρονται συγκαιρινά εγκλήματα αλλά και γενοκτονικά συμβάντα που έλαβαν χώρα πριν το 1914. Όλες οι μαρτυρίες αποτελούν αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα που καταδεικνύουν το μαζικό έγκλημα της Γενοκτονίας. Συγκεκριμένα, στο βιβλίο «Η μάστιγα της Ασίας» («The blight of Asia», εκδόσεις Bobbs-Merrill Company, Indianapolis, 1926), ο Αμερικανός πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη, George Horton, γράφει μεταξύ άλλων ότι η εξόντωση των Χριστιανών της Τουρκίας ήταν μια οργανωμένη σφαγή, η οποία έγινε σε μεγάλη κλίμακα και διαπράχθηκε πολύ πριν από την αποβίβαση Ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη. Επιχειρήθηκε από την εποχή του Αβδούλ Χαμίτ, του «σφαγέα», και επαναλήφθηκε καλύτερα οργανωμένη από τους Ταλάατ και Εμβέρ, τους στρατηγούς του «Συντάγματος του 1908» των Νεότουρκων. Ο ίδιος, για την φρικτή εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών, αναφέρει ότι συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε από τον ίδιο τον Μουσταφά Κεμάλ. Πρόκειται για την τουρκική αλυτρωτική Ιδέα της Εθνοκάθαρσης. Ο Horton, επίσης, εξιστορώντας τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, την ενοχή ορισμένων   Μεγάλων Δυνάμεων, και την πραγματική ιστορία της πυρπόλησης της Σμύρνης, αναφέρεται χαρακτηριστικά και σε «ηρωικές» μορφές όπως του επισκόπου Σμύρνης Χρυσοστόμου, για τον οποίο αναφέρει ότι πέθανε σαν μάρτυρας και αξίζει να του απονεμηθούν ύψιστες τιμές από την Ελληνική Εκκλησία και την Ελληνική Κυβέρνηση.

Σημαντικά ντοκουμέντα επίσης παρατίθενται και από την Καθηγήτρια Marjorie Housepian Dobkin στο βιβλίο «Σμύρνη 1922: Η καταστροφή μιας πόλης» («SMYRNA 1922: The Destruction of a City», εκδόσεις Νewmark Press, NY USA, 1998), καθώς και από τον Edward Hale Bierstadt στο βιβλίο «Η Μεγάλη Προδοσία» («The Great Betrayal», εκδόσεις Λιβάνη, 1997). Ο Γάλλος δημοσιογράφος και ιστορικός Rene Ρuaux, απεσταλμένος στη Σμύρνη της εφημερίδας «Le Τemps», στο βιβλίο του «Ο θάνατος της Σμύρνης» επιρρίπτει ευθύνη για το μαρτύριο του Χρυσόστομου στην τουρκική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Γράφει για τον εξευτελιστικό και απάνθρωπο τρόπο που ο στρατηγός Νουρεντίν πασάς παρέδωσε τον Χρυσόστομο στον μανιασμένο μουσουλμανικό όχλο και ότι οι εκτελέσεις αυτές ήταν προαποφασισμένες. Να σημειωθεί ότι τον ίδιο τραγικό θάνατο με αυτόν του Χρυσοστόμου Επισκόπου Σμύρνης (μιας από τις επτά Εκκλησίες της Αποκαλύψεως) υπέστησαν και οι «συν αυτώ Ιεράρχαι», τους οποίους η Εκκλησία της Ελλάδος αγιοποίησε και τιμά κάθε Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Πρόκειται για τους : Γρηγόριο Κυδωνίων, Αμβρόσιο Μοσχονησίων, Προκόπιο Ικονίου, Ευθύμιο Ζήλων και μαζί το πλήθος κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αν και τους προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να εγκαταλείψουν το ποίμνιο, αυτοί προτίμησαν να μείνουν και να συμμεριστούν την τύχη του.

Η τότε Κοινωνία των Εθνών, επίσης, αναγνώρισε τα εγκλήματα που έγιναν από τα Τουρκικά στρατεύματα του καθεστώτος της Άγκυρας κατά του άμαχου πληθυσμού. Υπάρχουν όμως και ανέκδοτες συγκλονιστικές μαρτυρίες από πρόσφυγες πρώτης γενιάς, που αναφέρονται στα κέντρα (λ.χ. χριστιανικοί ναοί) που μετατράπηκαν σε Σταθμούς συγκέντρωσης των εκτοπισμένων, στα χρόνια που προηγήθηκαν της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Οι άνθρωποι έζησαν οι ίδιοι ή παρακολούθησαν από τα χωριά τους τις μεγάλες πορείες του εξαναγκαστικού Εκτοπισμού Ελλήνων και Αρμενίων. Τότε που ο τουρκικός στρατός έσυρε βίαια αιχμαλώτους μέσα από τα μικρασιατικά χωριά με κατεύθυνση προς τα βάθη της Ανατολίας – όπου και τελικά τους θανάτωνε μαζικά. Τέτοιες θλιβερές συνθήκες τρόμου επικρατούσαν για πολλά χρόνια. Συγκλονιστικές μαρτυρίες διασώθηκαν στα Κέντρα Μελετών, το Ιστορικό Αρχείο του Προσφυγικού Ελληνισμού, τα δημοσιογραφικά δελτία, τα γραπτά κείμενα των Φιλελλήνων που έζησαν στη Μικρά Ασία αλλά και σε νεότερες μελέτες όπως αυτές της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών(IAGS). Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η εξιστόρηση των γεγονότων από τον Τούρκο καθηγητή Βilge Umar που στηρίζεται σε μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις δολοφονίες της εποχής του πολέμου. Tο 1918 o πρέσβης Morgenthau, ζήταγε από τον Ερυθρό Σταυρό την τιμωρία της Τουρκίας για όσα εγκλήματα είχε κάνει και κατήγγειλε : την ακραία τρομοκρατία, τον σκληρό βασανισμό, την οδήγηση των γυναικών στα χαρέμια, τον εξαναγκασμό των αθώων κοριτσιών για συμμετοχή τους σε όργια, την πώληση πολλών από αυτές για ογδόντα σεντς την καθεμία, τη δολοφονία εκατοντάδων χιλιάδων, την εκτόπιση και λιμοκτονία στην έρημο άλλων εκατοντάδων χιλιάδων, την καταστροφή εκατοντάδων χωριών και πόλεων, την σκόπιμη εφαρμογή στο ακέραιο του διαβολικού σχεδίου αφανισμού των Αρμενίων, Ελλήνων και Ασσυρίων Χριστιανών της Τουρκίας… Η διαμαρτυρία κατέληγε στο επίμονο ερώτημα : «Όλο αυτό θα πάει ατιμώρητο;». Μπορεί να μην έλαβε απάντηση από τον Ερυθρό Σταυρό, ωστόσο, τέτοιες καταγγελίες θα πρέπει απαραιτήτως να καταγραφούν από τους νεότερους ιστορικούς και τους ιστοριοδίφες.

Πολύπτυχες τραγικές μαρτυρίες άφησε κι ο γνωστός Αϊβαλιώτης Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής και σύρθηκε αιχμάλωτος στα εργατικά Τάγματα. Εκεί, τον Μάιο του 1923 (εννέα μήνες περίπου από την καταστροφή της Σμύρνης), είδε πλήθος οστών των φονευθέντων κατά την καταστροφή της Σμύρνης. Στο βιβλίο «Νούμερο 31328» (Κεφάλαιο ΙΗ’) ο Ηλίας Βενέζης γράφει ότι είδε, ως αυτόπτης μάρτυρας, 40.000 οστά θυμάτων λίγο έξω από την Μαγνησία της Ιωνίας. Τότε, λόγω της επίσκεψης του εκπροσώπου της Κοινωνίας των Εθνών Ντελλάρα, χρησιμοποιήθηκαν εξήντα Έλληνες αιχμάλωτοι για να απομακρύνουν τα οστά ώστε αυτός όταν διερχόταν με τρένο να μη δει το θέαμα του αποτελέσματος της γενοκτονίας.  Στο δε βιβλίο «Μικρασία Χαίρε» ο Βενέζης γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο ότι : «Η δράση του στον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, τον καιρό των διωγμών των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, και τη διετία 1920-22 , τον ανέδειξε πρώτο στόχο. Αυτός ήταν ο ηγέτης, ο εθνάρχης, η ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας».

Εν κατακλείδι, υπάρχει ένα βαθύ χρονικό που μεθοδευμένα οδήγησε στον οριστικό ξεριζωμό του ελληνισμού από τις Μικρασιατικές Πατρίδες και ταυτόχρονα κατόρθωσε την οριστική οντολογική εξόντωσή του.   Η Γενοκτονία των Ελλήνων στη Μικρά Ασία ήταν αποτέλεσμα οργανωμένης πολιτικής των Τουρκικών καθεστώτων μεταξύ του 1894 και 1955. Συνίστατο από συστηματικές σφαγές, βασανιστήρια, εκτοπισμούς, Τάγματα Εργασίας και εθνικές «εκκαθαρίσεις» εκατομμυρίων Ελλήνων από τη γη τους στην Μικρά Ασία, την Κωνσταντινούπολη και την Ανατολική Θράκη.

Για εμάς τους Έλληνες και όλους τους «Γιουνάν» όμως, αυτή η γη των αλησμόνητων Πατρίδων είναι τα ματωμένα χώματα μιας μακραίωνης ιστορίας που για τρεις χιλιάδες χρόνια είναι γραμμένη με ανεξίτηλα ελληνικά γράμματα στα μνημεία και στις αμέτρητες κατακόμβες. Εκεί όπου διαφυλάχθηκε  η καθημερινή ζωή και μαζί το αθάνατο δημιουργικό πνεύμα του πολιτισμού μας

http://www.diplomatikoperiskopio.com