Παιδί και τηλεόραση

24grammata.com- εκπαίδευση

γράφει η Κεφάλα Μαριάντζελα

Όπως ήδη γνωρίζουμε, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης πάντα αποτελούσαν ένα από τα κύρια ζητήματα συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων.  Με τη σύγχρονη μορφή και λειτουργία τους αποτελούν έναν από τους κύριους διαμορφωτές της προσωπικότητας των παιδιών, αφού ασκούν καταλυτικό ρόλο στη διαπαιδαγώγησή τους και συμβάλλουν στη γνωστική τους ανάπτυξη.  Στη σύγχρονη εποχή έχουν ακουστεί πολλές αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το ρόλο που ασκούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή τον ρόλο που θα έπρεπε να ασκούν για να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη του παιδιού. Στη πλειοψηφία τους οι γνώμες που ακούγονται έχουν αρνητική χροιά υποστηρίζοντας οτι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δε συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των νοηματικών ικανοτήτων των παιδιών.  Από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που ασκούν καθοριστική επίδραση στη σύγχρονη κοινωνία είναι η τηλεόραση.  Η τηλεόραση αποτελει το κυριότερο μέσο επίδρασης και προβολής προτύπων.  Έχει κατηγορηθεί ότι δεν συμβάλλει στην προβολή σωστών προτύπων αλλά αποτελεί βήμα προβολής εκπομπών κάκιστης ποιότητας.
Αποτελεί αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα το γεγονός οτι η τηλεόραση είναι το πιο έγκαιρο μέσο ενημέρωσης γιατί πληροφορεί άμεσα και γρήγορα για οτιδήποτε συμβαίνει σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα.  Έχει έκτακτα δελτία, ανακοινέσεις, ανταποκρίσεις από όλα τα μέρη της γης.  Συνδυάζει ήχο και εικόνα και για αυτό είναι άμεση , εντυπωσιακή και παραστατική. Επιπλέον, συνδυάζει , σε μεγαλύτερο βαθμό από τα άλλα μέσα την ενημέρωση με τη ψυχαγωγία.  Γι’ αυτό και τα παιδία εντυπωσιάζονται και ενθουσιάζονται από τα ψυχαγωγικά προγράμματα και ιδιαίτερα από το γρήγορο συνδυασμό ήχου , εικόνας και κίνησης.  Η παρακουλούθηση ποιοτικών τηλεοπτικών προγραμμάτων διεγείρει τη φαντασία του παιδιού και όταν δεν οδηγείται στην υπερβολή είναι θετικό στοιχείο για τη προσωπικότητα του.  Επιπρόσθετα, τα παιδιά, όταν παρακολουθούν σωστά τηλεόραση, αποκτούν ευρύτερες γνώσεις και εμπειρίες για τον κόσμο εκείνο που γνωρίζουν και ζουν καθημερινά. Μαθαίνουν για γεγονότα καταστάσεις,  εμπειρίες και φαινόμενα, τα οποία θα ήταν δύσκολο να ζήσουν άμεσα.

Παράλληλα με τη παραπάνω θέση πρέπει να υποστηριχτεί πως η τηλεόραση έχει αρνητικές επιδράσεις στο σύγχρονο άτομο και ειδικότερα στο παιδί που παρακολουθούν τα τηλεοπτικά προγράμματα.  Το φαινόμενο αυτό συνδέει άμεσα τη χαμηλή ποιότητα των προγραμμάτων των Ελληνικών Τηλεοπτικων Σταθμών. Αναλυτικότερα προβάλλονται κατά πλειοψηφία, κινούμενα σχέδια και παιδικές ταινίες με έντονα επιθετικές σκηνές, ταινίες και σίριαλ ξένης  προελεύσευως που περιέχουν πλήθος σκηνών βίας και άλλες αντικοινωνικές εκδηλώσεις (θρίλερ, εκβιασμό, απάτες, ληστίες,  φόνοι). Επιπλέον τα παιδικά προγράμματα εκτός του ότι δεν είναι επαρκή σε αριθμό, τα περισσότερα είναι αντιπαιδαγωγικά και φέρουν τη σφραγίδα προχειρότητας, γιατί η παραγωγή τους πραγματοποιείται από άτομα που δεν έχουν παιδαγωγικές γνώσεις.
Οι έρευνες απέδειξαν πως, εκτός από τη νευροφυσιολογική μόλυνση του εγκεφάλου από τα ηλεκτρομαγνητικά και οπτικά ερεθίσματα της τηλεόρασης και την κόπωση των ματιών λόγω της προσήλωσης στην ταχεία εναλλαγή των φωτεινών εικόνων, η τηλεόραση αποχαυνώνει τα παιδιά λόγω των πολλών μηνυμάτων και των καταιγιστικών ρυθμών. Η τηλεόραση συρρικώνει την πνευματική ελευθερία των παιδιών τα οποία δεν έχουν μηχανισμούς αυτοάμυνας λόγω του νεαρού της ηλικίας τους.  Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην ασκούν κριτική τους σκέψη και πνευματικές τους ικανότητες.

Αναντίρρητα, η τηλεόραση κατηγορείται και για ηθική μόλυνση. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά γίνονται θεατές χιλιάδων βιαιοτήτων και εγκληματικών πράξεων που διαφθείρουν την αγνή ψυχή τους δεδομένου ότι ακόμη ανίκανη να κρίνει και να ξεχωρίσει την αλήθεια από το ψέμα, το πραγματικό από το φανταστικό και το εικονικό. Το παιδί ταυτίζεται με τους τηλεοπτικούς ήρωες,οι οποίοι μπορεί να είναι αντικοινωνικοί, ακόλαστοι ,χωρίς κανένα ίχνος ηθικής και ανθρωπιάς, τους μιμείται και τους ηρωποιεί.  Έτσι αυξάνεται και ο κίνδυνος της όξυνσης της επιθετικότητας τους.  Ειδικότερα, τα παιδιά που παρακολουθούν βίαιες τηλεοπτικές σκηνές δέχονται την τηλεοπτική βία πρόθημα σαν στοιχείο της πραγματικής ζωής. Σύμφωνα με έρευνες παρατηρήθηκε πως τα αγόρια προσχολικής ηλικίας που παρακολουθούν βίαια τηλεοπτικά προγράμματα ακόμη και υπό τη μορφή κινούμενων σχεδίων μπορεί να είναι πιο επιθετικά από συνομήλικούς τους… για τη συνέχεια κλικ εδώ
.