Σαν σήμερα (16/07/1927) γεννήθηκε η Ηρώ Κωνσταντοπούλου

Ελλάδα 1940 – 1950

Από τις Παρενθέσεις, Γιάννης Ρίτσος

ΤΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

Εσύ δε θα μου πεις ευχαριστώ,
όπως δε λες ευχαριστώ στους χτύπους της καρδιάς σου
που σμιλεύουν το πρόσωπο της ζωής σου.

Ομως εγώ θα σου λέω ευχαριστώ
γιατί γνωρίζω τι σου οφείλω.

Αυτό το ευχαριστώ είναι το τραγούδι μου.

159922g-iro_konstantopoulouΕκτελέστηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1944. Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου είχε ενταχθεί στην ΕΠΟΝ ως μαθήτρια και η αντιστασιακή της δράση ανακόπηκε με τη σύλληψή της τον Ιούλιο 1944. Αφού βασανίστηκε άγρια στο κολαστήριο των SS στην οδό Μέρλιν, χωρίς να κατορθώσουν οι βασανιστές της να αποσπάσουν την οποιαδήποτε πληροφορία για τους συναγωνιστές της, οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα. Η εκτέλεση έγινε με 17 σφαίρες. Όσα και τα χρόνια της…

Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου και έζησε, στις 16 Ιουλίου 1927. Οι γονείς της ήταν από την Σπάρτη. Ήταν μαθήτρια γυμνασίου όταν εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες ανάμεσα στις οποίες και τα γερμανικά.

Στις αρχές Ιουλίου του 1944, μία ομάδα των Ταγμάτων Ασφαλείας εισέβαλε στο σπίτι της οικογένειάς της στην οδό Βεΐκου 57 στο Κουκάκι και τη συνέβαλαν, αφού πρώτα τη βασάνισαν. Ο πατέρας της που ήταν εύπορος, κατάφερε με τις γνωριμίες του να την απελευθερώσει. Λίγο πριν την αποχώρηση των Γερμανών συμμετείχε στην ανατίναξη τρένου που μετέφερε πυρομαχικά. Συνελήφθη ξανά στις 31 Ιουλίου του 1944.

Οδηγήθηκε στην οδό Μέρλιν, όπου ήταν το αρχηγείο της Κομαντατούρ, και βασανίστηκε επί τέσσερα μερόνυχτα. Οι SS της ζητούσαν να δώσει πληροφορίες για τους συνεργάτες της. Δεν ενέδωσε παρά και τις δελεαστικές προτάσεις που της έγιναν. Λέγεται ότι γνωρίζοντας γερμανικά, τους «μαστίγωνε» πίσω. Αφού δεν κατάφεραν οι ναζί να αποσπάσουν ό,τι ήθελαν την έστειλαν στην πτέρυγα των μελλοθανάτων στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου.

Ξημερώματα της 5ης Σεπτέμβρη, μπήκε ο φρουρός φωνάζοντας «Ηρώ Κωνσταντοπούλου». «Εγώ είμαι» είπε περήφανα. «Έρχομαι». Η Λέλα Καραγιάννη, που επίσης κρατούνταν εκεί, την πλησίασε και της είπε: «Μπράβο, Ηρώ μου. Έτσι πεθαίνουν οι Ελληνίδες» κι έσκυψε και τη φίλησε για τελευταία φορά.

Οδηγήθηκε μαζί με 49 άλλους στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκτελέστηκε με 17 σφαίρες όσο και τα χρόνια της «προς παραδειγματισμό», όπως είπαν οι SS. «Υπομονή κι υπομονή, καρτέρι και καρτέρι, και τούτος ο Σεπτέμβρης τη Λευτεριά θα φέρει». Ήταν οι τελευταίοι στίχοι που έγραψε λίγο πριν την πάρουν για εκτέλεση.

Όντως, περίπου ένα μήνα μετά, στις 12 Οκτωβρίου του 1944 η Αθήνα απελευθερώνεται από τους ναζί.

«Εσύ δε θα μου πεις ευχαριστώ / όπως δε λες ευχαριστώ στους χτύπους της καρδιάς σου / που σμιλεύουν το πρόσωπο της ζωής σου /. Ομως εγώ θα σου λέω ευχαριστώ / γιατί γνωρίζω γιατί σου λέω ευχαριστώ / γιατί γνωρίζω τι σου οφείλω /… Αυτό το ευχαριστώ είναι το τραγούδι μου». Γιάννης Ρίτσος

Στις 29 Δεκεμβρίου του 1977 η Ακαδημία Αθηνών, με εισήγηση του καθηγητή της Φιλοσοφίας, Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου, τίμησε την ηρωίδα με μεταθανάτιο βραβείο για την υπέρτατη θυσία της, αναγνωρίζοντας έτσι και τη συμβολή της ΕΠΟΝ στον απελευθερωτικό αγώνα.

Το 1981 ο Νίκος Φώσκολος έκανε μια ταινία για την ζωή της με τίτλο: 17 σφαίρες για έναν άγγελο – Η πραγματική ιστορία της Ηρώς Κωνσταντοπούλου.http://tvxs.gr/news