γράφει ο Μανώλης Δημελλάς
Διαβάστε όλη την εργογραφία του Μανώλη Δημελλά στο 24grammata.com κλικ εδώ
Φασισμός είναι να βλέπεις μοναχά τη πάρτη σου.
Η άδεια αποβάθρα του τρένου θυμίζει τα αποκλεισμένα λιμάνια από καταιγίδες. Παράμερα του χρόνου και του κόσμου ένα καλοστεκάμενο γεροντάκι, μπαινοβγάζει ένα τσίγκινο κουτάλι από μια νάυλον σακούλα, κοιτά σαν συνωμότης προς το μέρος μου, τρώγει λαίμαργα. Θεέ μου πόσο ντρέπομαι, ίσως κοκκινίζω κιόλας, τραβώ με βία τα μάτια από πάνω του.
Τα πιο μεγάλα εγκλήματα, τα πιο μεγάλα σφάλματα, δεν έγιναν από την κοινωνία, ούτε από το απρόσωπο στέρφο κράτος. Στα πιο μικρά κύτταρα, στους πιο στενούς κύκλους, τις φαμίλιες, εκεί είναι που τα λόγια στεγνώνουν και μένουν βαθιά μέσα στις ψυχές, εκεί γεννιέται ο φασισμός και γίνεται η πιο ζουμερή, ωμή και αυθεντική πρακτική μέσα στην καθημερινότητα.
Στο μυαλό τρυπώνει σαν όνειρο μια στιγμή του Οιδίποδα, όταν συνάντησε ένα άρμα που ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση του στενού περάσματος. Κανείς τους δεν έκανε πίσω, δεν άφηνε χώρο για να περάσει ο άλλος. Η φιλονικία έφτασε στο αποκορύφωμα της με κατάληξη ο Οιδίποδας να σκοτώσει τον ξένο, που δεν ήταν άλλος από τον ίδιο του τον πατέρα.
Παρασύρομαι από τις σκέψεις, στέκομαι σαν άγαλμα από ακτίτη, στα αριστερά της κυλιόμενης, όταν μια άγνωστη χτυπά ελαφρά τη πλάτη μου.
-Με συγχωρείτε κύριε, συνήθως αφήνουμε ελεύθερο το αριστερό τμήμα της σκάλας, επιτρέπουμε έτσι στους συνταξιδιώτες την κίνηση, αν το επιθυμούν.
Τα λόγια της έπεσαν σαν κεραυνός, στο συμπονετικό αλλά μοναχικό μυαλό μου.
Η γάτα, ο σκύλος, γεννιούνται με σταθερή ταυτότητα, αντίθετα εμείς οι άνθρωποι από τη πρώτη κιόλας, ηρωική έξοδο από τη μήτρα της μάνας, παλεύουμε για να κατακτήσουμε τον ανθρώπινο τίτλο.
Άνθρωπος, ματώνεις για να γίνεις. Με πίεση να σταθείς στα δύο πόδια και να μάθεις να ισορροπείς, με ατέλειωτο άγχος να μάθεις να μιλάς και να διδαχθείς γράμματα και ολοκληρώνοντας αυτόν τον πρώτο κύκλο, απλά παίρνεις θέση μέσα στη κοινωνία. Τον ρόλο όμως τον κατακτάς δεν τον αρπάζεις, ούτε χαρίζεται κύριε τραγουδιστή, που θέλεις να υμνήσεις εκείνο που χωρίζει αντί να ενώνει τους ανθρώπους.
Το θέμα των κανόνων, εκείνων που επιτρέπονται και απαγορεύονται γίνονται σχεδόν πάντα οι αφορμές, για να σταθούμε μέσα στον κύκλο της αμφισβήτισης, της μη αποδοχής, έτσι επιλέγουμε να μπαίνουμε πάντα στο κέντρο του σύμπαντος.
Εμείς δεν είμαστε που πιάνουμε το βολάν και σχεδόν όλοι μας χρωστάνε; βγάζουμε φλας, αντί να περιμένουμε, να ακολουθήσουμε τη ροή, τραβάμε μια, τόσο που μοιάζουμε με την υπερταχεία, τόσο που όλα τα άλλα τρενάκια, σβήνουν και υποκρίνονται στη βιάση μας. Και που να ήξεραν πως το περαστικό μουλάρι, κάνει άνω κάτω το δρόμο γιατί έχει τα μάτια μόνο για τη πάρτη του, μονάχα για να κρίνει με τα δικά του μέτρα.
Λίγο να χασομερήσεις και μοιάζουν αμέτρητα τα παραδείγματα του καθημερινού φασισμού που περιγράφεται τόσο δύσκολα. Σε πνίγει, σα κόμπος, ένα φλέμμα στο λαιμό, που το άτιμο δεν λες να το ξεράσεις.
Όσο κι αν λύσουμε τα οικονομικά μας, όσα πλεονάσματα κι αν μας φορτώσουν έντιμοι ή ανέντιμοι περαστικοί ήρωες, αν δεν βάλουμε σε τάξη τη δικιά, προσωπική κρίση, αν δεν συναισθανθούμε και δεν γίνουμε ένα κομμάτι με τους υπόλοιπους συνταξιδιώτες μας, ποτέ δεν θα λύσουμε τις ασυμφωνίες μας.
Οι καθημερινές φασιστικές πρακτικές παραμονεύουν, κάτω από το καπάκι της λεκάνης ή πίσω από τα τραγουδιστά λόγια γνωστού διάσημου αοιδού, το πρώτο βήμα για να τα πνίξουμε είναι να αποδεχτούμε πως ενώ είμαστε μοναδικοί δεν είμαστε μονάχοι πάνω στο πλανήτη.