Έντγκαρ Άλαν Πόε (θρύλοι και δοξασίες)

24grammata.com/ιστορία της Λογοτεχνίας

γράφει ο Σωτήρης Αθηναίος

Εδώ και εξήντα χρόνια ένας μυστηριώδης άνδρας αφήνει τρία τριαντάφυλλα και ένα μπουκάλι κονιάκ στον τάφο του Πόε.

Τον ονομάζουν Poe toasted (αυτός που πίνει με τον Πόε), κανένας δεν είδε το πρόσωπο του, ένα μεγάλο μαύρο καπέλο σκεπάζει τα χαρακτηριστικά του, επισκέπτεται το νεκροταφείο της Βαλτιμόρης στις 19 Ιανουαρίου και αφήνει τρία τριαντάφυλλα και ένα μισογεμάτο μπουκάλι κονιάκ στον τάφο του Αμερικανού συγγραφέα.

Ο μυστηριώδης θάνατος του

Ο Εντγκάρ Άλαν Πόε πέθανε το 1849. Βρέθηκε αναίσθητος σε κάποιο στενοσόκακο της Βαλτιμόρης, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, όπου και πέθανε μετά από λίγες μέρες (7 Οκτωβρίου 1849), σε ηλικία 40, μόλις, χρόνων. Επίσημα οι δημοσιογράφοι μίλησαν για “εγκεφαλικό σοκ” αλλά μάλλον πρόκειται για μια τυπική δικαιολογία που χρησιμοποιούσαν πάντα για τον αλκοολισμό. Πέπλο μυστηρίου σκεπάζει τον τρόπο του θανάτου του. Κατά καιρούς έχουν ακουστεί υποθέσεις για αυτοκτονία λόγω κατάθλιψης, κοινή δολοφονία, η ότι έπασχε από μηνιγγίτιδα, η κατά άλλους από χολέρα ή από λύσσα. Σύμφωνα, πάντα, με την παράδοση ήταν θύμα μιας συμμορίας που αφού τον μέθυσαν, τον ανάγκασαν να ψηφίσει πολλαπλές φορές τον εκλεκτό της συμμορίας υποψήφιο και στη συνέχεια τον παράτησαν στο δρόμο.

Δυο λόγια για τον Πόε (επιλεγμένα αποσπάσματα από βικιπαίδεια)

Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε (Edgar Allan Poe], 19 Ιανουαρίου 1809 – 7 Οκτωβρίου 1849) ήταν Αμερικανός συγγραφέας, ποιητής και κριτικός. Υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αμερικανικού ρομαντισμού. To λογοτεχνικό του έργο είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων λογοτεχνικών ειδών, όπως η αστυνομική λογοτεχνία ή οι ιστορίες τρόμου και φαντασίας.

Έργο και αποδοχή

Το έργο του Έντγκαρ Άλλαν Πόε είχε σημαντική επιρροή τόσο στην αμερικανική όσο και στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας το θεμέλιο λίθο για σύγχρονα είδη όπως η αστυνομική λογοτεχνία και οι ιστορίες τρόμου ή φαντασίας. Θεωρείται πρωτοπόρος στο είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος, το οποίο ανέπτυξε μέσα από τις τρεις ιστορίες του με ήρωα τον Ογκύστ Ντυπέν (Auguste Dupin), μεταξύ αυτών Οι Δολοφονίες της Οδού Νεκροτομίου. Τα έργα αυτά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τις μεταγενέστερες ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, με κεντρικό ήρωα τον Σέρλοκ Χολμς.

Η φήμη του Πόε υπήρξε αρκετά μεγάλη τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Αμερικανοί λογοτέχνες που εκτιμούσαν το έργο του και επηρεάστηκαν από αυτό, ήταν ο Ουώλτ Ουίτμαν, ο Χ. Φ. Λάβκραφτ, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, καθώς και ο Χέρμαν Μέλβιλ. Αντιθέτως, ο Μαρκ Τουαίην υπήρξε αυστηρός κριτής του, όπως και ο ποιητής Τ. Σ. Έλιοτ, ο οποίος ωστόσο εκτιμούσε το κριτικό του έργο.

Ιδιαίτερα σημαντική επίδραση είχε το έργο του Πόε στη γαλλική λογοτεχνία και ειδικότερα στον γαλλικό συμβολισμό. Ο Κάρολος Μπωντλαίρ μετέφρασε σχεδόν το σύνολο των πεζών του κειμένων, καθώς και αρκετά ποιήματα του. Σε επαφή με το έργο του ήρθε και ο ποιητής Στεφάν Μαλλαρμέ, ο οποίος επίσης μετέφρασε έργα του, ενώ αφιέρωσε δικά του ποιήματα στον Πόε. Επηρέασε σημαντικά και τον Ιούλιο Βερν, ο οποίος έγραψε ένα δοκίμιο για το έργο του, Poe et ses oeuvres (Ο Πόε και τα έργα του), ενώ το μυθιστόρημα του Η Σφίγγα των Πάγων (Le Sphinx des glaces), αποτελούσε συνέχεια της Αφήγησης του Άρθρουρ Γκόρντον Πυμ του Πόε. Ενδεικτικό της επίδρασης του Πόε στη Γαλλία, είναι επιπλέον το γεγονός πως οι ζωγράφοι Εντουάρ Μανέ και Γκουστάβ Ντορέ φιλοτέχνησαν αναπαραστάσεις έργων του. Σε μετεγενέστερη περίοδο, ο Πωλ Βαλερύ και ο Μαρσέλ Προυστ υπήρξαν επίσης θαυμαστές του. Με αφετηρία τη Γαλλία, έργα του μεταφέρθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Αγγλία, μεταξύ των λογοτεχνών που τα εκτίμησαν, υπήρξαν ο Άλγκερνον Σουίνμπουρν και ο Όσκαρ Ουάιλντ.

Επιλεγμένα έργα

Ποιήματα

(1827) Tamerlane (Ταμερλάνος)

(1829) Al Aaraaf (Αλ Ααραάφ)

(1845) The Raven (To Κοράκι)

(1847) Ulalume (Ουλαλούμ)

(1848) Eureka (Εύρηκα) – πεζό ποίημα

Διηγήματα, πεζά

(1833) MS. Found in a Bottle (Χειρόγραφο σ’ ένα μπουκάλι)

(1838) Ligeia (Λιγεία)

(1839) The Fall of the House of Usher (Η Πτώση του Οίκου των Άσερ)

(1839) William Wilson

(1839) The Conversation of Eiros and Charmion (Ο Διάλογος Ανάμεσα στην Ειράδα και τη Χάρμιον)

(1842) The Masque of the Red Death (Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου)

(1842) The Pit and the Pendulum (Το Πηγάδι και το Εκκρεμές)

(1843) The Gold Bug (Ο Χρυσός Σκαραβαίος)

(1843) The Black Cat (Ο Μαύρος Γάτος)

(1845) Some Words with a Mummy (Μερικές κουβέντες με μια μούμια ή Κουβεντιάζοντας με μια μούμια)

(1845) The System of Doctor Tarr and Professor Fether (Το Σύστημα του Δόκτωρα Πίσσα και του Καθηγητή Φτερά)

(1846) The Cask of Amontillado (Το Βαρέλι του Αμοντιλάδο)

(1838) The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (Η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ)

(1841) The Murders in the Rue Morgue (Οι Δολοφονίες της Οδού Νεκροτομίου)

(1844) The Purloined Letter (Το Κλεμμένο Γράμμα)

(1850) A Descent into the Maelstrom (Η ρουφήχτρα του Μαελστρόμ ή Στη Δίνη του Μάελστρομ)

Πραγματείες, δοκίμια

(1846) The Philosophy of Composition (Η Φιλοσοφία της Σύνθεσης)

(1848) Eureka (Εύρηκα)

Θεατρικά

(1835) Politian

Βιβλιογραφία

Frederick S. Frank & Anthony Magistrale, The Poe Encyclopedia, Greenwood Press, 1997. ISBN 0-313-27768-0

Quinn, A. Hobson, Edgar Allan Poe: A Critical Biography, The Johns Hopkins University Press, 1997. ISBN 0-8018-5730-9

A Companion to Poe Studies (εκδ. Eric W. Carlson), Greenwood Press, 1996. ISBN 0-313-26506-2

Kenneth Silverman, Edgar A Poe : Mournful and Never-ending Remembrance, Harper Perennial, 1991. ISBN 0-06-092331-8