Έξοδος, Θεοί και Βασιλιάδες. Η ταινία.

Έξοδος, Θεοί και Βασιλιάδες. Η ταινία.

γράφει  ο Μανώλης Δημελλάς

Διαβάστε όλη την εργογραφία του Μανώλη Δημελλά  στο 24grammata.com κλικ εδώ

Πριν λίγους μήνες ο σκηνοθέτης Τόνυ Σκοτ, αδελφός του Ρίντλεϊ, δεν άντεξε το πάλεμα με τον καρκίνο και βούτηξε από μια γέφυρα, που την χρησιμοποιούσε συχνά στα γυρίσματα των δικών του ταινιών.
Η τελευταία ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ, “Έξοδος, Θεοί και Βασιλιάδες”, με κεντρικούς ήρωες τον Μωυσή και τον Θεό των Εβραίων, είναι αφιερωμένη σε κείνον.
Έχει κάτι να μας πει ο Σκοτ με το ολόφρεσκο Εβραϊκό έπος του;
Όσοι καταπιάνονται με τα Θεία έχουν δυο δρόμους, να γίνουν αιρετικοί, να διαφωνήσουν με τη θρησκεία και να σηκώσουν αντιδράσεις από τους πιστούς ή να ταυτιστούν και να ακολουθήσουν κατά γράμμα το σενάριο των ιερών βιβλίων. Ίσως έτσι να χάσουν μερικούς άθεους πελάτες, αλλά κερδίζουν τις ευλογίες των πανταχού παρόντων σεμνότυφων προσκυνητών.
Ο μάστορας Σκοτ δεν παραπλανεί το κοινό, ακολουθεί με ακρίβεια το σενάριο της Εβραϊκής Βίβλου και χτίζει ένα κομμάτι της Παλαιάς Διαθήκης.
Όμως “κάποιο λάκο έχει η φάβα”!
Ο Μωυσής (Κρίστιαν Μπέιλ) από τη θέση του αντιβασιλέα της Αιγύπτου καταλήγει να οδηγεί τον λαό του, τους Εβραίους, υπό την σκέπη και τις οδηγίες ενός εντελώς ξινού και αντιπαθητικού Θεού!
Το σενάριο, έστω και αχνά, ξεθάβεται μέσα στη μνήμη μας, πρόκειται για κείνες τις ιστορίες που διδαχτήκαμε υποχρεωτικά στα θρησκευτικά, χωρίς καν να είναι δικές μας υποθέσεις! Όπως η περιβόητη Θεϊκή τιμωρία, οι εφτά πληγές του Φαραώ (Τζόελ Έντγκερτον), αλλά και εκείνη η θεαματική έξοδο των Εβραϊων, με το εντυπωσιακό θαύμα της Ερυθράς θάλασσας. Έτσι δεν έχουμε απολύτως καμιά αγωνία, για το τέλος της ιστορίας, παρασυρόμαστε και βαριόμαστε από το μύθο.
Αν και πρόκειται για φιλμ που μιλά για τα βάσανα των Εβραίων, ο Σκοτ φροντίζει να αδειάσει για τα καλά, τόσο τους εκλεκτούς, όσο και το Θεό τους!
Στο ρόλο μάλιστα αυτού του Θεού παρακολουθούμε ένα εκδικητικό και μοβόρικο παιδάκι, που μοιάζει φορτωμένο με ψυχολογικά σύνδρομα, να οδηγεί μονάχα τους δικούς του ανθρώπους. Όσοι δεν είναι δικοί του, όσοι δεν βάφουν με αίμα αρνιών την είσοδο των σπιτιών τους, βλέπουν μόνο ένα τρανό σπαθί και τη θανατερή τιμωρία του.
Δεν ξέρω τι περίμεναν οι επικριτές του Σκοτ, πόσο διαφορετικά θα ήθελαν να αποδώσει το έτσι κι αλλιώς δεδομένο σενάριο, όμως η ταινία γίνεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, για να μετρήσουμε τα δικά μας στερεότυπα, τα όρια, που έχουμε (ή καλύτερα, έχουν) τοποθετήσει προσεκτικά μέσα μας.
-Ακολουθούμε έναν τέτοιο τύπο προστατευτικού Θεού-τιμωρού;
-Κι αν ο διπλανός μας υποφέρει περισσότερο, πιστεύει ότι έχει μια πιο ικανή Θεότητα στο πλάϊ του, τότε θα μας κάνει μια χαψιά;
-Είναι αυτό πίστη, ελπίδα, ανθρωπιά και δικαιοσύνη;
-Κάτι θυμίζει από τους κακούς τζιχατιστές, που στο όνομα του δικού τους Θεού, πετσοκόβουν λαρύγγια ή μήπως κάνω λάθος;
Ο Σκοτ φαίνεται να αφήνει τον φιλμικό χρόνο να κυλά άσκοπα, προσπαθεί να μας μαγέψει με τα απέραντα γενικά πλάνα, φορτωμένα με καλοδουλεμένα φαντασμαγορικά εφφέ. Αντίθετα σε κάθε κοντινό ανθρώπινο καρέ, προσπαθεί να χωρέσει όλη τη ματαιοδοξία του είδους μας.
Ο Βασιλιάς δεν γίνεται Θεός, μα ο Θεός δεν είναι Βασιλιάς!
Η αρχαία Αίγυπτος με τη σφραγίδα του ολόλευκου 3D Χόλυγουντ.
Τελικά ο δημιουργός καταφέρνει να περάσει υποδόρια το πόσο λίγοι, πόσο μικρά κουτάβια, είμαστε όλοι εμείς, οι θεατές.
Και να, εκεί που ο ήρωας μας, ο Μωυσής, οδηγεί στη λαμπρή έξοδο τον λαό του, επιστρέφει σπίτι και πόσο επικό, πέφτει στην αγκαλιά της γυναίκας του, που τον περίμενε σαν την Πηνελόπη.
Μην παρασύρεστε, ο σκηνοθέτης του Μπλαίηντ Ράνερ δεν διαβάζεται εύκολα, αντίθετα, πολύ εύκολα, αν αναζητάτε κεριά, αν ψάχνετε καντήλια ελπίδας, θα τον κάψετε με τα ήδη αναμμένα σπίρτα των διαφωνούντων ραββίνων.