Είναι ελληνικό επώνυμο ο Παπαράτσι (< Παπασαράτσης);

24grammata.com / από τη ζωή των λέξεων

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Η ιστορία της παγκόσμιας, πλέον, λέξης παπαράτσι (ιταλ.: paparazzi)  ξεκίνησε, το 1959, από τον Ιταλό σκηνοθέτη Federico Fellini κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Γλυκιά Ζωή (La dolce Vita). O Fellini απέδωσε αυτό το παρατσούκλι σε έναν από τους φωτορεπόρτερ της ταινίας του, με αποτέλεσμα να διαδοθεί παγκοσμίως και να προσδιορίζει τον “αδιάκριτο φωτορεπόρτερ”

Τι σημαίνει, όμως, το όνομα παπαράτσι και ποια είναι η σχέση του με την Ελλάδα;

Ο καθηγητής Μπρούνο Μιλιορίνι αναφέρει ότι ο Φελίνι δανείστηκε αυτό το όνομα από το μυθιστόρημα του Άγγλου George Gissing (1857-1903) , “by the Ionian sea”, το οποίο είχε γραφτεί το 1901, αλλά μεταφράστηκε στα Ιταλικά το 1957. Στο έργο αυτό ο Gissing αναφέρει  κάποιον ξενοδόχο στο Καταντζάρο με το ελληνικό όνομα Papasaratsis (: prete sellaio, παπάς-σελοποιός). Αυτό το όνομα άρεσε στο Φελίνι και το έδωσε σε ένα από τους φωτογράφους της ταινίας του. O Παπασαράτσης (στα ελληνικά γνωστό και το επώνυμο Παπασαμαράς), λοιπόν, κατέληξε να γίνει ο γνωστός μας παπαράτσι. Ας μην υποτιμήσουμε και την προσωπική άποψη ότι, ίσως, ο Γκίσινγκ παράκουσε το “Παπασαράντης” (διαδεδομένο, μέχρι σήμερα, στην περιοχή της Καλαβρίας) και το έγραψε ως Παπασαράτσης. Αυτό, όμως, μόνο, ο Γκίσινγκ μπορεί να το επιβεβαιώσει…

Στη φωτογραφία: Ο Tazio Sechiarolli (1925-1998), υπήρξε ο αυθεντικός παπαράτσι στην ταινία La Dolce Vita. Σταδιοδρόμησε ως φωτογράφος

πηγές

  1. Bruno Migliorini, σελ 104, 105, parole e storia, fogli di Vocabolario, εκδ. Rizzoli
  1. La solitudine del satiro Autore, Flaiano Ennio, ed. EditoreAdelphi

3. www.worldwidewords.org (αγγλικό)

At one point during the latter part of his journey, he stopped briefly at a hotel in Catanzaro, the Albergo Centrale, which was run by a man named Coriolano Paparazzo. (I’m told that this surname is largely restricted to this town. It may be of Greek origin, from papasaratsis, literally “priest-saddlemaker”.) A commemorative plaque on the building records Gissing’s stay and notes that it was due to a scriptwriter on Fellini’s film, Ennio Flaiano, that the name was borrowed from the book for the character. Flaiano recorded in his diary for June 1958, while he was working on the screenplay, that he had read Sulla riva dello Ionio, the Italian translation of Gissing’s book, and found the name. (Extracts from the diary were published in L’Europeo in 1962.)

4.www.etymologie.info (γερμανικό)

Der “Paparazzo” kommt oft im Rudel vor, weshalb er in der Öffentlichkeit auch meist als “Paparrazi” zu finden ist. Seine Bezeichnung erhielt er in dem Film “La dolce vita”, dt. “Das süße Leben” des Italienischen Filmregisseurs Federico Fellinis (1920-1993). Dort trägt der Klatschkolumnist Marcello diesen Namen als Beinamen.
Der Name “Paparazzo” geht vermutlich auf einen Charakter in George Gissing’s Novelle “By the Ionian Sea” (1901), zurück. Dieser scheint den Namen wiederum von einer Italienreise nach England gebracht zu haben. Der Hotelbesitzer des Hotels “Albergo Centrale” in Catanzaro, in dem Gissing kurze Station einlegte hieß “Coriolano Paparazzo”.
Der Name “Paparazzo”, der vorwiegend in Kalabrien vorkommt, scheint nun wiederum griechischen Ursprungs zu sein und auf griech. “papasaratsis” = wörtlich dt. “Priester-Sattelmacher”, engl. “priest-saddlemaker” zurück zu gehen.