ΑΥΤΟΧΕΙΡΕΣ, μέρος: β’ (Γιαννόπουλος, Καρυωτάκης, Λαπαθιώτης και άλλοι)

Εάν (ένθετο του 24grammata.com)

Γιαννόπουλος, Καρυωτάκης, Λαπαθιώτης και πολλοί άλλοι ήταν μεγάλοι Λογοτέχνες, ιδιοφυΐες, μοναδικοί. Είχαν όλα αυτά που εμείς, οι αμύητοι, τους ονομάζουμε “παράξενους ανθρώπους”. Όλοι αυτοί οι μοναδικοί άνθρωποι είχαν ένα κοινό Τέλος. Δεν άντεξαν τούτη τη ζωή, όρισαν μόνοι  τους το τέλος Τους και κατέβηκαν πιο κάτω στα δύσκολα, στα σιωπηλά …(παραφράζοντας τον Μ. Δημελλά).

Αυτούς τους “τρελούς” αναζητά ο Απόστολος Θηβαίος σε ένα μικρό οδοιπορικό του στους σημαντικούς αυτόχειρες Λογοτέχνες. Ας τον παρακολουθήσουμε… (παρακάτω ακολουθεί η αναφορά στον Κώστα Καρυωτάκη. Έχει προηγηθεί το αφιέρωμα στον Γιαννόπουλο, ενώ την επόμενη εβδομάδα:  Λαπαθιώτης)

Διαβάστε το αφιέρωμα του 24grammata.com στον Κ. Καρυωτάκη κλικ εδώ

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΕΒΕΖΑ

Η ποιητική του ιδιοφυΐα δεν αφορά την εισαγωγή ενός νέου λόγου. Δεν πρόκειται για έναν ποιητή, ο οποίος κατόρθωσε να αναμορφώσει το λόγο, να αρθρώσει μια νέα διαλεκτική, να πρωτοπορήσει τεχνικά. Αναπαράγοντας τα ήδη δημοφιλή, ποιητικά είδη, προσφέροντας στο ελληνικό, αναγνωστικό κοινό εξαίσιες μεταφράσεις σημαντικών ποιητών δικαίως εισήχθη «στων ιδεών την πόλη.»
Η παρουσία του έρχεται, ακριβώς πριν το συντριπτικό, υπερρεαλιστικό ρεύμα για να προετοιμάσει το έδαφος. Να αποτελέσει τη μεταιχμιακή φωνή πριν οριστικά ο λόγος στραφεί προς νέα αδιέξοδα, προτού ο ρεαλισμός κυοφορήσει την έννοια του μοντέρνου στην ποίηση, τη μουσική, τη ζωγραφική. Ο Κώστας Καρυωτάκης, εμπνευστής μιας ολόκληρης σχολής, του «καρυωτακισμού» θα επηρεάσει βαθύτατα την καλλιτεχνική δημιουργία για πολλά έτη, ενώ ο θάνατός του θα εντείνει το ενδιαφέρον των νέων κυρίως, για τον ιδιόμορφο, ποιητικό ιδεαλισμό του.
Ο Καρυωτάκης δημιουργεί ένα ισχυρό ρεύμα, ακριβώς γιατί μες στην ποίησή του εισάγει το προσωπικό, το ψυχικό στοιχείο με όλη του την ένταση και την ιδιομορφία. Η ποίηση διαφεύγει της συλλογικότητας και καθίσταται πλέον ένα ατομικό, πνευματικό προϊόν, το οποίο αποπειράται να αγγίξει τη συλλογικότητα. Η φωνή του ποιητή, συμπιεσμένη μες στο αστικό τοπίο, με τα ήδη διαγραμμένα αδιέξοδά, κουβαλώντας μια αίσθηση διάψευσης και απογοήτευσης  για τα πολιτικά και κοινωνικά οράματα της εποχής, πλησιάζει το άτομο και τις πιο ενδόμυχες προβληματικές του. Η ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη δεν είναι εικονοπλαστική, δεν περιγράφει παρά τα ενδόμυχα, τα «εσωτερικά.» Μες στον ψυχισμό του ανθρώπου ο ποιητής εντοπίζει και περισυλλέγει το υλικό του λόγου του.
Η «οραματική απιστία», όπως εύστοχα χαρακτηρίζει το ποιητικό κίνητρο και την αντίστοιχη ουσία του καρυωτακικού έργου ο Πέτρος Χάρης αποτελεί τον πυλώνα του έργου του. Εμβαθύνοντας ακόμη περισσότερο στο καίριο, αυτό χαρακτηριστικό, ο Χάρης, διακρίνει και επισημαίνει το αξιοσημείωτο θάρρος και την προσωπική πάλη του ποιητή. Μια πάλη εσωτερική, κοινή για όλους, διαχρονική. Ο Καρυωτάκης διακρίνει στον άνθρωπο του δικού του παρόντος αλλά και στην μελλοντική ύπαρξη ακόμη περισσότερο τη διαρκή διαμάχη, την αγωνία μιας αναγκαίας ισορροπίας ανάμεσα στη συντριβή και την ανοχή. Η ψυχική κατάθεση του Καρυωτάκη στο αισθητικό «ταμιευτήριο» αφορά ένα κεφάλαιο πρωτοποριακό, ανθρωπιστικό. Ο Καρυωτάκης στρέφει την οπτική του προς τους ένδον χώρους και εκεί ακραγγίζει την ευαισθησία της διάψευσης, την αρχετυπική ματαιότητα εμπρός στο πρόσκαιρο της ζωής και το τρομερό, φασματικό εύρος του θανάτου. Ο Καρυωτάκης έθεσε το θεμέλιο λίθο για τη μετέπειτα, ποιητική δημιουργία της «γενιάς του ’70″», όπου πια έχει εμπεδωθεί η ανάγκη της διαπίστωσης ενός χώρου ασφυκτικού, περιφραγμένου. Μες στο έργο του Καρυωτάκη υφίσταται το θάμπος και η ώριμη απογοήτευση ενός κόσμου που αυτοολοκληρώνεται και ανακυκλώνεται, διατρέχοντας τους ίδιους, ανέσπερους μεσημβρινούς.
Ο Κώστας Καρυωτάκης αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα τον Ιούλιο του 1928. Ήδη από τα χαράματα της 21ης Ιουλίου είχε αποπειραθεί να πνιγεί. Θα δώσει τελικά τέλος στη ζωή του με ένα περίστροφο, πυροβολώντας στο σημείο της καρδιάς. Πλάι του βρέθηκε ένα σημείωμα. Σε τούτο ο ποιητής περιγελά τη ζωή και το θάνατο. Τέτοιος, ηρωικός και πνευματώδης ήταν ο ατυχής θάνατος του ποιητή Κωνσταντίνου Καρυωτάκη.