εις μνήμην Δανιήλ Χαρμς

 24grammata.com / κριτική

Διαβάστε το ηλ. βιβλίο (δωρεάν): Βρέχει Γριές, Δανιήλ Χαρμς [Daniil Kharms] (free ebook)
Επιλογή – Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας  κλικ εδώ

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Η καινούρια εποχή έφθασε δίχως μέταλλα και μυθιστορήματα. Όλοι οι μύθοι εξαντλήθηκαν. Πράγματα όπως θεοί και προσευχές ολοκληρώθηκαν αφήνοντας για πάντα κατά μέρος τις φριχτές βαναυσότητες. Ο Δανιήλ Χαρμς και άλλοι ασκητές διατύπωσαν τον τρόπο με τον οποίο ολοκληρώνεται η ιστορία. Οι καινούριες ανθρώπινες τάξεις όπως διατυπώθηκαν οραματικά πριν από δεκαετίες, στις αρχές των αιώνων, τώρα θυμίζουν τις ωραίες, καλοκαιρινές μέρες, αυθαιρετώντας πάνω στα ιδεώδη, ανθρωπιστικά μεγέθη του παρελθόντος. Ο Δανιήλ Χαρμς αναγνώρισε τους ατέρμονους μύθους μες στο σώμα ενός παλιού, καλού λόγου. Έτσι οι εποχές και οι ιδανικές τους βλέψεις γνώρισαν ένα τέλος οριστικό. Αυτή η μυθολογία που παλιώνει στα χειρόγραφα του Δανιήλ Χαρμς είναι τ΄αποκριάτικο ένδυμα του εξυγχρονισμού, μια ιστορία που παραφρόνησε για πάντα. Οι ανταποκρίσεις, οι συσχετισμοί, η υγεία της ιστορίας, περιφρονούνται για πάντα. Τώρα μόνο γραμμές επεισοδιακές και η φόρμα που καθορίζεται από το αίσθημα του αιώνα.Τίποτε άλλο παρά μια ευφροσύνη αιώνια, όπως αυτή που μας υποσχέθηκε ο Γουίλιαμ Μπλέηκ. Ασθενείς μεταδόσεις μες στα ρεύματα και τις προοπτικές. Οι επόμενες εποχές δεν θα προκύψουν από φθαρμένα αποσπάσματα, πρέσσες, χυτήρια, χαρακτικές φυσιογνωμίες. Μες στις κατεδαφισμένες όψεις  εκατό και πλέον χρόνων θα τελειώσουν οι φυσικότητες του παρελθόντος, όσα επέβαλε η τρομακτικότητα του 18ου αιώνα. Ζήτω ο Δανιήλ Χαρμς, ζήτω οι διόλου, καλλιτεχνικές πόλεις, οι φυσιολογικοί και σύνθετοι και μαινόμενοι άνθρωποι. Ζήτω ο προσχεδιασμένος θάνατος που φθάνει επιτέλους απ΄όλους τους δρόμους των πόλεων. Ζήτω  η φυσική ζωή, οι καταργημένες αρετές, οι χαμένοι τύποι. Κανένα πρόσωπο Δανιήλ δεν θα σωθεί, όλα θα διαδραματίζονται πια σ΄ώρες ανατολικής ακτής, τις πιο θολές και δαιδαλώδεις ώρες. Οι μέρες του Δανιήλ Χαρμς είναι έξω από μονομέρειες, χρόνους και εποχές. Όλα βρίσκονται σ΄υποχώρηση, έτσι που μια υπέροχη μέρα καλοκαιριού να πυκνώνει απ΄τ΄ολοζώντανό δέρμα των σπιτιών, τις άπειρες, καθοριστικές στιγμές, τις ασήμαντες παρουσίες που αποκτούν μυθικές, αλησμόνητες διαστάσεις. Σαν να μιλάς Δανιήλ για εξωφρενικές διαστάσεις, παράξενες ειδικεύσεις που στηρίζονται σε μια ποσότητα ηλεκτρική, ζωντανή ποσότητα. Το είδωλό σου Δανιήλ είναι ιερό, είναι εκείνα τα εκτυφλωτικά θηράματα που πάσχισες να προφυλάξεις για πάντα από τα μάτια και τις τρομερές συνέπειες του σφυγμού μας.
Τέτοια εγχειρίδια, όπως αυτό του Δανιήλ Χαρμς μονάχα σημαίνουν. Είναι ζητήματα αντιληπτά, με τρόπους μυστικούς, σ΄ήχους πλάγιους, λάδια ή ζωγραφιές με κιμωλία που λαμβάνουν παράξενες όψεις. Αυτά τα εγχειρίδια φθάνουν μ΄ήχους φανταστικούς, φτιάχνονται με τα υλικά μιας εξωφρενικής συντριβής. Όπως αυτές που σημαδεύουν για πάντα τους αιώνες. Αυτά τα συγγράμματα είναι θρήνοι πουλιών, είναι τα λαμπερά εκμαγεία σε σχήμα ψαριού που ξυπνούν τις πρώτες στιγμές της μέρας. Είναι αναμνήσεις πριν το θάνατο ενός που φλέγεται μες στις φωτιές των πυρεττών.
Στις φωτογραφίες του μέλλοντος θ΄αναγνωρίσουν μορφές όπως αυτή του Δανιήλ Χαρμς. Ανάμεσα σ΄αγόρια με πελώρια, φωτεινά μάτια και μακριές βλεφαρίδες, πλάι στα κορίτσια  με τα ρωσικά λυκόσκυλα ανά χείρας, εμπρός από σκαλωσιές ή λευκούς ουρανοξύστες θ΄αναγνωριστούν οι θειαφένιοι εραστές.