Εις μνήμηv Θωμά Γκόρπα

24grammata.com/ ιστορία της Λογοτεχνιας

hapy days
Εις μνήμηv  Θωμά Γκόρπα

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Ο άγνωστος στρατιώτης μας ήταν γνωστός
Θωμάς Γκόρπας
«περνάει ο στρατός…»
Εκείνοι οι οπλίτες με τ΄ανοιχτά λαδιά πουκάμισα, οι στρατονόμοι με τους λευκούς ζωστήρες, τ΄άγονο νησί, οι εορταστικές σημαίες ενός λαϊκού κέντρου, η βασίλισσα μεταφερόμενη απ΄τους υποτελείς, όλα τούτα είναι η Ελλάδα του Θωμά Γκόρπα. Η σκηνογραφία των ευτυχισμένων ημερών.
Τον καιρό εκείνο, τότε που το έθνος πάσχιζε να σχηματιστεί με δηλώσεις νομιμοφροσύνης και αποσπάσματα εξαντλημένων φιλοδοξιών, αυτόν τον καιρό έκλεισε μες στα ποιήματα ο Γκόρπας. Σαν τα μαύρα διηγήματα του Σίσυφου που θυμούνται σπαρακτικές ιστορίες και ονόματα εξωφρενικά, λογοτεχνικούς τίτλους μιας εξαιρετικά παλιάς εποχής. Ο καιρός του Γκόρπα είναι η μεγάλη παύση της Ελλάδας. Οι αναρίθμητες επιστολές, όσοι αρπάχτηκαν μέσα απ΄τα σπίτια για τα κοντινά νησιά, η σκοτωμένη γιορτή της απελευθέρωσης κρατούν τις αναμνήσεις, σαν τα κορίτσια της Ακροπόλεως κάτω απ΄τα βρεγμένα επιστύλια. Τότε που στα μαγαζιά έξω απ΄τα στρατόπεδα ξημερωνόσουν, κρατώντας στις τσέπες τις μνήμες και τη δήλωση του υπουργείου. Και ο λοχίας έλεγε μια ιστορία και όσα φράγματα στήθηκαν μετά τον πόλεμο χύνονταν στα ποτήρια μας. Τον βλέπω που φαίνεται αργά έξω απ΄την είσοδο, τον βλέπω μ΄ένα χαμόγελο έξω απ΄τις σκηνές και τους δύσκολους ανέμους.
Ετούτος ο στρατός περνά και στις τάξεις του αγόρια από ξεκληρισμένα σπίτια, τα παιδιά των εκτελεσμένων της Καισσαριανής, τα παιδιά των Ελλήνων κομμουνιστών. Κάτι σκιάχτρα, όπως αυτά που κατοικούν τον κάμπο της Θήβας και σ΄ακολουθούν σ΄όλο το μήκος του εθνικού δρόμου. Παιδιά που κρύψαν για πάντα τα επώνυμα και τις φωτογραφίες των πατέρων. Παιδιά που κρατούν έναν χαιρετισμό, μια θολή ανάμνηση από τότε που ΄φυγε ο πατέρας ξημέρωμα για το βουνό, αφήνοντας στο πόδι του τη φτώχεια και το διωγμό. Στο στράτευμα θα διδαχτείς όλες τις αρχές και τα εθνικά ιδεώδη. Φορώντας τους βασιλείς, με λευκά και γαλάζια χρώματα στις επωμίδες, γερά παιδιά από την Ανδραβίδα και την Κόρινθο χορεύουν ελαφριούς χορούς, σαν ονειρεμένα, νέα και λαμπρά παιδιά του έθνους χορεύουν στ΄αναψυκτήρια. Όπως ο στρατιώτης πίσω απ΄τα φώτα όταν μαίνεται ο ζεϊμπέκικος χορός και σπάει όλα τα ποτήρια το χαμόγελο μιας  Ευδοκίας. Αυτή η εποχή δεν θα τελειώσει ποτέ. Αυτά τα πράγματα, αυτά τ΄αρχαία σύμπαντα εξακολουθούν και έτσι ίσως ερμηνεύεται ετούτη η στροφή του Θωμά Γκόρπα στη νεότητα, τους οπλισμούς, τις θητείες που γίνηκαν μεταναστεύσεις. Σ΄αυτές τις σειρές βρέθηκαν προφήτες, τσαλακωμένα παιδιά, άντρες που δεν θα άγγιζαν ποτέ το μισό ενός αιώνα. Προφήτες που συντάσσουν ευθαρσώς τις επαρχιακές ενασχόλησεις τους. Τα βαμβάκια, τ΄αυτοκίνητα, τον πάλαι ποτέ οργανισμό λιμένος Πειραιώς, την αστυνομία των πόλεων, τους θορύβους, τα κτήματα, τα μαγαζιά της Φλωρίνης τα Σάββατα των εξόδων, όταν σε γονατίζουν οι χειμώνες. Αυτοί οι εύζωνες ζουν τώρα γερασμένοι στα φυλάκια της πλατείας Κουμουνδούρου, συχνάζουν σ΄ύποπτα καφενεία, προσμένοντας το γράμμα ή το ταξίδι.  Προφήτες, γιατί σχεδίασαν ήδη τις μεταναστευτικές πορείες. Έτσι τελειώνει η μυθολογία και οι θεοί της δευτερεύοντες ηθοποιοί συχνάζουν τώρα σε τράπεζες, πιεστήρια και τραίνα. Αγαπητέ Νίκο είχες τόσο δίκιο όταν έλεγες, δώστε μου μια ταυτότητα να θυμηθώ ποιος είμαι. Πριν τις ενορχηστρώσεις της ιστορίας, τους εθνικούς εξευτελισμούς, την καινούρια κατοχή.
Θα΄θελα ν΄ακούσω τον Θωμά Γκόρπα, σ΄ένα καφενείο της οδού Θεμιστοκλέως ν΄ απαριθμεί τις ατέλειωτες σειρές. Να καίει πηλίκια, χλαίνες και δηλώσεις συμμορφώσεως. Στο μέσον της οδού και να ΄ναι Κυριακή σαν αυτές του Μαρκόπουλου και των εργατών. Περνά ο Στρατός ξανά την ίδια εκείνη μέρα που έφυγες. Και μετατοπίζεται η ιστορία. Οι παλμοί που νιώθονται, ένας σφυγμός από χρόνια σφιγμένος. Περνά ο στρατός αδελφών διωγμένων.