Ζωγραφική
Ε. Μανέ
γράφει ο Απόστολος Θηβαίος.
Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ
Με μια κίνηση ισάξια του μύθου, διαχώρισες τη θέση σου απ΄το πλήθος. Ο μεγάλος καθρέφτης της ζωής γεμάτος απ΄τις λεωφόρους και τα πλήθη. Όσο ανάβουν δυο ήλιοι ή απλά στις ρομαντικές αίθουσες συνοστισμένα πλοία δίχως τα φώτα της πορείας τους. Διαχωρίζω θα πει πως ισότιμα εξαντλώ τον ευατό μου και έτσι ακριβώς, περί τις τέσσερις το πρωί έσκυψες απ΄την άλλη πλευρά και μου εμπιστεύτηκες ένα μυστικό. Έτσι, στηριγμένη στους καρπούς σου, μια ιδέα βαθύτερη απ΄το χρώμα των ημερών, σε είδα απ΄τους καθρέφτες. Σε κράτησα για πάντα κοντά μου.
Bar at the Folies Bergère
Ο Έντουαρντ Μανά γεννήθηκε στο Παρίσι το 1832. Άνηκε σε αστική οικογένεια της εποχής. Ο πατέρας του και η θέση του ως ανώτερος λειτουργός του υπουργείου της δικαιοσύνης, καθώς και η αριστοκρατική καταγωγή της μητέρας του, εξασφάλισαν στον Μανέτ το κατάλληλο περιβάλλον για μια ομαλή παιδική ηλικία, -σπάνιο στοιχείο για τους σπουδαίους λειτουργούς της τέχνης-, και μια ικανοποιητική μόρφωση. Εντούτοις, η θέληση του νεαρού Μανέτ δεν υπήρξε διόλου υποδειγματική. Γρήγορα οι γονείς του εγκατέλειψαν τα όνειρά τους για μια καρριέρα στο δικαστικό σώμα και επέτρεψαν στον Μανέτ να πραγματοποιήσει μακριά ταξίδια μέχρι την τελική του απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη ζωγραφική. Σύμφωνοι με την επιλογή του, οι γονείς θα υποστηρίξουν τις σπουδές του. Περιορισμένες αρχικά στην αναπαραγωγή των κλασσικών σχεδίων, εμπλούτισαν το υλικό του μελλοντικού ζωγράφου και έθεσαν τις βάσεις για τις αναζητήσεις του στο πεδίο της τέχνης. Ο Γκόγια και ο Βελάσκεζ θα καθορίσουν αποφασιστικά τον χρωστήρα του. Φως και σκιά και η ζωντανή ποσότητα του μέτρου και της δικαιοσύνης ετούτου του κόσμου δεν θα αφήσουν ασυγκίνητο τον νεαρό ζωγράφο.
Η συμμετοχή του στα σαλόνια της ζωγραφικής που μεσουρανούσαν στη Γαλλία εκείνη την εποχή τον έκανε ακόμη περισσότερο γνωστό, προκαλώντας άλλοτε κολακευτικά σχόλια για τις δημιουργίες του ή και πάλι αμήχανες τοποθετήσεις και αποδοκιμασίες, όπως στην περίπτωση του έργου Olympia. Ιμπρεσιονιστής ή λάτρης της φωτογραφίας και του χρώματος, καμιά σχολή ή ρεύμα δεν μπορεί να οικειοποιηθεί τον Μανέ. Για ν΄αποκαλυφθούν ένα προς ένα τα στρώματα αυτού του κόσμου. Να γιατί ζωγραφίζει ο Μανέτ εγκαταλείποντας κατάστιχτα τα έργα του απ΄το νεύρο του χρώματος που ζητά μονάχα φως και θερμότητα για να ζωντανέψει σ΄άλλο τόνο κάθε φορά. Με αυτά τα υλικά και με αυτές τις προθέσεις διαβάζονται σήμερα τα έργα του. Τα θέματά του υπήρξαν αποσπάσματα απ΄εκείνο το είδος της μνήμης που αποκαλείται των ματιών.
Και ήρθαν τ΄άνθη, με τα ζωηρά τους χρώματα να επαληθεύσουν όλα τα παλιά μυστικά, να ολοκληρώσουν όλα τα ρεύματα. Οι καινούριες συνήθειες θέλουν τους ανθρώπους ν΄αγαπιούνται παράφορα, να΄ναι λέει ολοζώντανοι Και να αισθάνονται, να υποφέρουν.
Έτσι, απ΄αγάπη ο Έντουαρντ Μανέ ζωγραφίζει τ΄άνθη του το 1880. Ένα κύκνειο άσμα, μια λεπτομέρεια της ακμής και του ταλέντου του που παραμένει αειθαλές, σαν κάθε μεγάλου τεχνίτη που αδιάκοπα ανακαλύπτει μεγενθύνοντας μέσα του τις διαστάσεις του έργου ως ιδέα.
Η ζωντάνια των μικρών πινάκων, κάτι που τα συγκρατεί πρωτίστως ακμαία, σε μια νεότητα αιώνων, αυτό είναι κυρίως που μας ενδιαφέρει και μας συγκινεί. Και ίσως πάλι, όλες οι λεπτομέρειες της πραγματικότητας και της αίσθησης που δεν στερήθηκαν ποτέ τη μέριμνα του ζωγράφου.
Ο Έντουαρντ Μανέ θα πεθάνει το 1883 χτυπημένος απ΄τη σύφιλη. Οι τελευταίες μέρες της ζωής του θα ολοκληρωθούν μες σε φριχτούς πόνους, καθώς η ασθένειά του θα επιβάλλει τον ακρωτηριασμό του. Πεθαίνει στο Παρίσι και κατοχυρώνεται σταδιακά στα χρόνια που ακολουθούν σε έναν απ΄τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ζωγραφικής.