Η κατάληψη νησίδων του Καστελόριζου από τους Τούρκους (1924)

24grammata.com/ ιστορία
Η είδηση δημοσιεύεται, μονόστηλη, απλά και ωραία, χωρίς πηχυαίους τίτλους, μάλιστα δε σχολιασμένη. Απ’ αυτήν, όμως, ξεκινούν όλα.

Ναι, οι Τούρκοι κατέλαβαν αυθαίρετα τις νησίδες και τα νησίδια γύρω από το Καστελλόριζο, το 1924, χωρίς οι Ιταλοί να αντιδράσουν το πρώτο διάστημα. Προφανώς, οι νέοι κατακτητές, ας μην το ξεχνούμε, αυτοί που ήρταν σαν ελευθερωτές από τη Δύση, ήθελαν να οριοθετήσουν την περιοχή, άφησαν να εξελιχθεί η όλη ενέργεια και μετά ζήτησαν, να αρχίσουν οι συζητήσεις και διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Τελικά οι Τούρκοι, προσήλθαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το 1927-πολύ πριν είχαν εγκαταλείψει την κατοχή των νησιών αυτών-στη Ρόδο, για να φτάσουμε στην υπογραφή της συμφωνίας του 1932, περί οριοθετήσεως της όλης περιοχής μεταξύ του Καστελλορίζου και των ακτών της Ανατολίας, της Μικράς Ασίας. Για την οριοθέτηση των άλλων νησιών προς βορράν, οι συζητήσεις και διαπραγματεύσεις έλαβαν χώραν στη Ρόδο το 1932.

Η παρούσα έρευνα απλώς έρχεται να προσθέσει σε αυτά που μέχρι σήμερα είναι γνωστά -περιλήφθηκαν στο βιβλίο του υπογράφοντος «Ίμια. Το χρονικό της χάραξης των συνόρων της Δωδεκανήσου(1932-1947)»- ως νέα στοιχεία για τον ερευνητή, τοποθετώντας τα ως αριθμημένα έγγραφα.

Γίνεται κατανοητό ότι αυτά προέρχονται από πρωτογενείς πηγές, από επίσημα αρχεία, από τον Τύπο της εποχής και ιδιωτικές συλλογές. Οπωσδήποτε σε κάθε έγγραφο ή αποδελτιωποίηση ειδήσεων θα υπάρχει και ο σχετικός σχολιασμός.

1. Στις εφημερίδες της εποχής δημοσιεύεται η είδηση, που προέρχεται από το Καστελλόριζο (1.4.1924):

Μένομεν κατάπληκτοι από το πραξικόπημα των Τούρκων, οι οποίοι, χωρίς να το περιμένει κανείς, κατέλαβον το ένα μετά το άλλο τα γύρω του Kαστελλορίζου νησάκια. Έως τώρα κατελήφθη η Ρως (ή Άγιος Γεώργιος), ο Καράβολας, η Στρογγυλή (ή Υψηλή) η Δασειά και η Πηγή, δηλαδή όλα όσα έχουν κάποιαν σημασίαν για μας, διότι τα μικρότερα, που μένουν, είναι ξηροί βράχοι, μη έχοντες τίποτε να μας προσφέρουν.

Από τα νησιά αυτά εφέρναμε τα καυσόξυλά μας, αφού από το νησάκι μας στερούμενον δασυλλίων, δεν ημπορούμεν να τα προμηθεύσωμεν. Εις τας ακτάς και τους πέριξ βράχους, των νησίδων αυτών, οι ψαράδες μας εψάρευαν κι έπιαναν τα ψάρια που έβλεπε κανείς κάθε ημέραν εις την αγοράν μας.

Εις τα νησιά αυτά είχον οι βοσκοί μας τα ποίμνιά των, διότι εκεί εύρισκον τούτα την κατάλληλον τροφήν, την οποίαν η ξηρά και πετρώδης Μεγίστη δεν ηδύνατο να τοις προσφέρη.

Εις τα νησιά αυτά έκαιαν πολλοί πατριώται μας ξυλοκάρβουνα απασχολούντες προς τούτο αρκετάς εργατικάς χείρας και προετοιμάζοντες φορτία ολόκληρα, τα οποία έστελλον εις Αίγυπτον με τα ιστιοφόρα μας και τοιουτοτρόπως έδιδον κάποιαν ζωήν εις το εμπόριον και την ναυτιλίαν της νήσου μας.

Αλλά πώς η Ιταλία επέτρεψε την κατάληψιν των νησίδων αυτών, αι οποίαι ανέκαθεν και διά μέσου όλων των αιώνων ανήκον εις την Κοινότητα του Καστελλορίζου, ήτις είχε και το δικαίωμα να τας εκμεταλλεύεται;

Χωρίς αυτά τα νησιά και με τον συστηματικό αποκλεισμό της απέναντί μας Ανατολής γίνεται προβληματική η ζωή μας και η περαιτέρω διαμονή μας ενταύθα. Μήπως οι Ιταλοί επέτρεψαν εις την Τουρκίαν να προβή εις το μέτρον της καταλήψεως για να εξαναγκάσουν και μας τους ολίγους, που εμείναμεν εδώ, να εγκαταλείψωμεν το πάτριον έδαφος και να φέρουν εις την θέσιν μας Ιταλούς Λαζαρόνους;

2. Μας γράφουν από το Καστελλόριζο: Κατάπληκτος είναι η κοινωνία του Καστελλορίζου από την πραξικοπηματικήν υπό των Τούρκων κατάληψιν των πέριξ της νήσου, νησίδων, αι οποίαι πάντοτε είχον αναγνωρισθή ως ανήκουσαι εις την Κοινότητά μας.

Φαίνεται ότι οι Ιταλοί είχον γνώσιν των προθέσεων των Τούρκων, δεν προέβησαν δε εις κανέν μέτρον προς παρεμπόδισιν της καταλήψεως, διότι θα είχαν κάποιο συμφέρον, ως γενικώς πιστεύεται ενταύθα.

Ας ίδωμεν τίνα εξέλιξιν θα λάβη το ζήτημα, το οποίον δι’ ημάς είναι σπουδαιότατον, αφού απ’ αυτό εξαρτάται η περαιτέρω παραμονή μας ενταύθα. Διότι χωρίς τα νησάκια μας ούτε ξύλα και κάρβουνα θα έχωμεν, ούτε ψάρια, ούτε γάλα, ούτε σφάγια, αφού το κατάξηρον Καστελλόριζον τίποτε από αυτά δεν μας δίδει. Δεν πιστεύομεν-αν και όλα ημπορεί να τα περιμένη κανείς από τους Ιταλούς-μίαν ωραίαν πρωίαν να ίδωμεν και την νήσον μας καταλαμβανομένην υπό των Τούρκων.

Ναι, αμέσως μετά την παράδοση του Καστελλόριζου από τους Γάλλους στους Ιταλούς, οι δεύτεροι άρχισαν να εγκαθιστούν Ιταλούς εποίκους με τις οικογένειές τους, αλλά δεν παρέμειναν επί πολύ. Εγκατέλειψαν πριν περάσει χρόνος το νησί.

3. Εκ Ρόδου τηλεγραφούν ότι αι τουρκικαί Αρχαί όλως απροόπτως, κατέλαβον το μεταξύ Μικράς Ασίας και Καστελλορίζου σύμπλεγμα νησίδων, υψώσασαι τας τουρκικάς σημαίας και εγκαθιδρύσασαι φρουράς.

Αι νησίδες αύται ούτε άγονοι είναι ούτε εντελώς ακατοίκητοι. Απεναντίας παράγουν σοβαράν ποσότητα ξύλων οικοδομής και καυσίμων, εξηρτώντο δ’ αείποτε από το Καστελλόριζον.
Ένεκα τούτου ακριβώς ενεποίησεν αίσθησιν η κατάληψίς των υπό των τούρκικών Αρχών άνευ ουδεμιάς ειδοποιήσεως προς την κατέχουσαν το Καστελλόριζον Δύναμιν.

Το γεννηθέν, όμως, ζήτημα, δεν παρέμεινε άνευ εξελίξεως. Τας ημέρας αυτάς ιταλικόν πολεμικόν πλοίον, καταπλεύσαν εις τα ύδατα του Καστελλορίζου, υπεχρέωσε τους Τούρκους φρουρούς να καταβιβάσουν τας σημαίας των. Και εις μεν τας τρεις νησίδας οι φρουροί υπήκουσαν.

Εις τας λοιπάς, όμως, επέφεραν αντίρρησιν και κατά τρόπον μη δυνάμενον να μη δημιουργήση διενέξεις, αφού παραπλεύρως της έως τότε μιάς μόνον σημαίας ετοποθέτησαν και άλλην.
Πληροφορούμεθα ότι κατόπιν τούτου περισσότερα ιταλικά πλοία θα καταπλεύσουν αυτόθι, δια να αναγκάσουν τους Τούρκους να υποβιβάσουν τας σημαίας εν περιπτώσει δε νεωτέρας αρνήσεως αι τουρκικαί σημαίαι θέλουν καταβιβασθή βία ως διέδωσαν αι Ιταλικαί αρχαί.

4. Παραχώρησις Τούρκων. Αι Τουρκικαί Αρχαί επέτρεψαν εις τινας Καστελλοριζίους να μεταβώσι μετά του καταλλήλου προσωπικού τεχνιτών κι εργατών εις την απέναντι της νήσου πολίχνην Αντίφελλον και τα πέριξ αυτής, ίνα κατασκευάσωσιν εκεί φορτία ξυλανθράκων από καυσόξυλα, τα οποία οι χωρικοί τούρκοι θα πωλώσιν εις αυτούς.

5. Και άλλη παραχώρησις των Τούρκων. Οι Τούρκοι, αφού κατέλαβον τα γύρω νησάκια, καλώς εννοήσαντες ότι τα ποίμνια των Καστελλοριζίων τα οποία διέμενον και έβοσκον πάντοτε εν αυτοίς, μεταφερόμενα εις το κατάξηρον και ηλιοκαμένον Καστελλόριζον, είναι υποκείμενα χωρίς υπερβολήν εις βέβαιον εξ ελλείψεως τροφής θάνατον, εδήλωσαν καταλλήλως ότι στέργουσιν όπως εξακολουθήσουν ταύτα παραμένοντα και πάλιν επάνω εις τας νησίδας, υπό τον ρητόν, όμως, όρον, οι κάτοχοι των ποιμνίων να πληρώνουν τακτικώς φόρον χορτονομής εις το εν Αντιφέλλω Τουρκικόν Κυβερνητικόν Ταμείον.

6. Από σημειωματάριο της ίδιας εποχής: Δεν υπάρχει πιο ποιητικό θέαμα, πιο γραφική εικόνα από συστάδα σκοπέλων και βράχων, από νησάκια ποικιλόμορφα και ποικιλόχρωμα, από ακρωτήρια φανταστικών εξοχών και λιμανάκια κατάφυτα και ζωηρά…

Όλα αυτά δεν θα τα δει κανείς εδώ κάτω στην άκρη της Ανατολής… αλλά για ένα άνθρωπο… είναι αρκετό να βλέπει από το παράθυρό του τον Πολυφάγο και το Καλατσαγκαράκι και το Ψωμί και τον Άη Γιώργη (νησάκια μπροστά στο Καστελλόριζο) και τη γηραιά Ανατολή και να ακούει την τρικυμία που η φύση την εξεγείρει, για να δείξει, θαρρείς, την πιο μεγαλοπρεπή στολή της δύναμής της, ύστερα από το σάβανο του θανάτου της και την άνθηση της αιώνιάς της ζωής…

Μεγίστη, έτσι ονομάστηκε γιατί είναι ο μεγαλύτερος βράχος από όλους αυτούς γύρω που αποτελούν μια συστάδα. Αυτός είναι και ο φυσικότερος λόγος. Έπειτα το εξήγησαν. Από κάποιον Μεγιστέα. Οι αρχαίοι είχαν τη μανία της προσωποποίησης στη θρησκεία των τοπωνυμιών τους… Απρίλιος 1924. Κ. Γούναρης

7. Οι Ιταλοί οχυρώνουν το Καστελλόριζον (1.9.1924). Κατά πληροφορίας Ευρωπαϊκών εφημερίδων εξ Ατταλείας οι Ιταλοί ετοποθέτησαν τέσσαρα ολμοβόλα εις το Καστελλόριζον εις μέρος εκτεθειμένον εις τα όμματα πάντων.

Κατά τας αυτάς πληροφορίας οι Ιταλοί κατασκευάζουν οδούς εις την νήσον από τέσσαρας διευθύνσεις. Η Τουρκική εφημερίς «Σον Τέλεγραφ» διερωτάται μήπως κάμνουν το Καστελλόριζον βάσιν πολεμικών επιχειρήσεων

Πότε καθορίστηκαν τα χωρικά ύδατα μεταξύ των ακτών της Μικράς Ασίας και του Καστελλορίζου και πότε υπογράφηκαν οι συμφωνίες;

Η Σύμβασις μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας δια τον καθορισμόν των χωρικών υδάτων μεταξύ της Ανατολής και της νήσου Καστελλορίζου υπεγράφη εν Αγκύρα τη 4η Ιανουαρίου 1932.

Από Ιταλικής πλευράς η Σύμβασις εκυρώθη διά του υπ’ αριθμ 379 Νομοθετικού Διατάγματος της 14ης Απριλίου 1932, εδημοσιεύθη δε εις το υπ’ αριθμ 99/29.4.1932 Τεύχος της Επισήμου Εφημερίδος του Βασιλείου της Ιταλίας.

Από Τουρκικής πλευράς η Σύμβασις εκυρώθη διά του υπ’ αριθμ 2106/16.1.1933 Νόμου δημοσιευθέντος εις το υπ’ αριθμ 2314/25.1.1933 Τεύχος της Επισήμου Εφημερίδος της Τουρκικής Κυβερνήσεως.

Η ανταλλαγή των επικυρώσεων έλαβε χώραν εν Ρώμη την 25ην Απριλίου 1933 και η θέσις εν ισχύει, συμφώνως προς το άρθρον 7 της ως άνω Συμβάσεως μετά δεκαπενθήμερον.

Η σχετική ανακοίνωσις περί της γενομένης ανταλλαγής των επικυρώσεων εδημοσιεύθη από Ιταλικής πλευράς εις το υπ’ αριθμ 100/29.4.1933 Τεύχος της Επισήμου Εφημερίδος του Βασιλείου της Ιταλίας.

Το επίσημον, Γαλλικόν αυτής κείμενον ανεκοινώθη εις την Γραμματείαν της Κοινωνίας των Εθνών υπό των υπουργών Εξωτερικών της Ιταλίας και της Τουρκία.

Η πρωτοκόλλησις της συμβάσεως υπό της Γραμματείας της Κοινωνίας των Εθνών, εγένετο την 24ην Μαΐου 1933 υπ’ αύξοντα αριθμόν 3191, το κείμενον δε αυτής εδημοσιεύθη εις το league nations, LEAGUE NATIONS, TREATY SERIES, VOLUME CXXXVIII.

Με τη συμφωνία αυτή οι υπογραφόμενοι, μετά την παρουσίαση των πληρεξουσίων εγγράφων, συμφώνησαν στα κάτωθι σημεία:

Άρθρο 1 H ιταλική κυβέρνηση αναγνωρίζει την κυριαρχία της Tουρκίας επί των κάτωθι αναφερομένων νησίδων: Bόλο (Tσατάλ-Αντά), Όχεντρα (Oυβέντιρε), Φουρνάκια, Kάτω Bόλο, Πρασούδι (Nοτιοανατολικά του Kάτω Bόλο), Tοχαταλλότα, Πηγή, Pετζίφ, Aγριελιά, Προυσεκλής (βράχος), Πάνω Mάκρη, Kάτω Mάκρη (περιλαμβανομένων και των βράχων), Mαραθών , Pόκο Bουτσάκι, Nτάτσια (Nτάσια), Nησί της Nτάσιας, Πρασούδι (προς βορράν της Nτάσιας), Aλιμεντάρια, Kαράβολα.

Άρθρο 2. H νησίδα του Kαρά-Aντά κειμένη εντός του κόλπου του Mπουντρούμ, θα ανήκει επίσης στην Τουρκία.

Άρθρο 3. Αντιθέτως η τουρκική Kυβέρνηση, αναγνωρίζει την κυριαρχίαν της Iταλίας επί των νησίδων των κειμένων εντός της ζώνης της οριζομένης υπό της περιμέτρου του κύκλου ο οποίος θα έχει ως κέντρο το θόλο της εκκλησίας της πόλεως του Kαστελλορίζου και ως ακτίνα την απόσταση μεταξύ του κέντρου τούτου και του ακρωτηρίου του Αγίου Στεφάνου (κατεύθυνση του ανέμου), δηλαδή:

Ψωραδιά, Πολυφάδος, Άγιος Γεώργιος (δύο νησιά αναφερόμενα στον αγγλικό χάρτη αριθμ. 236, Άγιος Γεώργιος αυτή νότια και Aγριελαία αυτή προς βορρά), Ψωμί (Στρογγυλό, αγγλικός χάρτης 236), Kουτσουμπόρα (Kουτούμπας) βράχοι Mαύρο Ποϊνάκι, Mαύρο Ποϊνί.

Eκτός των νησίδων αυτών, των κειμένων εντός της αναφερομένης περιμέτρου, οι νησίδες του Αγίου Γεωργίου (Pω), Δραγονέρα, Pος και Yψηλή (Στρογγυλή), θα ανήκουν επίσης στην Iταλία.

Άρθρο 4. Εξυπακούεται ότι όλα τα νησιά και όλες οι νησίδες και οι βράχοι οι κείμενοι εκατέρωθεν της διαχωριστικής γραμμής των υδάτων όπως αυτή καθορίζεται από την παρούσα Σύμβαση , είτε οι ονομασίες αυτών αναφέρονται είτε όχι, θα ανήκουν στο Κράτος στην κυριαρχία του οποίου υπόκειται η ζώνη εντός της οποίας βρίσκονται τα παραπάνω νησιά, νησίδες και βράχοι.

Άρθρο 5. Tα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν επίσης στον καθορισμό των χωρικών υδάτων ως εξής:

Προς Ανατολάς. Eξ ενός σημείου στο μέσο της αποστάσεως μεταξύ του ακρωτηρίου του Αγίου Στεφάνου (κατεύθυνση ανέμου) και του ακρωτηρίου Γάτα. Από εκεί, κατευθείαν γραμμή, έως ένα σημείο, κείμενον στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ Ψωμί και Προυσεκλής.

Απ’ αυτό το σημείο, κατευθείαν γραμμή έως ένα σημείο κείμενο στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ Mαύρο Ποϊνί και Προυσεκλής. Απ’ αυτό το σημείο, κατευθείαν γραμμή, έως ένα σημείο κείμενο στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ του ακρωτηρίου Nύφτης και του βράχου Προυσεκλής.

Απ’ αυτό το τελευταίο σημείο, κατευθείαν γραμμή, έως ένα σημείο κείμενο στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ της βορειοανατολικής ακτής της νήσου Yψηλής (Στρογγυλή) και της νοτιοδυτικής ακτής της νήσου, Nησί της Δασιάς.

Απ’ αυτό το σημείο, κατευθείαν γραμμή, έως ένα σημείο κείμενο σε απόσταση τριών μιλίων νοτίως του Tουγκ Mπουρνού.

Προς Νότο. Απ’ αυτό του τελευταίο σημείο, η γραμμή διέρχεται μέχρις ενός σημείου κειμένου σε απόσταση τριών μιλίων νοτίως του ακρωτηρίου Nότιος Yψηλή για να συναντήσει τα μη αμφισβητούμενα θαλάσσια όρια.

Προς Βορρά. Από το σημείο που βρίσκεται στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ του ακρωτηρίου Αγίου Στεφάνου (κατεύθυνση ανέμου) και του ακρωτηρίου Γάτα, η γραμμή συνεχίζει κατευθείαν διεύθυνση μέχρι ενός σημείου κειμένου στο μέσο της αποστάσεως, μεταξύ του ακρωτηρίου Αγίου Στεφάνου (κατεύθυνση ανέμου) και του ακρωτηρίου Bαθύ.

Απ’ αυτό το σημείο, κατευθείαν γραμμή έως ένα σημείο κείμενο στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ του ακρωτηρίου Λιμενάρι και των βράχων Bουτζάκι. Απ’ αυτό το τελευταίο σημείο, μέχρις ενός σημείου κειμένου στη μέση της αποστάσεως μεταξύ της νήσου Δραγονέρα και των βράχων Bουτζάκι.

Απ’ αυτό το τελευταίο σημείο η γραμμή διέρχεται από βορρά μέχρι ενός σημείου που βρίσκεται στο μέσο της αποστάσεως μεταξύ του Bορειοδυτικού σημείου της νήσου Αγίου Γεωργίου (Pω) και του σημείου της ακτής της Ανατολίας του πλησιεστέρου προς το βορεινό άκρον της νήσου.

Απ’ αυτό το σημείο, μέχρι ενός σημείου που βρίσκεται στο μέσο της αποστάσεως μεταξύ Πρασούδι και του νοτιοδυτικού άκρου της νήσου Αγίου Γεωργίου (Pω). Απ’ αυτό το τελευταίο σημείο, η γραμμή σε κατευθείαν διεύθυνση διέρχεται μέχρι ενός σημείου που βρίσκεται σε απόσταση τριών μιλίων νοτίως της νήσου Bόλο για να συναντήσει τη θαλάσσια οροθετική γραμμή που δεν αμφισβητείται.

H οροθετική γραμμή, όπως περιγράφεται στο παρόν άρθρο, ορίστηκε από τα συμβαλλόμενα μέρη με το σκοπό να καθορίσουν σε ποιόν ανήκουν τα νησιά και οι νησίδες που βρίσκονται από κάθε μεριά αυτής της γραμμής, που συναντά προς ανατολάς σε ένα σημείο ευρισκόμενο σε απόσταση τριών μιλίων νοτίως του Tουγκ Mπουρνού και προς δυσμάς σε ένα σημείο που βρίσκεται κείμενον σε απόσταση τριών μιλίων της νήσου Bόλο, σε γενική θαλάσσια οροθετική γραμμή η οποία δεν αμφισβητείται από την Tουρκία και την Iταλία.

Άρθρο 6. Οι ονομασίες των προαναφερθεισών τοποθεσιών έχουν ληφθεί από τον Ιταλικό χάρτη αριθμ. 624, το Γαλλικό αριθμ. 5551 και τον Αγγλικό αριθμ. 236. Tα υψηλά συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν ότι σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ του κειμένου της παρούσης Συμβάσεως και των συνημμένων χαρτών, θα ληφθεί υπόψη το κείμενο της Συμβάσεως.

Όσον αφορά την από 28ης Δεκεμβρίου 1932 υπογραφείσαν εν Αγκύρα συμπληρωματικήν συμφωνίαν, αύτη περιελήφθη τον τύπον του PROCES-VERBAL δι’ ο και δεν παρέστη ανάγκη εκδόσεως υπό των συμβαλλομένων μερών κυρωτικού Νόμου…

Για την Ιστορία η Συμφωνία αποτελείται από 7 άρθρα και την υπογράφουν οι υπουργοί των Εξωτερικών της Ιταλίας Aloisi και ο Τούρκος ομόλογός του T. RÜSTÜ.

Υπ αριθμ.4194/26.6.1959 αναφορά της διευθύνσεως Φάρων… Ακρότατον σημείον των Ελληνοτουρκικών θαλασσίων ευρίσκεται εις στίγμα φ: 35ο 57΄00΄΄ λ: 29ο 45΄00΄΄ (Χ.Β.Ν.236) ήτοι δέκα μίλια προς Νότον άκρας Tugh-Burnu.

Όλα προέκυψαν από έναν επιτελικό βρετανικό χάρτη, το 1953, και πάντοτε, όταν ο Γενικός Πρόξενος της Αγγλίας στη Σμύρνη David Balfour(1), λόρδος, συναντούσε τον Έλληνα ομόλογό του πρόξενο, στην τουρκική αυτή πόλη, και το ρωτούσε εάν τα νησιά των Δωδεκανήσων Κανδηλούσα (Κανδελιούσα) και Ρηγούσα (Περγούσα) ανήκουν στην Ελλάδα ή στην Τουρκία.

Ανέφερε πάντοτε τον επιτελικό βρετανικό χάρτη «Geographical section, general Staff No 2758, the Aegean, published by war office in Dec. 1943», πρόσθετε ότι «παραδόξως η ερυθρά γραμμή ήτις χωρίζει τα τουρκικά χωρικά ύδατα από τα ύδατα της Δωδεκανήσου σχηματίζουσα μεγάλην προεξοχήν…» και συνέχιζε ότι «ο Άγγλος Στρατιωτικός ακόλουθος στην Άγκυρα, έθεσεν επανειλημμένως εις εμέ το ερώτημα τούτο, προσθέσας ότι εάν πρόκειται περί λάθους θα ενεργήση διά την διόρθωσιν αυτού εις την προσεχή έκδοσιν του εν λόγω επιτελικού χάρτου».

Τότε Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στη Σμύρνη ήταν ο Α. Κ. Αργυρόπουλος(2), που υπηρέτησε στο Προξενείο της Ελλάδος στη Ρόδο, τα τελευταία χρόνια του Μεσοπολέμου και γνώριζε πρόσωπα και πράγματα.

Αλλά και ο Μπάλφουρ ήταν γνωστός στα ελληνικά πράγματα. Δεν ήταν άλλος από τον παπα-Δημήτριο, εφημέριο του Ευαγγελισμού των Αθηνών, και των Ανακτόρων, το «σατανικό» εκείνο πράκτορα των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών, που εξομολογούσε τους πάντες και έπαιρνε από πρώτο χέρι τις πληροφορίες.

Λίγο πριν οι Γερμανοί εισέλθουν στην Αθήνα, ο παπα-Δημήτριος εγκατέλειψε τη θέση του και βρέθηκε στο Κάιρο, με στολή ταγματάρχη και με επαφές με την εξόριστη Βασιλική οικογένεια, μέλη της εξόριστης ελληνικής Κυβερνήσεως και Έλληνες πολιτικούς (3).

Μετά την Απελευθέρωση, εμφανίστηκε στην Αθήνα, με στρατιωτική πια στολή, υπηρετών στη Βρετανική Πρεσβεία, αλλά όταν καταγγέλθηκε από το «Ριζοσπάστη» ως πράκτορας, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το ελληνικό έδαφος.

Το σχήμα του ορθόδοξου μοναχού, το περιεβλήθη το 1932, όταν αποχώρησε από τον Καθολικισμό-τα ίδια ακριβώς, σαν σε καρμπόν, έκανε και εκεί-και μετέβη στο Άγιον Όρος, όπου όταν τα γεγονότα άρχισαν να τρέχουν, τον βρίσκουμε στον Ευαγγελισμό και τα Ανάκτορα να εξομολογεί, τους βασιλείς, τη Φρειδερίκη, υπουργούς του Μεταξά και άλλες προσωπικότητες της ελληνικής κοινωνίας.

Στη Σμύρνη βρέθηκε το 1951, προερχόμενος από το Τελ-Αβίβ όπου εκτελούσε χρέη επιτετραμμένου. Ο Αργυρόπουλος γράφει ότι «ο Μπάλφουρ-ενυμφεύθη προ διετίας-παρά το γεγονός ότι διήλθε ούτος 15 έτη της ζωής του εις την Ελλάδα, εσχημάτισα την εντύπωσιν ότι δεν είναι φιλέλλην (4)..».
www.rodiaki.gr