24grammata.com/ κινηματογράφος
γράφει ο Σωτήρης Αθηναίος
Διαβάζω σε διάφορους, ανεπίσημους, δικτυακούς τόπους ότι στις πρώτες κινηματογραφικές προβολές στην Αθήνα ο κόσμος είχε εξαγριωθεί και ήθελε να σπάσει τα μηχανήματα του «διαβόλου». Πολλές φορές, η μυθολογία γίνεται Ιστορία. Τίποτα απ αυτά δεν έκαναν οι Αθηναίοι στα τέλη του 1800, όταν πρωτοείδαν κινηματογραφικές προβολές (ήταν αθώοι, αλλά όχι ηλίθιοι).
Η πρώτη κινηματογραφική παράσταση στην Αθήνα δόθηκε το Νοέμβριο του 1896 σε μια αίθουσα στην οδό Κολοκοτρώνη. Το κοινό ήταν, ήδη, ενημερωμένο για τη νέα τεχνολογία από τις εφημερίδες. Από το 1893 οι Αθηναϊκές εφημερίδες αναφέρουν τακτικότατα για τις δραστηριότητες του πολυτάλαντου Thomas Edison. Η νέα εφεύρεση δεν άργησε πολύ να έρθει στη χώρα μας (αντίθετα με την γκρίνια ορισμένων, που θεωρούν ότι η Ελλάδα ήταν πολύ πίσω σε όλα). Αρκεί να σκεφτητε ότι στις 15 Φεβρουαρίου 1896 οι Louis και Auguste Lumière κατοχύρωσαν, επίσημα, την εφεύρεση τους (δέκα μήνες πριν την πρώτη προβολή στην Αθήνα).
Μυητής της νέας Τέχνης στην Αθήνα ήταν ο Αlexandre Promio (1868-1926), οπερατέρ και αντιπρόσωπος των Λουμιέρ, ο οποίος κατευθυνόταν προς την Κωνσταντινούπολη, για να διαδώσει τη νέα Τέχνη και σταμάτησε για ένα μήνα και στην Αθήνα. Ο Promio θεωρείται ως ο μυητής του κινηματογράφου και στην Ισπανία, το Μάιο του 1896.
Στην οδό Κολοκοτρώνη, λοιπόν, αναρτήθηκε η επιγραφή Cinematofotographe Edison (προσέξτε το αρχικό όνομα: κινηματοφωτόγραφος, όχι κινηματογράφος) και στις 29 Nοεμβρίου 1896 ξεκίνησαν οι προβολές για, περίπου, ένα μήνα. Κάθε μέρα δίνονταν 16 παραστάσεις (επρόκειτο για ταινίες μικρού μήκους) και το εισιτήριο ήταν 2,20 δρχ. (πανάκριβο εισιτήριο, αν αναλογιστείτε ότι ένα καλό μεροκάματο ήταν 4 δρχ).
Πάντως, η πρώτη ουσιαστική επένδυση στον κινηματογράφο θα αργήσει να έρθει. Βλέπετε, αμέσως μετά την πρώτη προβολή,το Ελληνικό Κράτος θα πτωχεύσει και στη συνέχεια θα μπούμε στις πολεμικές προετοιμασίες για τους Βαλκανικούς πολέμους καθώς και για τον πρώτο παγκόσμιο. Τελικά το 1913, δεκαέξι χρόνια μετά την πρώτη προβολή, κτίστηκε η πρώτη αίθουσα ειδικά κατασκευασμένη για κινηματογράφο το «Παλλάς», το οποίο αργότερα γκρεμίστηκε και κτίστηκε (1923 – 1928) το επταώροφο Μέγαρο Εφεσίου (Σταδίου 28). Το μέγαρο Εφέσιου είναι ένα από τα πρώτα κτήρια, που κατασκευάστηκε με οπλισμένο σκυρόδεμα, “μπετόν”, (φαίνεται ότι εξ αρχής το τσιμέντο καταδίωκε τις αίθουσες σινεμά).
Την ίδια χρονιά άνοιξε το «Νέον», Πατησίων 8, ενώ πάντα το 1913 (οι Βαλκανικοί πόλεμοι δεν είχαν τελειώσει. Ο στρατός βρίσκεται στον πόλεμο, αλλά η Αθήνα …διασκεδάζει) θα λειτουργήσει και το Ροζικλαίρ, Πατησίων 12, (το όνομα του κινηματογράφου οφείλεται στις κόρες του ιδιοκτήτη: Ρόζα και Κλαίρη).