Ρινόκερος του Ιονέσκο

24grammata.com-θέατρο
ΡΙΝΟΚΕΡΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΕΣΚΟ

γράφει η Μαρία Ξυπολοπούλου

Διαβάστε και άλλα άρθρα της Μαρίας Ξυπολοπούλου στο 24grammata.com κλικ εδώ

‘’Είμαι μόνος, μόνος ανάμεσα σε ανθρώπους σκληρούς σαν πέτρες, επικίνδυνους σαν φίδια, άσπλαχνους σαν τίγρεις […] Στην πραγματικότητα είμαι ο τελευταίος άνθρωπος μέσα σε αυτό το νησί των τεράτων, και, επομένως, δεν αντιπροσωπεύω τίποτα πια, απλώς μια ανωμαλία μια τερατωδία ‘’

Βρισκόμαστε σε μια μικρή επαρχιακή πόλη . Όλα κυλούν ήρεμα μέχρι που εμφανίζεται ένας αποκρουστικός ρινόκερος . Η  παρουσία του  έρχεται να ταράξει και να αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων της κοινωνίας αυτής καθώς μετά την άφιξη του αρχίζει να μεταδίδεται προοδευτικά  μια παράξενη επιδημία ‘ η ρινοκερίτιδα.  Έτσι ο ένας κάτοικος μετά τον άλλο αρχίζουν να μεταμορφώνονται σε ρινόκερους, σε τρομερά κτήνη, χάνοντας την ανθρωπιά τους ,την ευαισθησία τους και τον έλλογο νου τους.  Ωστόσο, μόνο ένας πολίτης στο πλήθος των συμβιβασμένων που άφησαν τον εαυτό τους να χτυπηθεί από την τρομερή νόσο, , ο Μπερανζέ, που παίρνει τα χαρακτηριστικά ενός αντι-ήρωα αντιστέκεται μέχρι τέλους σε αυτό το κύμα παραλογισμού, παλεύοντας ώστε να παραμείνει άνθρωπος ακόμα και όταν το πιο κοντινό του πρόσωπο μεταμορφώνεται και αυτό σε ρινόκερο. Ο Μπερανζέ βρίσκεται στον αντίποδα του φανατισμού, της κοινής λογικής και του ενστίκτου του κοπαδιού ‘   είναι μόνος και όλοι οι άλλοι μαζί.

Μετά την μεγάλη επιτυχία που σημείωσε το καλοκαίρι που μας πέρασε (2013) σε σκηνοθεσία του Emmanel Demarcy Mota στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, η παράσταση ανεβαίνει με μια νέα σκηνοθετική ματιά από τον Θωμά Μοσχόπουλο στο θέατρο Θησείον. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν το 1997 ο Ρινόκερος ανέβηκε στη κεντρική σκηνή του Εθνικού θεάτρου άφησε πίσω του τις καλύτερες εντυπώσεις και  ιδιαίτερα θετικές κριτικές. Η προσέγγιση του Θωμά Μοσχόπουλου είναι μινιμαλιστική και στοχεύει στο να αναδείξει την κωμική χροιά της παράλογης πραγματικότητας που βιώνουν οι ήρωες μιας μικρής πόλης όπου οι ρινόκεροι συνεχώς αυξάνονται.

Πιο επίκαιρο από ποτέ το έργο αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του θεάτρου του παραλόγου θεμελιωτής του οποίου υπήρξε ο γαλλικής και ρουμανικής καταγωγής Ιονέσκο.  Παρατηρώντας όσα συμβαίνουν γύρω του σαρκάζει τον σύγχρονο άνθρωπο’ την ευκολία του να γίνεται ένα με την μάζα και την δυσκολία του να αντιστέκεται και να διαφοροποιείται. Οι άνθρωποι σαν άλογες αγέλες εντάσσονται σε κάποια ιδεολογία και τις ακολουθούν τυφλά. Με αυτό τον τρόπο στην κοινωνία του μεσοπολέμου έβλεπε τον ένα μετά τον άλλο με απίστευτη παραφροσύνη και υστερία να παρασύρεται από την ναζιστική προπαγάνδα των ολοκληρωτικών φασιστικών καθεστώτων.  Ο Θωμάς Μοσχόπουλος επιχειρεί να ξαναφέρει στο σήμερα το παγκόσμιο μήνυμα που έστειλε στην ανθρωπότητα ο  Ιονέσκο το 1959. Χρησιμοποιώντας ένα σύστημα αφήγησης από ηχεία ( voice over) καλύπτει την απουσία των περιγραφικών σκηνικών. Το μινιμαλιστικό σκηνικό αποτελείται από μερικά τετράγωνα καθίσματα, γραφεία, ένα κρεβάτι και φαγητό. Στην πρώτη σκηνή οι ηθοποιοί βάζουν κάδρα με φωτογραφίες άλλων ανθρώπων μπροστά από τα πρόσωπά τους ώστε να ερμηνεύουν τους πολλαπλούς ρόλους . Η σκηνοθεσία του πρωτοποριακή , αναφέρεται στην σημερινή εθελούσια τυραννία και δουλεία του σύγχρονου ανθρώπου στη μόδα και στην αλλοτριωμένη καταναλωτική κοινωνία. Βασικός άξονας είναι η μοναχικότητα της εποχής μας και η επιβεβλημένη ομοιομορφία ως σοβαρές κοινωνικές ασθένειες’ ως σύγχρονες ρινοκερίτιδες. Ένα έργο που αντιτίθεται σε όλες τις μαζικές υστερίες και επιδημίες που κρύβονται κάτω από την καλύπτρα της λογικής και των ιδεών , σε όλα τα συστήματα εκείνα που αποκτηνώνουν τους ανθρώπους και τους μετατρέπουν σε ρινόκερους.

‘’Υπάρχουν πράγματα που μπαίνουν στο μυαλό ακόμα και των άμυαλων’’
Ρινόκερος, Ιονέσκο

Ο θεατής έχει τα περιθώρια να δώσει τη δική του ερμηνεία στο έργο και να το συνδέσει με το σήμερα. Το άλλοτε απορριπτέο ή φανατικά αποδεχτό θέατρο του παραλόγου σήμερα μας εντυπωσιάζει με την διαχρονικότητα του.

Ρινόκεροι που θα βρουν απέναντι τους την αγωνιώδη κραυγή ενός  αντι-ήρωα της κοινωνίας του χτες και του σήμερα έρχονται για λίγες ακόμα παραστάσεις στη σκηνή του θεάτρου Θησείον  έως τις 15/4/2014.

Η παράσταση ανεβαίνει Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Σάββατο και Κυριακή βράδυ.  Οι τιμές κυμαίνονται από 10 έως 15 ευρώ.

<<Οι ιδεολογίες μας χωρίζουν. Τα όνειρα και οι αγωνίες μάς ενώνουν.>> Ιονέσκο