Σχόλιο στο πρώτο απ΄ τ΄άσματα της Πίζας του Έζρα Πάουντ

24grammata.com/Αμερική (αφιέρωμα  εν προόδω)

Εξερευνώντας την “Ωραία Αμερική” (13η στάση, αφιέρωμα εν προόδω)

 έχουν  προηγηθεί κλικ εδώ

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Ο Απόστολος Θηβαίος θα είναι ο οδηγός και ο ξεναγός μας σε αυτό το πανέμορφο ταξίδι στην Αμερική του ωραίου, του έρωτα και της φαντασίας.

δέκατη τρίτη στάση του οδοιπορικού

Ο ΤΙΘΩΝΟΣ
Σχόλιο στο πρώτο  απ΄ τ΄άσματα της Πίζας.

Ο Έζρα Πάουντ στα χέρια της Ηούς, με τη φωνή του ακέραια.
Δεν πρόκειται απλώς και μόνο για ένα συνειρμικό ποίημα, όπως θα νόμιζε κανείς πρωτοδιαβάζοντάς του. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν εγκαταλείπεται στην τύχη του – in abuleia- ακόμη και στις πιο χθαμαλές στιγμές του. Συγκρατείται από ένα σκελετό, στην αρχή δυσδιάκριτο, σαν αρχαίο και πολύτοιχο κτίσμα, οικοδομημένο πάνω σε ένα συμβολικό σύστημα.  Και αν παραβιάζονται όλοι οι λογικοί κανόνες, τόσο μάλιστα που η πρωτοβάθμια επικοινωνία να καταντάει σχεδόν αδύνατη, αυτό γίνεται για να σπάσει το κέλυφος της συνήθειας και να λάμψει το πράγμα που σκέπαζε. Έτσι ό,τι μες στη ζωή και τη φύση είναι ασήμαντο αποκτά ιδιαίτερη σημασία, γιατί συνδέεται με τη μοίρα ενός ανθρώπου και συνεπώς με τη μοίρα του αναγνώστη.
Ο Αντώνης Ζέρβας σε μια συμπερασματική και ολιγόλογη προσέγγιση των Κάντος του Πάουντ μοιάζει να αποκρυσταλλώνει την αξία, τη δυναμική και την προοπτική του.  Μ΄άλλα λόγια ο Ζέρβας συναντά τον ζωγράφο Φράνσις Μπέικον που ακόμη αναμένει, μια μοίρα άγια και ανάλογη με τον προγενέστερο, συνονόματος φιλόσοφο. Συναντά την τοποθέτηση εκείνου που τραγούδησε τους εφιάλτες του με χρώμα και τόλμη, αναγορεύοντας την ταπεινή σημασία του ανθρώπου ως μια ψηφίδα στην ακατάβλητη, μυθική εμπειρία του κόσμου. Ο Πάουντ, φυλακισμένος μες στην εμπόλεμη εποχή του προχωρά ακόμη ένα βήμα, παραχωρώντας στην ιστορία τη δικαιωματική αναγνώριση. Μια στάση αποδοχής εμπρός στην καταγραφή εκείνου του ατέρμονου παιχνιδιού που είναι πια για πάντα χαμένο. Την τεθλασμένη μοίρα του κόσμου ψηλαφίζει ο Έζρα Πάουντ από την πειθαρχημένη, ιταλική πόλη Πίζα. Μες στη φαυλότητα της καταστροφής και της εκ νέου αναστύλωσης, ο Πάουντ αναγνωρίζει το σχήμα του κόσμου. Κυκλικό, καθώς η ανθρώπινη εμπειρία όπου τίποτε δεν πάει χαμένο, ολοκληρωμένο, σαν μια επιβεβαίωση εκείνου του σκοτεινού πλαισίου που αναδεικνύει ακηλίδωτη και καθαρότερη τη φύση του αδιεξόδου. Μια αναπαράσταση ολόκληρης της ατμόσφαιρας ανάμεσα στις πυραμίδες και τη σφίγγα. Το γράφημα του κόσμου, όπως και στην περίπτωση του Μπόρχες και όσων διατήρησαν ακέραιους τους όρους ενός εσωτερικού βίου ανάμεσα στην ελπίδα του μέλλοντος και τις φρικτές διαψεύσεις του παρόντος. Ανάμεσα στο θάνατο και τη ζωή εξελίσσεται ολόκληρη η δημιουργία των τραγουδιών του Πάουντ, καθώς εξαργυρώνεται και μεταφράζεται ο κόσμος, καθώς αναστυλώνεται με μια άλλη πνοή, δημιουργική. Στην Πίζα συμβαίνουν θαύματα. Αλλιώς δεν ερμηνεύεται τούτη η ενότητα του κόσμου, καθώς μετατοπίζονται πλησιέστερα τ΄άκρα και εξασφαλίζεται η σύμπτωση και η ανάγκη που έθρεψε τη δυτική και ανατολική τεχνοτροπία. Στο μπαρόκ δεν υπάρχουν μόνο φώτα, επισημαίνει ο Ουτιάρ και έτσι μπορούμε να εννοήσουμε πως στον κόσμο δεν μπορεί παρά να υπάρξουν όλοι οι όροι της αγωνίας, της τόλμης και της καταστροφής. Και πάλι τα σημάδια της ανάνηψης, μια παραλλαγή της χριστιανικής ανάστασης. Στην Πίζα, το Πεκίνο, τους καινούριους τόπους που δεν έχασαν τίποτε από τη γοητεία της ανακάλυψης.
Με τα έπη διδάχτηκε ο κόσμος την αλήθεια και το παραμύθι. Και έτσι χρωστούμε στον Όμηρο τις ατέλειωτες μιμήσεις και τον ασκητικό τρόπο ζωής που απαιτεί η ιστορία, προκειμένου να μετατοπισθεί το βάρος της μες στην ανθρώπινη συνείδηση. Οι λέξεις του Πάουντ επαληθεύουν την οικονομία του κόσμου και στέκουν η αφορμή για μια πραγματεία κοινωνικού, οικονομικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος. Μην λησμονήσεις τις σειρήνες και το στάχυ που φλέγεται πλάι στη σπίθα του γητευτή. Μην λησμονήσεις, τίποτε μην λησμονήσεις. Τον άνθρωπο ως ρόδο μες στο μεγαλείο και το βούρκο και ακόμα την ύπαρξη την ίδια. Γιατί μες στο σχέδιο, το ίδιο εκείνο που επισήμαναν μορφές βιβλικές, όπως ο επαρχιώτης Σεζάν υφίσταται ακέραια η αιώνια εντύπωση του κόσμου και το αμείωτο φαινόμενο της πεταλούδας. Είναι χτύπος της καρδιάς εκείνα που δίδαξε ο Ζαρατούστρα και ακόμη είναι στα βάθη του ματιού, στην ουσία της εικόνας και της εποχής οι δώδεκα θεοί, ο Ιερεμίας, η πύλη της Ανανώθ και τα αμμολίθινα λιοντάρια του Χένρυ Τζαίημς, βαθιά μες στα μνημεία και τους ποταμούς, στο πλάι του ασθενικού κοριτσιού που είναι κομμάτι λαού και απομεινάρι της Κολχίδας. Χρωστούμε στα Κάντος του Πάουντ το τίποτε που δεν χάθηκε. Τη φυλή Φάζα, το ιερό βουνό της Κίνας, Ταϊσάν, τον Θωμά Ουίλσον, κατά κόσμον Βαραββά που τόσο εστήριξε την παλαιά, ανθρωποκεντρική οικονομία. Το νόημα του κέρδους και τους ανατοκισμούς των λαθών, τον φόβο του Θεού και τον νεκρό Πιερ Πάολο Παζολίνι στο τραστεβέρε, τόσα χρόνια ύστερα. Είναι από το μέλλον ο Πάουντ και μ΄όλη την ανθρωπιά και την πεποίθησή του κοιτά προς τον καινούριο καιρό, όταν θα΄χουν λησμονηθεί ολότελα οι νέγρικες τεχνοτροπίες και τα πειθαρχικά στρατόπεδα με τα συρμάτινα, ασφυκτικά κελιά κάτω απ΄τον ήλιο. Ο Έζρα διδάσκεται καθ΄όλη το βίο του τη μέθοδο και μεταδίδει το νόημα του νόμου που διέπει τα πάντα, ως αδικία, έρωτας, ελπίδα και μηδενισμός. Ολόκληρο το πρώτο άσμα της Πίζας δεν συνιστά παρά μια αναπαραγωγή της ομηρικής Νέκυιας, καθώς προσκαλούνται εκ νέου όλες οι δομές και οι αρχαιρεσίες του κόσμου. Ο φιλόσοφος και ο ποιητής είναι ιερουργοί, γνωρίζουν μ΄άκρίβεια το μύθο των Σονικέ και την απαράμιλλη ομορφιά του ανθρώπινου λάθους. Στην ησυχία του ολόκληρου φεγγαριού και στις γιορτές της Δήμητρας, στον καημό της Περσεφόνης και στη λάμψη των ιδεών για την καθαρότητα των εθνών και τη διάφανη αναπαράσταση του κόσμου κυμαίνεται ο Έζρα Πάουντ. Και πως διαψεύδονται όλοι εκείνοι, καθώς απ΄τα ερτζιανά ο ποιητής καλεί τις αμερικανικές λεγεώνες να πάψουν τον πόλεμο, αποζητώντας την ακεραιότητα του κόσμου, πέρα απ΄τον ολοκληρωτικό κανόνα της ομορφιάς. Μες στο ένστικτο και τη λογική, στην πελεκημένη κολώνα του Σαν Τζένο και στην Παναγία του κήπου, στο κήρυγμα του Τραίην και τους ψευδοευλαβείς που αφθονούν πάντα μες στα δράματα του όχλου, υπάρχει ακόμη κάτι. Μια ας πούμε μνημοσύνη, ευλογημένη ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος, τις αληθινές, δίδυμες αδελφές του κόσμου. Στην Πετραία Αραβία μπορεί κανείς να διακρίνει την ανθρώπινη αλήθεια της ιστορίας. Στην αρχαία πόλη Πέτρα, μακριά απ΄τα ιδρύματα, κοντύτερα στο ένστικτο ενός απλού, λαϊκού ανθρώπου. Όπως ο Αρις, ο στεγειρίτης, οι βετεράνοι και οι ήρωες του Νο.
Τον Έζρα τον συγχώρεσε και τον ανέδειξε η εποχή του. Γιατί έζησε σε εποχές διάλυσης, υποκειμενικές και γιατί με το περιεχόμενο διέσωσε για πάντα το λαμπερό, αφαιρετικό εκμαγείο της ανθρωπότητας. Τον διέσωσε, καθώς η τέχνη του, μοντέρνα για όλους τους κόσμους, δεν γεννήθηκε παρά απ΄την αίγλη των παλαιών ερρειπίων. Και από την κατάρρευση όλων των ιστορικών οραμάτων. Στις σκέψεις του τίποτε, στα πράγματα και τις διδασκαλίες του ανέμου, στ΄αμετάφραστα ονόματα και στο κοινό, ομηρικό όνομα του περιπετειώδους ανθρώπου στέκουν ως προσευχή και ως αιώνας αβίωτος, χρυσός, τ΄άσματα του Έζρα.