Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς·

ή σκέψεις απάνω στην οικογένεια, στη θρησκεία και στην πολιτική εις την Κεφαλονιά. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία 1856.

Λασκαράτος – Τυπάλδος Ανδρέας

(ακολουθεί βιογραφικό, εργογραφία, βιβιογραφία)

24grammata.com/ free ebook

[κατέβασέτο]

Προϊδέαση
Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι το σιάσιμο μιας σφαλερής ιδέας οπού έως τώρα εβασίλεψε και βασιλεύει ακόμη στην κοινωνία μας.
Η κοινωνία μας νομίζει πως δεν πρέπει να ξεσκεπάζονται τα ελαττώματά της, και θεωρεί ως εγκληματίαν εκείνον οπού το κάμη. Νομίζει εξεναντίας ότι είναι χρέος κάθε καλού πατριώτη να κηρύττη αρετές εις τον τόπον των ελαττωμάτων της.
Τούτο έκαμε ώστε καθένας, φοβούμενος την πρόληψή της, αρνήθηκε να της ανοίξη τα μάτια εις τες αληθινές πηγές των κακών της. Ενώ απ’ άλλο μέρος οι κατεργαραίοι, που σε κάθε κοινωνία ποτέ δεν λείπουνε, εκερδοσκοπήσανε να την αποκοιμήσουν, απάνω στον κρημνό της ανοησίας της, για να κλέψουνε την υπόληψή της.
Εγώ δεν ημπορώ, εν συνειδήσει, να ναναρίσω την κοινωνία μας με το ναρκωτικό νανάρισμα των λαοπλάνων· ούτε μήτε να σιωπήσω τα ολέθρια αποτελέσματα μιας τέτοιας σατανικής κερδοσκοπίας. Εγώ εξεναντίας ξεσκεπάζω τα ελαττώματά της με θάρρος και με εξουσίαν με όλην εκείνην την εξουσίαν οπού μου δίνει η Αλήθεια. Ανοίγω το σπίτι, και δείχνω την οικογένειαν, εις όλην της τη βαρβαρικήν ασχημάδα. Διαπλατώνω την εκκλησία, και δείχνω ότι, αποκάτω στον τίτλον Χριστιανική Θρησκεία, δεν υπάρχει παρά ένα άθροισμα από βακχικά και άλλα ειδωλολατρικά έθιμα! Εξετάζω την πολιτική της και η πολιτική της, βγαλμένη μέσαθε από μίαν τέτοιαν οικογένεια, από μίαν τέτοια θρησκεία, δεν εμπόριε παρά να ήναι ανάλογη με την ψυχικήν κατάσταση της κοινωνίας.
Ο εγωισμός, τω όντι, είναι η βάση της, η χαμέρπεια το μέσον της, η παράλυση το αποτέλεσμά της!
Έως τώρα οι έξοχοί μας, ενομίσανε πάντα πως το καλήτερο που εμπορούσανε να κάμουνε είναι να κρύψουνε τες πληγές της κοινωνίας μας. Εγώ κατηγορώ τούτην τη μέθοδο· ξεσκεπάζω εξεναντίας τες πληγές μας, και ζητώ ιατρείαν

24grammata.com/ free ebook

[κατέβασέτο]
Λασκαράτος – Τυπάλδος Ανδρέας
Τόπος Γέννησης:    Κεφαλονιά
Έτος Γέννησης:    1811
Έτος Θανάτου:    1901
Λογοτεχνικές Κατηγορίες:    Πεζογραφία
Ποίηση
Δοκίμιο
Χρονικό – Χρονογράφημα
Βιογραφικό Σημείωμα
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ (1811-1901)
Ο Ανδρέας Τυπάλδος Λασκαράτος γεννήθηκε το 1811 στην Κεφαλονιά. Η οικογένειά του ανήκε στις παλιές αριστοκρατικές οικογένειες της Επτανήσου. Ο πατέρας του Γεράσιμος καταγόταν από τη Νάπολη και διέθετε μεγάλη περιουσία και πολιτική δύναμη. Πρώτοι δάσκαλοι του Ανδρέα ήταν οι Ευγένιος Διογένης και Σπυρίδων Τρέκας. Σε ηλικία δώδεκα ετών έφυγε για το Αργοστόλι, όπου έμεινε στο σπίτι του θείου του κόντε Δελλαδετσίνα. Εκεί διδάχτηκε την ιταλική και την αρχαία ελληνική γλώσσα από τους Ιάκωβο Βαπτιστή Μπαρτολότσι και το Νεόφυτο Βάμβα αντίστοιχα. Στο Αργοστόλι γνώρισε επίσης το λόρδο Μπάυρον. Εν συνεχεία φοίτησε στη Σχολή του Κάστρου και το 1828 πήγε στην Κέρκυρα όπου μυήθηκε στην ιταλική σάτιρα και λογοτεχνία από το Βιτσέντζο Νανούντσι, ποιητή του Κύκλου του Σολωμού και θιασώτη της απλής γλώσσας. Εκεί γνωρίστηκε επίσης με τον Ανδρέα Κάλβο, του οποίου υπήρξε μαθητής, καθώς και με το Βηλαρά. Καθοριστική ωστόσο στάθηκε η γνωριμία του με το Σολωμό, στον οποίο ο Λασκαράτος υπέβαλε ποιήματα και μεταφράσεις και από τον οποίο ενθαρρύνθηκε να συνεχίσει να γράφει. Σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία και εργάστηκε ως βοηθός στη Γραμματεία της Ιονίου Γερουσίας και στο Ειρηνοδικείο Κεφαλληνίας. Το 1836 έφυγε για το Παρίσι, όπου έμεινε ως το 1839, οπότε πήγε στην Πίζα. Εκεί πήρε το δίπλωμα του δικηγόρου, ήρθε σε επαφή με τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής και έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Επέστρεψε στην Κεφαλονιά σε ηλικία 30 ετών και διορίστηκε Πρόεδρος Δικαστής στο Ληξούρι, θέση από την οποία σύντομα παραιτήθηκε. Το 1844 πέθανε ο πατέρας του και ο Ανδρέας ανέλαβε τη διαχείριση της περιουσίας του. Την ίδια περίοδο (1845) ταξίδεψε στην Κρήτη για να γνωρίσει τον λαϊκό πολιτισμό της, επέστρεψε όμως απογοητευμένος, καθώς μπόρεσε να συγκεντρώσει μόνο λίγα τραγούδια , τα οποία δημοσίευσε στο οικογενειακό περιοδικό Λύχνος, το οποίο εξέδωσε το 1859 και ως το 1868, οπότε και έκλεισε, έβγαλε μόνο 49 φύλλα. Στο δρόμο για την Κρήτη πέρασε από την Αθήνα, όπου τύπωσε το έργο του Το Ληξούρι εις του 1836, μίμηση του ποιήματος του Αl. Tassoni La sechia rapitia. Από την Κρήτη επέστρεψε στην Κεφαλονιά και παντρεύτηκε την Πηνελόπη Καργιαλένια, κόρη μεγαλεμπόρου καταγόμενη από το Λιβόρνο, η οποία στάθηκε πιστή σύντροφος και συμπαραστάτιδά του. Το 1850 πήρε μέρος στις εκλογές της Θ΄ Βουλής ως αντίπαλος του κόμματος των φιλελευθέρων, απέτυχε ωστόσο και έφυγε με την οικογένειά του για το Αργοστόλι. Το 1856 δημοσίευσε το έργο Μυστήρια της Κεφαλλονιάς, ήτοι σκέψεις απάνω στην οικογένεια, στη θρησκεία και στην πολιτική, το οποίο κίνησε αντιδράσεις, οδήγησε στον αφορισμό του και έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του. Έφυγε για τη Ζάκυνθο, αντιμετώπισε ξανά δυσκολίες και κατέφυγε τελικά μόνος στο Λονδίνο. Εκεί διεύρυνε τις γνώσεις του και έγραψε την Απόκριση στον αφορισμό, έργο που εκδόθηκε δώδεκα χρόνια αργότερα. Η αλληλογραφία του με τη σύζυγό του είναι ενδεικτική για την ψυχολογική του κατάσταση εκείνη την περίοδο. Αντιμετώπισε και νέες αντιδράσεις, συνέχισε ωστόσο να τυπώνει έργα του από την Αθήνα, την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα, ώσπου κατηγορήθηκε για συκοφαντία του ιδεολογικού του αντιπάλου και μέλους της επίσημης εκκλησίας Λομβάρδου και φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες. Νέες αντιδράσεις προκάλεσε το ποίημά του Νανάρισμα για τον τότε διάδοχο του θρόνου. Το περιοδικό του Λύχνος έκλεισε και ο ίδιος κινδύνεψε ξανά να φυλακιστεί, γλίτωσε όμως κατόπιν επιστολής του στο Βασιλιά. Το 1864 δημοσίευσε μια Στιχουργική της γραικικής γλώσσας, μετέφρασε δύο βίους αγίων από τα αγγλικά και μετά τον μεγάλο σεισμό του 1867 έγραψε το Ιστορικό των σεισμών. Την έκδοση της Απόκρισης στον Αφορισμό, ακολούθησε νέα δίκη, αυτή τη φορά όμως ο Λασκαράτος αθωώθηκε. Αμέσως μετά δημοσίευσε το έργο Η δίκη μου με τη Σύνοδο. Λόγω οικονομικών δυσκολιών επιχείρησε να ιδρύσει ένα ιδιωτικό Παρθεναγωγείο σε συνεργασία με τη σύζυγό του, προσπάθεια που απέτυχε. Το 1872 εκδόθηκαν τα Στιχουργήματα και από το 1873 ως το 1876 σειρά φυλλαδίων με τίτλο Η κοινωνική μας κατάσταση. Την περίοδο εκείνη ήταν ήδη γνωστός στο χώρο του ελεύθερου ελληνικού κράτους και στον κύκλο του Παλαμά. Το 1873 ανακηρύχτηκε επίτιμο μέλος του συλλόγου Βύρων και το 1877 του Παρνασσού. Το 1878 έγραψε το δοκίμιο Η τέχνη του δημηγορείν και του συγγράφειν και το 1879 το Ιδού ο άνθρωπος , το οποίο εξέδωσε το 1886 μαζί με μια συλλογή από χαρακτήρες στα πρότυπα του Θεόφραστου και του La Bruyere. Το 1884 δημοσίευσε το φυλλάδιο Περί γλώσσης και το 1889 το Γλώσσα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του συμπλήρωσε το έργο Ήθη, έθιμα και δοξασίες της Κεφαλονιάς που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του και συνέχισε να γράφει ποιήματα, λυρικά και σατιρικά. Στα 1894 – 1896 επιχείρησε μια επανέκδοση του Λύχνου. Λίγο πριν το θάνατό του με εισήγηση του νέου Δεσπότη Κεφαλληνίας Γερ.Δοριζα άρθηκε ο αφορισμός του. Πέθανε το 1901 στο Αργοστόλι. Στο έργο του Λασκαράτου κυριαρχεί πνεύμα φιλελεύθερο, κριτικό, δηκτικό και το ύφος του συχνά γίνεται έντονα καυστικό. Συνεπής στους λόγους και τα έργα του διώχτηκε για την ελευθεροστομία του, δεν έχασε ποτέ όμως τη μαχητικότητά του. Οι ιστορικοί της λογοτεχνίας τον χαρακτήρισαν ως τον κυριότερο σύνδεσμο ανάμεσα στην Επτανησιακή και την Α΄ Αθηναϊκή Σχολή.

1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ανδρέα Λασκαράτου βλ. Άγρας Τέλλος, «Λασκαράτος Ανδρέας», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Αθήνα, Πυρσός, 1931, Αλισανδράτος Γ.Γ., «Ανδρέας Λασκαράτος», Η παλαιότερη πεζογραφική μας παράδοση· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμοΕ΄· 1830-1880, σ.278-303. Αθήνα, Σοκόλης, 1996, Κωστίου Κατερίνα, «Λασκαράτος Ανδρέας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986, Παπαγεωργίου Αλέκος Γ., «Λασκαράτος – Τυπάλδος Ανδρέας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Παπαγεωργίου Αλέκος Γ., «Σύντομο χρονολογικό διάγραμμα της ζωής του Α.Λασκαράτου», Νέα Εστία70, ετ.ΛΕ΄, Χριστούγεννα 1971, αρ.827, σ.134-139.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Αγγέλου Άλκης, Ο Λασκαράτος στην πρωτεύουσα. Αθήνα, 1961.
• Άγρας Τέλλος, «Λασκαράτος Ανδρέας», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια15. Αθήνα, Πυρσός, 1931.
• Αλισανδράτος Γ.Γ.(επιμ.), Ανδρέας Λασκαράτος· Ιδού ο άνθρωπος. Αθήνα, Ερμής, 1970.
• Αλισανδράτος Γ.Γ., Η αυτοβιογραφία του Ανδρέα Λασκαράτου και η νέα της μετάφραση (1983)• Ανάτυπο από το «Δελτίον» της Ιονίου Ακαδημίας τόμος Β’ (Αφιέρωμα στη μνήμη του Λίνου Πολίτη). Κέρκυρα, 1986.
• Αλισανδράτος Γιώργος Γ., Αρχειακές έρευνες για τον Ανδρέα Λασκαράτο. Αργοστόλι, ανάτυπο από τα Κεφαλληνιακά Χρονικά, 1994.
• Αλισανδράτος Γ.Γ., Ανέκδοτα γράμματα του Ν.Κονεμένου στον Ανδρέα Λασκαράτο (1860-1861, 1863). Αθήνα, 1996.
• Αλισανδράτος Γ.Γ., «Ανδρέας Λασκαράτος», Η παλαιότερη πεζογραφική μας παράδοση· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμοΕ΄· 1830-1880, σ.278-303. Αθήνα, Σοκόλης, 1996.
• Ανεμούδη – Αρζόγλου Κρίστα, Δύο μεταφράσεις του Ανδρέα Λασκαράτου στο Κερκυραϊκό Almanacco per l’ anno 1831. Αθήνα, ανάτυπο από τον Ερανιστή17, ετ.ΙΘ΄, 1981.
• Αντωνάτος Χαρ., Οι πολιτικές, κοινωνικές και οικογενειακές αντιλήψεις του Λασκαράτου. Αθήνα, 1930.
• Γιαννάτος Σπ., Λασκαράτος• Σκιαγραφία ενός αρνητή. Αθήνα, 1943.
• Γιαννάτος Σπ., Λασκαράτος (Από τη ζωή και το έργο του). Αθήνα, Παρθενών, 1943.
• Δημαράς Κ.Θ., Από τις πηγές προς τη μορφή του Λασκαράτου. Αθήνα,1961 (Σπάραγμα από τη Νέα Εστία, Χριστούγεννα 1961).
• Ζερβός Ιωάννης, Ανδρέας Λασκαράτος. Αθήνα, έκδοση του φιλολογικού συλλόγου Παρνασσός (στη σειρά Διαλέξεις και Μελετήματα), 1970.
• Ζώρας Γ.Θ., «Ανδρέας Λασκαράτος», ΠαρνασσόςΓ΄, Ιουλ. Σεπτ. 1961.
• Καραντώνης Ανδρέας, «Ανδρέας Λασκαράτος», Από τον Σολωμό ως τον Μυριβήλη (λογοτεχνικά μελετήματα), σ.253-263. Αθήνα, Εστία, χ.χ.
• Καραντώνης Αντρέας, «Ανδρέας Λασκαράτος», Φυσιογνωμίες· Τόμος πρώτος, σ.62-71. Αθήνα, Παπαδήμας, 1977.
• Λουκάτος Δημήτριος Σ., Ο ορθολογισμός του Λασκαράτου από κεφαλληνιακή σκοπιά· (Ομιλία στην αίθουσα του Παρνασσού: 30 Μαϊου 1961). Αθήνα, ανάτυπο από το περ. ΠαρνασσόςΓ΄, αρ.3, 1961.
• Μάργαρης Δημ. (επιμ.) Ανδρέας Λασκαράτος·Σατιρικοί και ευθυμογράφοι. Αθήνα, Αετός, 1954 (στη σειρά Βασική Βιβλιοθήκη, αρ.23).
• Μελάς Σπύρος, «Ανδρέας Λασκαράτος», Νεοελληνική Λογοτεχνία, σ.209-231. Αθήνα, Φέξης, 1962.
• Μοσχονάς Εμμ. Ι.(εισαγ. επιμ.), Ανδρέας Λασκαράτος · Ποιήματα. Αθήνα, 1981.
• Μοσχόπουλος Γεώργιος Ν., «Δύο ανέκδοτα αυτόγραφα κείμενα του Ανδρέα Λασκαράτου (1836-1846) και η σημειωτική τους διάσταση», Μνήμη του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου (1912-1991) · επιμ. Π.Δ. Μαστροδημήτρης, σ.439-460. Αθήνα, 1993.
• Ξενόπουλος Γρηγόριος, «Ανδρέας Λασκαράτος», ΠαναθήναιαΒ΄, 15/8/1901, σ.317-321 και 31/8/1901, σ.370-374.
• Παλαμάς Κ., «Ο Λασκαράτος και η σατιρική ποίησις», Άπαντα Β΄. Αθήνα, Γκοβόστης – Μπίρης, χ.χ.
• Παλαμάς Κ., «Λασκαράτος και Βαλαωρίτης», ΄ΑπανταΗ΄. Αθήνα, Γκοβόστης – Μπίρης, χ.χ.
• Πολλάνης Νικόλαος, Σύντομος θρησκευτική ανασκευή… Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία, 1856.
• Παπαγεωργίου Αλέκος Γ., Ανδρέας Λασκαράτος• Η ζωή και το έργο του. Αθήνα, ανάτυπο από τον Γ΄ τόμο των Απάντων, 1959.
• Πορφύρης Κ., Λασκαράτος ο αντιφατικός ποιητής, ο πολυγράφος. Αθήνα, Δίφρος, 1962.
• Στηλίτευσις κατά του ασεβούς βιβλιαρίου επιγραφομένου τα μυστήρια της Κεφαλληνίας… Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνιά, 1856.
• Τζουγανάτος Ν., Ανδρέας Λασκαράτος. Αθήνα, ανάτυπο από τον τόμο Σάτιρα και πολιτική στη νεώτερη Ελλάδα, [1979].
• Norgard Lars, «Συμπληρωματικά σχόλια στις σχέσεις Λασκαράτου – Ροΐδη», Πόρφυρας63 (Κέρκυρα), 10-12/1992, σ.35-45.
• «Περί των μυστηρίων της Κεφαλληνίας υπό Αν.Λασκαράτου», ΠανδώραΖ΄, 1η/9/1856, αρ.155, σ.257-259 και 15/2/1857, αρ.166
Αφιερώματα περιοδικών
• Ελληνική Επιθεώρησις165, ετ.14, 8/1921.
• Ελληνική Δημιουργία73, ετ.7, 15/2/1951.
• Νέα Εστία70, ετ.ΛΕ΄, Χριστούγεννα 1961, αρ.827.
• Λευκαδιτικά43-44, 1-2/1962.

Εργογραφία
(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

• Το Ληξούρι εις τους 1836 · ποίημα αστείον παρά του κυρίου Ανδρέου Τ. Λασκαράτου. Αθήνα, τυπ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως, 1845.
• Άρθρον Αον κατά της αγυρτείας. Αθήνα, τυπ. Η Σάλπιγξ, 1850.
• Άρθρον Βον κατά της αγυρτείας. Αθήνα, τυπ. Η Σάλπιγξ, 1850.
• Άρθρον Γον κατά της αγυρτείας. Αθήνα, τυπ. Η Σάλπιγξ, 1850.
• Άρθρον Δον κατά της αγυρτείας. Αθήνα, τυπ. Η Σάλπιγξ, 1850.
• Άρθρον Εον κατά της αγυρτείας. Αθήνα, τυπ. Η Σάλπιγξ, 1850.
• Μας εσηκώσανε την ελευθεροτυπία…Κέρκυρα, τυπ. Σχερία, 1855.
• Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς· ή σκέψεις απάνω στην οικογένεια, στη θρησκεία και στην πολιτική εις την Κεφαλονιά. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία 1856.
• Παράρτημα του αριθμού πρώτου. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλονιά, 5/5/1859. (το πρώτο φύλλο του Λύχνου)
• Οι καταδρομές μου εξαιτίας του Λύχνου. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία, 1862.
• Στιχουργική της γραίκικης γλώσσας. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία, 1865.
• Βίος του Ιωάννου του Χρυσοστόμου· Μεταφρασθείς από το αγγλικόν παρά του κυρίου Ανδ.Λασκαράτου. Κεφαλονία, τυπ. Η Κεφαλληνία, 1866.
• Απόκριση εις τον αφορεσμόν του κλήρου της Κεφαλονιάς των 1856. Κεφαλονιά, τυπ. Η Πρόοδος, 1867 (στο εξώφυλλο : 1868).
• Η δίκη μου με τη σύνοδο.Κεφαλονιά, τυπ. Η Πρόοδος, 1869.
• Στιχουργήματα διάφορα · εκδοθέντα επιμελεία και ενεργεία φιλομούσων τινων νέων. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία, 1872.
• Ιδού ο άνθρωπος · πεζογραφήματα. Κεφαλονιά, τυπ. Η Κεφαλληνία, 1886.
• Ποιήματα ·επιμ. Μ.Σιγούρου. Αθήνα, Φέξης, 1916.
• Στοχασμοί· Από ανέκδοτο χειρόγραφό του . Αθήνα, Γανιάρης και Σία, 1921.
• Ήθη έθιμα και δοξασίες της Κεφαλονιάς ·Πρόλογος Γρ.Ξενόπουλου. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1924.
• Παπαδιάολος. Χαλκίδα, Επιθεώρησις Χαλκίδος, 1925.
• Αυτοβιογραφία Ανδρ. Λασκαράτου·Μεταφρασμένη από τα ιταλικά και σχολιασμένη από τον Καθηγητή του 3ου Γυμνασίου Πειραιώς Χαριλ. Αντωνάτο. Αθήνα, Δημητράκος, [1927] (τελευταία έκδοση του έργου με μετάφραση Πόπης Θεοδωράτου, Εισαγωγή – Σημειώσεις Αλόης Σιδέρη. Αθήνα, Γνώση, 1983).
• Τα παθήματά μου και οι παρατηρήσεις μου στις φυλακές της Κεφαλονιάς• Μεταφρασμένο από τα ιταλικά και σχολιασμένο από τον καθηγητή του 3ου Γυμνασίου Πειραιώς Χαριλ. Αντωνάτο. Αθήνα, Κοντομάρης & Σία, 1930.
Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Ποιήματα• Μετά βιογραφίας του ποιητού υπό Μαρίνου Σιγούρου. Αθήνα, Φέξης, 1915.
• Ποιήματα ανέκδοτα· Με βιογραφικό σημείωμα του Γ.Σταθάτου. Αθήνα, Μαρής, 1958.
• Άπαντα1-3· Εισαγωγή, κριτική ανθολογία, γλωσσάριο, βιβλιογραφία, Αλ.Παπαγεωργίου· Επιμέλεια , κατάταξη κειμένων ΄Αννα Μοσχοβάκη. 1959.
• Βιογραφικά μου ενθυμήματα. Αθήνα, 1966.
• Ενα ανέκδοτο ποίημα. Αθήνα, Κείμενα, 1976.
• Τα ποιήματα• Επιμέλεια Γιώργος Αλισανδράτος. Αθήνα, Εστία, www.ekebi.gr

24grammata.com/ free ebook

[κατέβασέτο]