24grammata.com / από τη ζωή των λέξεων
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
Όπως είναι γνωστό το συκώτι ονομάζεται και ήπαρ. Άλλωστε αρχαιοελληνικός όρος “ήπαρ” χρησιμοποιείται σε διάφορες φράσεις, ακόμα και σήμερα όπως “μου κόπηκαν τα ήπατα”…
αλλά γιατί η λέξη ήπαρ αντικαταστάθηκε από τη λέξη συκώτι και ποια είναι η σχέση του συκωτιού με το σύκο;
Την απάντηση θα τη βρείτε στις κτηνοτροφικές και γαστρονομικές συνήθειες των αρχαίων, οι οποίοι έτρεφαν ορισμένα ζώα αποκλειστικά με σύκο, γιατί είχαν καταλάβει ότι με αυτό τον τρόπο το συκώτι του ζώου αποκτά μια μοναδική γεύση. Με επιμέλεια και κόπο, δηλαδή, δημιουργούσαν το “συκωτόν ήπαρ” (ήπαρ ζώου θρεμμένου αποκλειστικά με σύκα). Με τον καιρό η λέξη ήπαρ θα εκπέσει από τη συνεκφορά και θα μείνει μόνο το συκώτον π.χ. συκωτόν ήπαρ > συκωτόν > συκώτι, (ανάλογο με το: νεαρόν ύδωρ > νεαρόν > νερό)
Αιώνες αργότερα κάποιοι θα μιλήσουν για “φουά γκρα” και για υψηλή μαγειρική. Το θλιβερό είναι ότι θα τους μιμηθούμε άκριτα, θεωρώντας τη Γαλλική γαστρονομία ως “ύψιστη”πράξη πολιτισμού, υποτιμώντας, βέβαια τη δική μας παράδοση