Τσέρνοπμπιλ 1986

Ελυζέ, το νεκρό παιδί που επιστρέφει, Νεκρές Στέπες, 1986

γράφει ο Απόστολος θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή μια μικρή με τ΄όνομα Ελυζέ επισκέπτεται την έρημη πόλη μας. Βαδίζει στις οδούς που πάγωσαν, πλάι σ΄ αντιδραστήρες κοιμισμένους, με ρωγμές που διαρρέουν θάνατο, δεκαετίες τώρα. Όμως η Ελυζέ τίποτε δεν φοβάται. Γυρνά στα δάση με στεφάνια από ποιήματα, απίθανα στεφάνια από μια παλιά ανθοφορία.Κανέναν δεν έχει η Ελυζέ σ΄αυτόν τον κόσμο. Μονάχα μια μεγάλη λεωφόρο και σπαρακτικές, έρημες συνοικίες. Εδώ, στις εργατικές πολυκατοικίες της μικρής μας πόλης γεννήθηκε και έπαιξε η Ελυζέ. Αργότερα, κοιμήθηκε η πόλη, φεύγαν καραβάνια οι άνθρωποι μες στο χιόνι και την αρρώστια. Η Ελυζέ στάθηκε στο μεγάλο παράθυρο με τους χαρτονένιους αστερίες, η μικρή Ελυζέ όλο χαιρετούσε με το μικρό, το διάφανό χέρι της. Αργά, μια μεγάλη ησυχία έπεσε στα σπίτια, χορτάριασαν τα δημόσια μέγαρα και ένας δακρυσμένος αντιδραστήρας πέρα μακριά στον ορίζοντα. Η Ελυζέ γράφει τα ονόματα των νεκρών της φίλων. Γράφει ποιήματα στους έρημους δρόμους για τότε που θα φανεί και πάλι το μεγάλο, τ΄ανθρώπινο κοπάδι. Κανείς δεν θα τα σβήσει αυτά τα ποιήματα. Αυτά τα σημάδια στην άσφαλτο κανείς δεν θα τα χαλάσει. Ίσως φτιαχτεί στη μνήμη της Ελυζέ ένα μικρό μνημείο, μια χαμηλή μάντρα με ζωγραφισμένα τ΄άνθη και τα ερωτηματικά μάτια ενός παιδιού. Τότε είναι που η πόλη θα θυμηθεί ξανά τους νεκρούς στα δάση, όσους έφυγαν μες στους πόνους με μικρά μυστικά διάσπαρτα στο σώμα τους. Τότε είναι που η πόλη θα τιμήσει σαν ηρωίδα τη μικρή Ελυζέ που έγραψε ολόκληρη την ιστορία μιας πόλης πάνω σε τζάμια έρημων διαμερισμάτων. Και όλα τα παιδιά, με τη σιγουριά που τα προτρέπει θα ζωγραφίσουν τους αντιδραστήρες με κόκκινα, ζωηρά χρώματα, με χαρακτηριστικά ανθρώπινα, έτσι που ν΄αλλάξει για πάντα η μοίρα τους. Θα ονομάσουμε με τ΄ονομά σου Ελυζέ το πρώτο, χρωματιστό άνθος αυτού του δάσους, θα ονομάσουμε σχολεία και πλατείες με τ΄όνομά σου. Τίποτε να μην ξεχαστεί Ελυζέ από σένα και απ΄εκείνη την τρομερή άνοιξη που σ΄αντικρίσαμε πρώτη φορά μ΄ερυθρά μάτια πίσω απ΄τα παράθυρα των εργατικών συνοικιών, προσμένοντας ένα θαύμα. Η Ελυζέ είναι η καλύτερή μου φίλη, είναι παιδί μου. Είναι απο γυαλί ή μπορεί να πει κανείς πως δεν υπήρξε ποτέ. Όμως μονάχα εκείνη μπορεί να ζωγραφίσει έναν μεγάλο ήλιο πάνω στους αντιδραστήρες, αλλάζοντας για πάντα την ιστορία και όσα μπορούν να καταργήσουν μια εποχή ή μια ζωή.
Στις 26 Απριλίου του 1986 λαμβάνει χώρα το πιο σοβαρό, πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η ουκρανική πόλη Πριπυάτ θα εκκενωθεί πλήρως λίγες μέρες μετά. Σχεδόν κάθε οικογένεια είχε ένα θύμα από τον καρκίνο που θα προσβάλει τελικά το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Η έκθεση του ζωικού και του φυτικού ιστού στη μόλυνση θα καταστρέψει για πάντα την περιοχή, η οποία ως τις μέρες μας δεν κατοικείται επίσημα. Εντούτοις, παρά τις σαφείς οδηγίες της ουκρανικής κυβέρνησης δεν είναι λίγοι οι παλιοί κάτοικοι που επιστρέφουν για ν΄αντικρίσουν τα σπίτια τους στην κατάσταση που τα εγκατέλειψαν τριάντα σχεδόν χρόνια πριν. Στα περίχωρα της πόλης ένας απέραντος στόλος φορτηγών, ελικοπτέρων και βυτιοφόρων αφήνονται να καταστραφούν, ενθύμια των γεγονότων που ακολούθησαν την τρομερή έκρηξη του αντιδραστήρα νούμερο 4.
Η Ελυζέ είναι ένα πρόσωπο φανταστικό. Όμως όλα τα υπόλοιπα είναι γεγονότα, μνήμες αληθινές ενός μικρού ολοκαυτώματος που επηρέασε για πάντα, – όχι με τρόπο αποφασιστικό βεβαίως-, την πολιτική ατομικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι χιλιάδες τεχνητές εκτρώσεις που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα λίγες μέρες μετά τα δραματικά γεγονότα του Τσέρνομπιλ είναι ενδεικτικές της επίδρασης την οποία είχε στον υπόλοιπο κόσμο το γεγονός του αντιδραστήρα.
Δεν θα σε ξεχάσω ποτέ Ελυζέ. Ένα μνημείο σου θα στήσω σε κάθε μια απ΄τις πόλεις του μέλλοντος. Εδώ κείτεται ένα χαμόγελο παιδικό, πνιγμένο στον ασβέστη και ένας κήπο απ΄τη σκληρή, ατομική εποχή.