Ars poetica

γράφει ο  Απόστολος Θηβαίος.

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης έρχεται με τη φαινομενική ένταση μιας στιγμής αντιστασιακής. Όσα πιστεύουμε για την ποίηση, η αναγκαιότητα και οι τριγμοί στη φαντασία μας που γεννιούνται εντός του σώματός της, το φαινόμενο ενός ποιήματος που καραδοκεί ως υπενθύμιση, ως ευαισθησία και υπέρβαση μας καθηλώνουν. Διαμορφώνουν τη σχέση σεβασμού ανάμεσα στην εξειδίκευση της τέχνης και την παραδεκτή σημασία της. Σημασία που οξύνεται αν κανείς συλλογιστεί τη σχέση αυτού εδώ του τόπου με το τραγούδι και την εικονογράφηση του αισθήματος. Απ΄τον Όμηρο ως το παράξενο κίνημα του λετρισμού, η εγχώρια, ποιητική σκηνή παρουσιάζει δείγματα μιας συμμετοχής, μιας διαδραστικής σχέσης με τα παγκόσμια κινήματα και τα καινούρια όρια που θέτει η καλύτερη κάθε φορά εκδοχή της. Στο περιεχόμενό της εντάσσονται παράλληλα τ΄αλφάβητα και οι κώδικες κάθε εποχής. Χώρα με συνείδηση της ποίησης, ίσως μεγαλύτερη απ΄τις άλλες χώρες όπου και άνθησε το είδος, η σύγχρονη Ελλάδα διατηρεί τους δεσμούς της με την αρχαία, τραγική ποίηση, τις συνέχειές της ως και τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες, όπως τον Ελύτη και τον Σεφέρη τις στιγμές της μέγιστης καταξίωσης.

Ωστόσο η σχέση του κοινού με την ποίηση διατηρεί μόνο μια αναμνηστική αξία. Οι ποιητές του παρελθόντος αξεπέραστοι, αμίμητοι δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει την επιρροή τους. Οι καινούριες γενιές γυρεύουν την φωνή τους μες στην πολυκοσμία και τους θορυβώδεις καιρούς. Καμιά φορά σκέφτομαι πως ίσως η γενιά αυτή να είναι ολόκληρη μια ελάσσονα εποχή για την εντόπια τέχνη, ικανή να σπείρει το υλικό που θα παραχωρήσει και πάλι τις μεγάλες μυθολογίες. Ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας της, οι ρυθμοί ζωής που δεν υποστηρίζουν τη σκέψη αλλά την επικύρωση των επιλογών δεν επιτρέπεουν να ευδοκιμήσει η ποίηση. Μόνη σωτηρία τα τραγούδια, η μουσική η οποία χάρη στη γενναιοδωρία της αλλά και το δεσμό της με το υψηλό και τ΄απερίγραπτο εντός μας, μπορεί ν΄αναδείξει ένα ποίημα, να μεταδόσει τα βαθιά του νοήματα, να εντείνει τις σημασίες του, μια ελάχιστη περίοδό του που ανταποκρίνεται σ΄αναντίρρητες αλήθειες, αδιάψευστες. Ο κόσμος της ποίησης φαντάζει λοιπόν στερητικός, προύποθέτει και απαιτεί την εξάντληση, την επαφή, την ελευθερία στο ρυθμό. Πράγματα που ετούτη η εποχή διαφεντεύει ολοκληρωτικά, δίχως τίποτε να επιτρέπει, καμιά παρέκλιση, τίποτε φανταστικό. Τώρα που όλα εξηγούνται οι ποιητές εξορίζονται, οι ιδανικές πολιτείες είναι γεννήματα της λογικής και ίσως γι΄αυτό τερατώδεις.

Σ΄αυτή την μικρή, την πολλή μικρή ανθολογία που ακολουθεί επιλέγουμε ποιητές που τις παγκόσμιες ημέρες τις κατήργησαν στον καιρό τους. Ποιητές που είτε από αδυναμία, είτε πάλι από μια αγάπη που κανείς δεν φαντάστηκε αποχωρούν απ΄τη σκηνή, αφήνοντας ψηφίδες, χνάρια και τίποτε. Αφήνουν τα ποιήματά τους, άγρια, αδέσποτα, ποιήματα αρνητές των εργαστηρίων, φτιαγμένα για τα χείλη και για τις δύσκολες στιγμές. Ποιήματα γραμμένα υπό την επήρρεια της μοναξιάς, μες στις μεγάλες πολιτείες που αν μας χωρούν είναι γιατί λίγο λίγο μας εξαντλούν. Ποιητές που θέτουν τους εαυτούς τους εκτός κλίματος, δημιουργοί μ΄επίμονα στραμμένα τα βλέματά τους εντός, σαρωτικά πλήθη ή αφοπλιστικές φωνές εναντίον των κιγκλιδωμάτων, υπέρ μιας ελευθερίας που νιώθεται και δεν περιγράφεται. Ποιητές που μας άνοιξαν κάποτε τους μυστικούς κήπους, που μας δίδαξαν καλοσύνη, δόσιμο, παραφορά της καρδιάς, γνέματα στ΄ακατόρθωτο.

Την εποχή της άχρωμης πίστης ή της σκληρής αφοσίωσης, ακριβώς τη στιγμή που εννοούμε πως δεν μπορούμε να αισθανθούμε περισσότερο, ακριβώς τότε έρχονται ποιητές, όπως ο Τραϊανός, η Γώγου, ο Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, σκίζουν τα ημερολόγια, καταργούν χρόνους και εποχές, ταίζουν απ΄τα αδύναμα χέρια τους όλα εκείνα τα μαύρα πουλιά της χαράδρας, μεταβάλοντας τους παλμούς. Πουθενά δεν αποκαλύπτουν την ιδιότητά τους. Μόνο λίγοι γνωρίζουν πως πρόκειται για στοιχεία της ατμόσφαιρας, για στίχους γραμμένους στα φύλλα των δέντρων, στο νερό και τον αιθέρα. Ποιήματα επανδρωμένα μ΄άνθρωπο, ν΄αφοπλίζουν τις ζωές μας. Και αν έχουν φύγει οι ποιητές, και αν η μέρα περάσει δίχως κανένα τραγούδι ν΄αλλάξει τη ζωή σου, θυμήσου την υπόσχεση του Τεντ. Θυμήσου πως τ΄άνθη έρχονται απ΄τον ουρανό, όπως τα ποιήματα.