Ross Daly: Αναζητώντας τη δημιουργική πτυχή της μουσικής παράδοσης

24grammata.com/ μουσική

Ο συνεργάτης των 24grammata.com Μανόλη Μπουχαλάκη μιλά με τον Ross Daly. Η συνέντευξη δόθηκε στο χωριό Χουδέτσι (Ηράκλειο/Κρήτης), όπου ο Dally διδάσκει την αξία της παραδοσιακής μουσικής
Συνέντευξη στο Μανόλη Μπουχαλάκη

Γνωστός παγκοσμίως για την ανεκτίμητη συμβολή του στον κόσμο της μουσικής, γεννημένος Ιρλανδός αλλά τώρα ένας πολίτης του κόσμου, ο Ross Daly έχει μελετήσει τις μουσικές παραδόσεις πολλών πολιτισμών και έχει ως στόχο να εδραιώσει  όχι μόνο μουσικούς δεσμούς μεταξύ των λαών αλλά να αναδείξει μια βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης καρδιάς. Για αυτόν, τα μουσικά όργανα ανοίγουν μια νέα διάσταση στη γνωριμία ενός προσώπου ή και ενός ολόκληρου λαού. Τον συναντήσαμε «στην έδρα του» στο γραφικό χωριό Χουδέτσι κοντά στο Ηράκλειο όπου διδάσκει νέους από όλο τον κόσμο την αξία της μουσικής παράδοσης. Απάντησε στις ερωτήσεις μας με μια ευγένεια που είναι χαρακτηριστική της καθαρής καρδιάς του.

κ. Daly, διαβάζοντας τη βιογραφία σας δεν μπορώ να μην προσέξω πως έχετε ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Η κύρια διαφορά με πολλούς ταξιδιώτες, εντούτοις, είναι ότι ταξιδέψατε επίσης στον κόσμο της μουσικής. Ποιος είναι ο κόσμος της μουσικής για σας;
Η μουσική για μένα είναι η γλώσσα του διαλόγου μου με οτιδήποτε θεωρώ ιερό. Επίσης πολύ σημαντικό για μένα μέσα στην εμπειρία της μουσικής είναι το ίδιο το μουσικό όργανο. Τα μουσικά όργανα τείνουν να είναι τοπικά, έχουν μια συγκεκριμένη γεωγραφική θέση έτσι λοιπόν το ταξίδι είναι μια ανάγκη όταν κάποιος πρέπει να μελετήσει αυτά τα όργανα. Αυτά τα όργανα ανοίγουν έναν ολόκληρο κόσμο και σου δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσεις και τους ανθρώπους εκείνης της περιοχής στους οποίους το όργανο ανήκει. Άρα δημιουργείς μια επαφή με κάθε πολιτισμό.

Το 1975 επισκεφτήκατε την Κρήτη και αρχίσατε να μαθαίνετε κρητική λύρα με θρυλικούς Κρητικούς μουσικούς όπως ο Κώστας Μουντάκης. Ποιες είναι οι μνήμες που έχετε από εκείνη την εποχή;
Εκείνες οι εποχές ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες και γεμάτες έμπνευση. Ο  Κώστας Μουντάκης ο ίδιος ήταν μεγάλος δάσκαλος και ήταν εξαιρετικά χρήσιμος σε εμένα προσωπικά σε πολλά επίπεδα. Ολόκληρος ο κόσμος της κρητικής μουσικής ήταν τότε αρκετά διαφορετικός από ότι είναι σήμερα. Ήταν αρκετά απλός χωρίς οποιοδήποτε «δήθεν» και ήταν πάρα πολύ μια «οικογενειακή υπόθεση» . Ήταν ένας κόσμος ήπιος και όμορφος.

Έχετε καθιερώσει το μουσικό εργαστήριο «Λαβύρινθος» στο Χουδέτσι και έχετε επιτύχει στην προσέλκυση σπουδαστών από όλες τις ηπείρους. Ποιο είναι το όραμά σας για αυτό το εργαστήριο; Ποιοι είναι οι στόχοι του;
Οι περισσότερες από τις μουσικές παραδόσεις που ενδιαφέρομαι ανήκουν σε αυτό που ονομάζεται «πρότυπη μουσική». Αυτός ο κόσμος επεκτείνεται γεωγραφικά κατά προσέγγιση από τη βορειοδυτική Αφρική στην κεντρική Ασία και τη βόρεια Ινδία και καλύπτει όλες τις ενδιάμεσες περιοχές. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η περιοχή της Κρήτης καθώς επίσης και της Μέσης Ανατολής, και των Βαλκανίων.
Αυτές οι παραδόσεις των λαών είναι το προϊόν των αλληλεπιδράσεων μεταξύ τους χάρη στη διεθνή συνεργασία που είχαν καλλιεργήσει. Ακόμη και στις δύσκολες περιόδους, αυτός ο διάλογος συνεχίστηκε. Στις τελευταίες δεκαετίες, από την αρχή του 20ού αιώνα, ένα μεγάλο μέρος αυτού του διαλόγου έχει σταματήσει επειδή ολόκληρη η περιοχή προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα έννοια «του έθνους». Έτσι, πολλοί από αυτούς τους πολιτισμούς γίνονται απομονωμένοι και δημιουργούν μια εσωτερική παράδοση. Δεδομένου ότι αυτές οι παραδόσεις έχουν αρχίσει να «λιμνάζουν», είναι πολύ σημαντικό να ξαναρχίσουν το διάλογο που είχαν για πολλές γενεές και να αναβιώσουν τη δημιουργική πτυχή της παράδοσης.
Αυτός είναι ένας από τους σημαντικούς στόχους μας εδώ, να προσφέρουμε την ευκαιρία στους σπουδαστές να έρθουν σε επαφή με αυτά τα όργανα και τις παραδόσεις γνωρίζοντας σημαντικούς καλλιτέχνες αυτών των παραδόσεων, μαθαίνοντας παράλληλα και ο ένας από τον άλλο.

Πώς βλέπετε την Κρητική μουσική και τους τραγουδιστές, τους συνθέτες και τους μουσικούς της σήμερα; Κρατούν ακόμα την παλιά «φλόγα» της παράδοσης;
Νομίζω ότι η παράδοση της Κρητικής μουσικής έχει μερικά προβλήματα σήμερα. Μετατρέπεται αργά σε ένα είδος σύγχρονης ποπ μουσικής με Κρητική «γεύση».. Η παραδοσιακή μουσική αξίζει μια μάλλον σοβαρότερη προσέγγιση. Η ενασχόληση με τη μουσική παράδοση δεν είναι μόνο για να κρατήσουμε ζωντανό το «παλιό» αλλά και να έχουμε νέες δημιουργίες ίσης εάν όχι καλύτερης αξίας από το παρελθόν.
Αυτός σημαίνει σεβασμό προς το παρελθόν αλλά και με τη ματιά προς τα εμπρός για νέες δημιουργίες. Αυτά πρέπει να γίνουν σύμφωνα με τα σωστά κριτήρια που σημαίνει όχι με αυτά της ποπ μουσικής και όχι με τους μουσικούς να ενδιαφέρονται μόνο για τις σταδιοδρομίες τους. Εάν οι μουσικοί αγαπήσουν τη μουσική, την μελετήσουν σε βάθος και θελήσουν να προσφέρουν κάτι στην παράδοση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι προσπάθειές τους να είναι δημιουργικές και θα παράγουν κάτι που είναι ενδιαφέρον.

Ποιο είναι το μήνυμά σας σε εκείνους που είναι πρόθυμοι να μάθουν νέα μουσικά όργανα από όλο τον κόσμο;
Μάλλον ένα απλό μήνυμα. Να είστε πολύ προσεκτικός με τις επιλογές που κάνετε. Θα πρότεινα να διαλέξετε τι μουσική θέλετε και έπειτα το όργανο που θέλετε. Εάν επιλέγετε ένα όργανο και έπειτα θέλετε να μάθετε κάτι που δεν παίζεται σε αυτό το όργανο τότε θα έχετε δυσκολία. Έτσι, είναι σημαντικό να γίνει η επιλογή ποιας μουσικής θέλετε πραγματικά να παίξετε και η επιλογή του οργάνου είναι προφανής από εκεί. Έως ότου είστε βέβαιοι, δοκιμάστε διαφορετικά πράγματα, πειραματιστείτε και δείτε. Πρέπει να μελετήσετε κάθε μια παράδοση σε βάθος από το αρχικό στο προχωρημένο επίπεδο. Δεν είναι δυνατό να μελετηθούν πολλές παραδόσεις ταυτόχρονα.

Σας ευχαριστούμε
Κι εγώ σας ευχαριστώ.