Γιάννης Τσαρούχης, Ο ποδηλάτης

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

«Ξαφνικά μες απ΄την ησυχία ξεπήδησε ένας λιγνός, ιπτάμενος ποδηλάτης. Φάνηκε τόσο αναπάντεχα που το ρίγος μας διαπέρασε. Έπειτα δίχως καμιά προπαίτεια χειροκροτήσαμε όλοι ανεξαιρέτως, διαισθανόμενοι την ίδια εκέινη φιλοδοξία που θέλει τον ποδηλάτη μετά την έξοδό του να επιταχύνει ώσπου ν΄ανέλθει στην ατμόσφαιρα. Μια φανταστική σκηνή, κάτι που θα μπορούσε ν΄αλλάξει για πάντα τη ροή της ιστορίας ήταν η βαθιά μας επιθυμία. Όμως διστάσαμε όλοι. Την πιο κρίσιμη στιγμή, τραβήξαμε τα μάτια μας, φύγαμε γι΄αλλού, φύγαμε αψηφώντας το μυστήριο που επρόκειτο να συμβεί.
Η πίκρα έκτοτε μας στοίχειωσε. Πήραμε να αναπαριστούμε τον ποδηλάτη μας με όλα τα καλλιτεχνικά μέσα, να προσευχόμαστε στ΄όνομά του. Θα μπορούσε ίσως με τόσο λατρευτικό υλικό να καλυφθούν σήμερα οι απαιτήσεις μιας ολόκληρης εκθέσεως. Τέτοια ήταν η κλίση μας.
Τέτοια και η πρόθεση εκείνης της μεταξοτυπίας του ποδηλάτη που σώζεται ακόμη. Μ΄ελαφρύ μουστακάκι να τρέχει πέρα απ΄τον ήλιο, περνώντας αγέρωχος εμπρός απ΄τα χρόνια μας ο νεανικός, ο ανεπανάληπτος εκείνος ποδηλάτης.»
(“Ποδηλάτης”, Τσαρούχης, 1936, 70χ50)
Ο Γιάννης Τσαρούχης δεν χρειάζεται συστάσεις. Η επιρροή του στην ελληνική ζωγραφική αλλά και το πεδίο του στοχασμού και της λαϊκής τέχνης υπήρξε κορυφαία. Ένας τρόπος ζωής απόλυτα ταυτισμένος με την έννοια της αισθητικής αγωγής. Πολύ σωστά το΄πε ο Γιώργος Ζογγολόπουλος. Η τέχνη είναι η αγωγή της ζωής μας. Το έργο του “Ποδηλάτης” ανήκει στο 1936. Η κίνηση του αναβάτη, ο άνεμος που μας χτυπά το πρόσωπο, καθώς ο ποδηλάτης περνά στην ιστορία και την καρδιά μας, επέβαλαν την επιλογή του συγκεκριμένου έργου. Κάθε φορά υποπτεύομαι πως στα έργα του είναι ο ίδιος. Πως αυτός ο ποδηλάτης της μεταξοτυπίας είναι ο Γιάννης Τσαρούχης. Πως αυτός ο αναμορφωτής της σκηνικής αισθητικής του αρχαίου δράματος αναλαμβάνει όλους τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στους πίνακές του επιφυλάσσοντάς μας ένα, κατά κάποιον τρόπο, μυστικό. Πώς αλλιώς μπορείς ν΄αποκαλέσεις την αιτία της ελπίδας που παραχώρησε στον Γιάννη Τσαρούχη το προνόμιο μιας γεμάτης ζωής και μιας τέχνης ενεργητικής και πρωτοποριακής.