Μιχάλης Μερακλής, ένας μοναδικός φιλόσοφος – λαογράφος στην Κάρπαθο.

Φιλολογικό Σπουδαστήριο “Γιώργος Δαμιανός”
Με ειδικότητα στο μάθημα της Έκθεσης – Έκφρασης

α. Ολιγομελή τμήματα: Μαρούσι – Αγία Παρασκευή
β. Οnline μαθήματα (με βιντεοσυνδιάσκεψη) σε οποιοδήποτε σημείο της Ελληνικής Επικράτειας
γ. Μαθήματα Ελληνικών για τους απόδημους. Εξετάσεις ομογενών (ακόμα και με βιντεοσυνδιάσκεψη) κλικ εδώ

Μιχάλης Μερακλής, ένας μοναδικός φιλόσοφος – λαογράφος στην Κάρπαθο.

24grammata.com/ λαογραφία
γράφει  ο Μανώλης  Δημελλάς

Το συνέδριο Καρπαθιακής λαογραφίας, βρίσκεται ήδη στο τέλος της δεύτερης ημέρας. Οι όποιες οργανωτικές ατέλειες του, ξεπερνιόνται μέσα από τους ανθρώπους που μόχθησαν και συμμετέχουν με τις εξαιρετικές εργασίες, που δεν θα ήταν υπερβολή, αν έπαιρναν ακόμη και τον τίτλο «εργασίες μιας ζωής».

Δεν υπάρχουν μεγάλες ή μικρές ανακοινώσεις, η ασφυκτική πίεση του χρόνου, σε συνδυασμό με τις προθέσεις, μα και το επίπεδο του ακροατή, κάνει τον δημιουργό, άλλοτε μεγάλο και σπουδαίο ή σε άλλες στιγμές, τον ίδιο άνθρωπο, λιγότερο σημαντικό.

‘Όμως για τον κάθε έναν από εμάς, τους θεατές, που στήνουμε αυτιά και μάτια, πάνω στις φωνές των ομιλητών, αποτελεί το πιο μεγάλο δώρο, να αισθάνεσαι την ενέργεια από τόσους πολλούς, σημαντικούς ανθρώπους, να χασομερούν πάνω στα καθημερινά της Καρπάθου.

Πρώτος-πρώτος, μέσα στην αίθουσα, ένας εξαιρετικός θεατής και συνάμα μεγάλος δημιουργός, ο καθηγητής λαογραφίας, Μιχάλης Μερακλής, δε θέλει να χάσει καμιά από τις παρουσιάσεις, παρότι για αρκετές από αυτές, έχουν μοχθήσει για να τις παράξουν οι μαθητές του, και ήδη τις έχει μελετήσει.

Ο Μιχάλης Μερακλής είναι ομότιμος καθηγητής λαογραφίας σε Αθήνα και Ιωάννινα και πρόεδρος της Ελληνικής λαογραφικής εταιρίας, μαθητής του Γεωργίου Μέγα, με σπουδές φιλολογίας και λαογραφίας σε Γερμανία και Ελλάδα.

Είναι ο μόνος καθηγητής στη χώρα μας που έχει «βγάλει» περισσότερους από εξήντα διδάκτορες λαογραφίας, ενώ οι περισσότεροι μαθητές του, σήμερα διαπρέπουν, σαν καθηγητές στα Ελληνικά πανεπιστήμια.

«Η λαογραφία, περιγράφει ο Μιχάλης Μερακλής, είναι πάντα ο ίδιος ο λαός, οι επιστήμονες λαογράφοι, είναι οι θεατές και ακολουθητές, ενός δρωμένου, ενός θεάματος, ποιεί την Λαογραφία ο λαός και οι λαογράφοι απλά παρακολουθούν και καταγράφουν».

Στην έναρξη του συνεδρίου παρουσίασε το θέμα του, την Καρπαθιά γυναίκα μέσα από την διαδρομή ζωή της Γεωργία Κουμούστου-Καβαλάρο.  Με  τίτλο θέματος : «Αφήγηση ζωής μιας Καρπαθιάς κυρίας».

Στα πίσω καθίσματα, ο Θεοδόσης Μαστρομηνάς, δάκρυζε με τον λόγο του κ. Μερακλή, αφού για εκείνον οι λέξεις οδηγούσαν σε ολοζώντανες μνήμες, αφού  γνώριζε από κοντά την Μενεδιάτισσα, που έγινε το θέμα έρευνας του καθηγητή.

Ο ρόλος της γυναίκας για τον κ. Μερακλή, δείχνει να είναι πιο ισχυρός, στην προσπάθεια διατήρησης και διάσωσης του παρελθόντος, δεν έδειχνε όμως απόλυτα σίγουρος, μιας και οι άντρες αγαπούν υπόγεια και περισσότερο βαθειά τον τόπο τους και την παράδοση τους.

Για λίγο χρόνο άφησε την αίθουσα του συνεδρίου ο Μιχάλης Μερακλής και ξεκίνησε να περιγράφει την σημερινή εποχή, φωτίζοντας έτσι την μίζερη πραγματικότητα που ζούμε. Εντυπωσιασμένος από την ξεχωριστή ιστορία του τόπου, έδωσε την δική του εκδοχή στην καθημερινότητα.

«Η Κάρπαθος έχει γίνει ένα σύμβολο, είναι ένα φαινόμενο για όλη την Ελλάδα και τον λαό της, ο λαός χωρίς να το συνειδητοποιεί, δίνει συνεχώς ένα αγώνισμα, προσπαθεί να εξισορροπήσει, κάτι που μπορεί να είναι αντιφατικό.

Ενώ οι Έλληνες, φύση εξωστρεφείς, ρέπουν να προσλαμβάνουν οτιδήποτε νεωτερικό, θέλουν να έχουν όλες τις ανέσεις και όλα τα αγαθά και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό, όμως υπάρχει και ένα βαθύτερο, πατριωτικό και εθνικό ένστικτο, είναι η απίστευτη φύση του Έλληνα, να μην εγκαταλείπει την παράδοση, αντίθετα να την αγαπά και να την σφίγγει γερά μέσα του».

Η εργασία του σωστού Λαογράφου έχει γίνει πιο δύσκολη σήμερα, ενδιαφέρεται για τον παρόντα, ζώντα λαό, όπως έλεγε ο δάσκαλος του Γεώργιος Μέγας, η επιστήμη της λαογραφίας, παλεύει όχι μόνο με ότι έχει εξαφανιστεί, αλλά και με τα όλα εκείνα που προσαρμόζονται στο παρόν μας.

Εντυπωσιάζεται και ο ίδιος με τις εργασίες που θα ανακοινωθούν στο συνέδριο και ο ίδιος περιγράφει:
«Θα ακούσουμε ανακοίνωση για την μοντέρνα ενδυματολογία, αλλά και τις ολόφρεσκες μαντινάδες που δημιουργούν διάφορα γκρουπ από το ίντερνετ, το ακροατήριο θα δει, θα αισθανθεί την προσπάθεια μιας αντιπαλότητας, παλαιού κι νέου, για να γίνουν ένα, η εξέλιξη του νησιού, δεν θα γίνει με το βίαιο ξερίζωμα του παρελθόντος».

Η κουβέντα μας έκλεισε γιατί νιώθαμε και οι δύο πως χάναμε τις ομιλίες ενός ανεπανάληπτου συνεδρίου που θύμιζε έντονα ένα φεστιβάλ ταινιών. Την ίδια αγωνία που συνάντησα στην Θεσσαλονίκη από τους δημιουργούς ταινιών, είδα στα μάτια των επόμενων ομιλητών που θέλουν η εργασία τους να ξεχωρίσει.

Ο Μιχάλης Μερακλής δεν απέφυγε και μια κουβέντα, για όλους εκείνους που κακοχαρακτηρίζουν την επιστήμη της λαογραφίας, «Δεν είναι εθνικιστική επιστήμη και σοβινισμός, υπάρχουν άσπονδοι εχθροί της λαογραφίας, ισχυρίζονται, μιλούν ανόητα και την χαρακτηρίζουν σαν μια παραεπιστήμη που βοηθά μια συντηρητική πολιτεία, που δεν πιστεύει στην εξέλιξη, και προσπαθεί να πείσει για την πιστή εφαρμογή των κανόνων του παρελθόντος».

Τα μικρόφωνα εξακολουθούν να είναι ανοιχτά και οι σύνεδροι να παρουσιάζουν τις μελέτες τους, τέτοιες συγκεντρωμένες και αποκαλυπτικές, ευκαιρίες, είναι σπάνιες στους μικρούς τόπους.