Νίκος Γκάτσος, ο μόνος του θέρους προορισμός

Η ΑΜΟΡΓΟΣ ΔΕΝ ΖΕΙ ΣΤΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ

γράφει ο Απόστολος θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

διαβάστε την “Αμοργό” του Ν. Γκάτσου εδώ

Άλλος δρόμος δεν υπάρχει απ΄τα ποιήματα. Και τις μαρτυρίες από τα τόσα τοπία της καρδιάς και της αγάπης μας. Γι΄αυτό σήμερα επιστρέφω ξανά στην Αμοργό. Και γύρω μου, πλάι μου, ψηλά στον ουρανό, κάτω στ΄αγέννητα ποτάμια στέκουν κορίτσια των Πελασγών που γέρασαν μες στη μοναξιά με το Αιγαίο γύρω απ΄το λαιμό τους και τις μαύρες, τις ηφαιστειώδεις όψεις τους. Απόψε που καίγονται οι σχολές και τα ρεύματα λυσσομανούν πίσω από κλεισμένες για πάντα πόρτες, απόψε που επιστρέφω απ΄όλους τους μεγάλους σταθμούς της ιστορίας, χτίζοντας εκ νέου κοιτίδες και πόλεις μυστήρια πάνω και μες στην πέτρα που δεν παύει ν΄αναγεννιέται αφού ποτέ δεν υπήρξε ποτέ ανθρώπου βήμα και κόσμος στέρεος. Θέλω να πω πως άλλος τρόπος δεν υπάρχει να φτάσεις στην Αμοργό παρά ακολουθώντας τ΄άγριο ένστικτο που βάφει με σκουριά το σταυρό ενός τρούλου ή κατατρώει τα ύφαλα του αγίου στις μεγάλες πλεύσεις του.Άλλος τρόπος δεν υπάρχει να βρεις την Αμοργό παρά μες στην εξωφρενική ξαστεριά του ελληνικού καλοκαιριού, Κοιμήσου υδρία μου κάτω απ΄τα νερά και τις θαμμένες πόλεις. Για σένα οι ποιητές και οι ασχημάτιστοι ακόμη χάρτες, για σένα τόσοι και τόσοι ταξιδιώτες στα ήμερα νερά, καταμεσίς στην καρδιά του δελφινιού, όταν όλα τα σύμβολα αποκαλύπτονται μες στην τρομερή φαντασμαγορία θαλασσινών μιλίων και βράχων και κάβων χρυσών που τρελαίνουν τους ανεμοδείκτες και τις καρδιές.
Ολημερίς να ταξιδεύει ο ποιητής μες στου καημούς και τα πάθη και τις ωραίες αναμνήσεις των νερών. Το θαύμα είναι η ευχή για τ΄αγέννητα παιδιά, το θαύμα είναι όταν θυμάσαι τ΄όνομα και την καταγωγή σου, πλεγμένος με τις ρίζες, πληγωμένος απ΄τα έξαλλα τριαντάφυλλά, ευλογημένος σαν τους μοναχικούς ελαιώνες στο μέσον του πελάγους. Ο Νίκος Γκάτσος πάνε χρόνια τώρα που επιστρέφει στο φως και την κοιτίδα και την αθωότητα κήπων αρχαίων, γυρεύοντας μες στα τραγούδια τη δεύτερη ευκαιρία αυτού του κόσμου. Να επιστρέφεις στην παιδική εποχή, μες στο πολύπτυχο, ελληνικό θέατρο μιας εκκωφαντικής φύσης, θρεμμένης με ήλιο και γενιές. Καμιά σκηνογραφία δεν θα σου αποκαλύψει την Αμοργό, παρά μόνον της ψυχής σου οι παλμοί όταν γεννούν πουλιά και όνειρα και την βαθιά, εκείνη ησυχία της ειρήνης που κερδίθηκε με τον τελευταίο άνθρωπο. Τα βουνά της Αμοργού και τις όχθες της και την τρεμάμενη, την ονειρική της όψη συνθέτουν στίχοι βουνά και όχθες ελεύθερες, χρυσές απ΄τα νερά. Και ποτέ δεν θα την βρεις την Αμοργό, όπως ποτέ δεν την ανακάλυψε ο ποιητής Νίκος Γκάτσος αφού για μια τέτοια αποκάλυψη θα χρειαστεί να καταργηθεί πρώτα κάθε γεωμετρία και ίσως ακόμη,το σχήμα του κόσμου. Και όλα τ΄ασύνδετα εκείνα στοιχεία που σε περιβάλλουν να σφυρηλατηθούν κάτω απ΄τους πιστούς και πιο ακλόνητους ήλιους. Ποτέ δεν θα βρεθεί νησί τέτοιας ομορφιάς και μεγαλείου και ποτέ τα μάτια δεν θα πάψουν να γεννούν το χρόνο ανατρέφοντας αισθήματα και αισθήσεις. Πεταμένα στη θάλασσα τα προκατασκευασμένα υλικά των ταξιδιών και της τέχνης, η ζωή νικήτρια και οι θεοί κατώτεροι και ταπεινοί εκεί όπου γεννήθηκαν. Μονάχα έτσι θ΄αποκαλυφθεί στο μέσον του πελάγου, την ώρα την πιο συνταρρακτική η ωραία και ακλόνητη Αμοργός της ψυχής μας. Εκεί που φυλάσσονται τα τιμαλφή της ζωής μας, σαν τα παζολινικά νησιά που κάτι συγκρατούν. Όπως ας πούμε έναν απόλυτα ελεύθερο ουρανό και τη μοναξιά του έρωτα. Και τη μνήμη του παρελθόντος, του έρωτα, της γιορτής και της απελευθέρωσης απ΄όσα εξαντλούν τ΄όνειρο και το τιθασσεύουν.
Ίσως εκεί, στην Αμοργό του Νίκου Γκάτσου που επανέρχεται στο προσκήνιο τέτοιες μέρες φλεγόμενες, να μπορέσεις ν΄αναζητήσεις το προαιώνιο εκείνο υλικό ενός κόσμου μυθικού και πνευματικού. Ενός κόσμου σχεδόν ονειρεμένου, με την ευχή που παραλείψαμε να εμπιστευτούμε, με την πείνα μας τη φυσική για τις ρίζες και όλα τα πράγματα του φυσικού μας κόσμου.
Αυτή η Αμοργός του Νίκου Γκάτσου, η ανεξερεύνητη και η ποθητή, συνιστά την αφετηρία για να ξαναρχίσουν το φανταστικό και το παραμύθι, σημειώνει ο Γιάννης Τσαρούχης, χαιρετώντας μας μ΄ένα χαμόγελο ολοκληρωτικό. Πλάι του ο Ανδρέας Εμπειρίκος σκαρφαλωμένος στην πλώρη του πλοίου, ερωτικός, κρατώντας τα συντρίμια απ΄τα προπύλαια του καιρού επαυξάνει.
Η Αμοργός υπήρξε πρωτίστως αίσθηση. Μια αίσθηση αθάνατη διαμορφωμένη από συνείδηση και από ιστορία.