Οι Λίστες

24grammata.com/ άποψη

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Ο Κώστας Γεωργάκης, στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, αυτοπυρπολείται στην πόλη της Γένοβα. Η πράξη του θα αποτελέσει μια κραυγή αγωνίας για τη δικτατορική Ελλάδα. Η φοβερή κοινοποίηση του Γεωργάκη θα αποτελέσει σύμβολο. Μια θυσία για λογαριασμό της ελληνικής κοινωνίας, ένα διάβημα προς το δυτικό κόσμο για τη μάστιγα της ανελευθερίας. Ο Έλληνας φοιτητής θα παραμείνει καταγεγραμμένος στην ιστορική μας συνείδηση. Το μνημείο στο σημείο του θανάτου του θυμίζει ως τις μέρες μας την αυτοθυσία. Η κραυγή του δεν απώλεσε στο ελάχιστο την έντασή της, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας να ερμηνευτούν με τη λογική οι βαθιές και ψυχικές ενέργειες ορισμένων, ξεχωριστών μορφών.
Η περίπτωση του Γεωργάκη δεν συνιστά ένα μεμονωμένο γεγονός. Η ελληνική ιστορία διαθέτει στις μαρτυρίες της πλήθος ονομάτων. Άνθρωποι με ορισμένη αντίληψη και ένα συγκλονιστικό απόθεμα αυτοθυσίας δεν έπαψαν να αφυπνίζουν τον λαό με τις θερμές και αδάμαστες ψυχές τους. Ο Μπελογιάννης, ο Λαμπράκης και άλλοι ανυποψίαστοι, που δεν διέθεταν ως τις μέρες του θανάτου τους την παραμικρή ένδειξη για το νόημα που θα είχε η απώλειά τους. Ο ελληνικός διχασμός, τα απολυταρχικά καθεστώτα, ο ψυχολογικός, συνδετικός κρίκος της φυλής μας που αποκαλύπτεται πάντα μέσα από κορυφαίες, ελληνικές μορφές, φορείς αξιών ασυμβίβαστων με την εξέλιξη των κοινωνιών. Τέτοιο είναι το υλικό και οι καταγωγές όσων στάθηκαν ηρωικοί. Μορφές καθημερινές, άνθρωποι με υψηλά οράματα που ξεχωρίζουν με τη λαμπρή και ανιδιοτελή τους δράση. Έτσι πορεύθηκε η δοκιμαζόμενη, ελληνική κοινωνία, ταυτίζοντας τις αξιωματικές της θέσεις με τις προσωπογραφίες των σύγχρονων αγίων. Η τέχνη αντλεί από τις όψεις αυτές τα πολυπόθητα σύμβολα, τα καταγράφει και διαπρέπει σχηματίζοντας πάντα το τραγούδι της φυλής μας.
Η αναφορά στον Κώστα Γεωργάκη και η ανάσυρση της μνήμης του λαμβάνει χώρα σήμερα, εν μέσω των εξαιρετικά κρίσιμων, πολιτικών γεγονότων. Ο θάνατος του Παύλου Φύσα στο Κερατσίνι από το φερόμενο ως μέλος της Χρυσής Αυγής Γιώργο Ρουπακιά κλονίζει την ελληνική κοινωνία και εγείρει σοβαρά και καίρια ερωτήματα σχετικά με την εγχώρια, πολιτική κατάσταση. Η άνοδος της ακροδεξιάς, τάση ευρωπαϊκή, δεν μπορεί παρά να επηρεάσει την Ελλάδα που παραμένει έρμαιο των παιδικών, πολιτειακών της συμπτωμάτων, περισσότερο ίσως από άλλες χώρες με παρόμοιες εμπειρίες. Η αδυναμία των δημοκρατικών θεσμών να ενηλικιωθούν και να κατοχυρωθούν ως αξιωματικές θέσεις εν μέρει ερμηνεύεται από το σύντομο, ιστορικά βίο της εντόπιας δημοκρατίας. Η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η ανάγκη των χωρών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης να διαχωρίσουν με ευκρίνεια τους εθνικούς τους χαρακτήρες εξηγούν ως ένα βαθμό την ακροδεξιά ροπή. Είναι όμως στην απόλυτη ευχέρεια της λαϊκής βούλησης η ανεμπόδιστη άνθηση αυτιστικών συστημάτων, όπως η ακροδεξιά ή ακόμα η ολέθρια ανανέωση των ιδεολογικών άκρων. Ο ίδιος ο λαός μπορεί να διαψεύσει τη φαινομενική, επίκαιρη ανησυχία για μια κοινωνία με επικίνδυνες κλίσεις. Η βούληση για την εμπέδωση της δημοκρατικότητας απαιτεί μια κριτική θεώρηση της πολιτικής κατάστασης. Μια σαφή θεώρηση των συστατικών στοιχείων του κοινωνικού ιστού, των αναλογιών και των αιτίων τους.  Η πολιτική βούληση απαιτεί αντανακλαστικά. Ετοιμότητα και επιφυλακή των αρχών και μια δίχως αμφιβολία καταδίκη κάθε κατάστασης ή ιδεολογίας που θα μπορούσε να βλάψει τη δημοκρατική σταθερότητα.
Είναι γεγονός ότι τα πολιτικά άκρα αποκτούν υπόσταση σε ταραγμένες περιόδους. Κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα, οι προφήτες που φύονται μες στα σπίτια μας και τραγουδούν τους δύσκολους, μελλοντικούς καιρούς, επιβάλλονται ως φόβητρα στην ανθρώπινη ψυχολογία. Οι αδοκίμαστες εποχές που επιβάλλονται με τη μεταβατικότητά τους συχνά επαναφέρουν τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος. Η εκτίμησή τους, μια αρχικά, αξιολογική εκκαθάριση των βασικών, εντόπιων ρευμάτων μετατρέπεται σε μια απόπειρα προσφυγής σε εκείνα τα ιδεώδη που έχουν πια απωλέσει οριστικά τη δυναμική τους, συμβολίζοντας μια άλλη εποχή. Η εποχή εκείνη έχει λήξει. Οι νεκροί της έχουν πια δικαιωθεί. Και όμως μια άβουλη μάζα αδυνατεί να αναγγείλει την οριστική εντολή του προχωρήματος. Επιδιώκει να συντηρήσει παρωχημένα ιδανικά, άκριτα επιστρατεύει τις μεθόδους του λαϊκισμού και θέτει εαυτόν σε μια επικίνδυνη πλοκή.
Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα δεν μπορεί παρά να οφείλεται σε ένα πλήθος παραγόντων, μερικοί εκ των οποίων ήδη επισημάνθηκαν. Όμως θα άξιζε τον κόπο να εξετάσει κανείς την απήχηση της φασιστικής ιδεολογίας  στην ελληνική, κατακερματισμένη κοινωνία των διαρκών μεταβάσεων. Η εντόπια μεγαλομανία, οι εθνικές εξάρσεις που τόσο έθρεψαν τα οράματα των πληθυσμών, οι εθνικές, ιστορικές αποτυχίες συνέβαλαν στο να διατηρηθούν ζωντανοί οι θύλακες της ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Σήμερα δρέπουμε τους καρπούς αυτής της αβλεψίας. Μια αυθόρμητη αδιαφορία εμπρός στην οριστική ρύθμιση παρόμοιων ζητημάτων μοιάζει να στοιχίζει ανεπανόρθωτα στη σύγχρονη, ελληνική κοινωνία. Ο θάνατος του Φύσα δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά το αποτέλεσμα μιας φριχτής πόλωσης που καλλιεργήθηκε μες στον ίδιο τον οργανισμό του πολιτικού συστήματος. Η εισαγωγή της Χρυσής Αυγής στο ελληνικό κοινοβούλιο συνιστά μία ένδειξη του νοσηρού συστήματος, το οποίο ανέχεται μια ιστορικά καταδικασμένη ιδεολογία, εκμεταλλευόμενη την ανοχή της ανάλγητης κοινωνίας και τους πολυπόθητους, κομματικούς συσχετισμούς που θα οδηγήσουν στην εξουσία.

Όμως ο θάνατος του νεαρού στο Κερατσίνι, δεν δημιουργεί μόνο την ανάγκη να αξιολογηθεί με ψυχραιμία και σε βάθος η πολιτική οντότητα της εγχώριας ακροδεξιάς. Θέτει ένα ακόμα ζήτημα, ίσως σπουδαιότερο και από τους κινδύνους που συνεπάγεται μια ιστορική απαξίωση των θηριωδιών των ναζιστικών δυνάμεων. Θέτει ένα ζήτημα ξεκάθαρα ελληνικό, προοιωνίζοντας την έλευση μιας νέας εποχής διχασμών. Η φύση του εγκλήματος, οι ταυτότητες των εμπλεκόμενων, ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία διαχωρίζεται προκειμένου να εκτιμήσει το γεγονός, η απουσία μιας ψύχραιμης και ορθολογικής αποτίμησης του γεγονότος καταδεικνύει ξεκάθαρα πως υφίσταται ένας ολέθριος κίνδυνος. Η επίκληση στις Κασσάνδρες δεν συνιστά σε τούτο το σημείο μια ενδεχόμενη αντίδραση. Κάτι τέτοιο θα ήταν μειωτικό των καταστάσεων που προοικονομούν τέτοιου είδους γεγονότα. Η δολοφονία του νεαρού Φύσα, η φύση του εγκλήματος και οι διαστάσεις του οφείλουν να τονισθούν από κάθε πλευρά. Οι κομματικές παρατάξεις θα πρέπει να επιλέξουν αν το συμφέρον που υπηρετούν είναι εθνικό ή βαθιά εξειδικευμένο, οριστικοποιημένο στα ταπεινά, μικροκομματικά συμφέροντα. Οι πολίτες οφείλουν και εκείνοι με τη σειρά τους να διαμορφώσουν μια πολιτική συνείδηση, έξω και πέρα από πεπαλαιωμένους πόλους. Η διαμόρφωση ενός πατριωτικού μετώπου, με κύριο μέλημά του την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων θα πρέπει να καταστεί πρωταρχική. Άλλωστε οι πολιτικές εξελίξεις στη Θράκη και την Πρεμετή επιβάλλουν να σταθούμε με περίσσια προσοχή απέναντί τους. Ο ελληνικός μικρόκοσμος της κρίσης και της καταγγελίας θα πρέπει να πάψει να αποτελεί το κύριο περιβάλλον μας. Η χώρα και οι νέες γενιές καλούνται να αποβάλλουν τις δημοκρατικές ασθένειες της ώριμης πια πολιτείας μας. Τα πρόσωπα και πάνω από όλα οι θεσμοί θα πρέπει να υπηρετούν τη χώρα και μόνο. Οι εξουσίες σε τούτο τον τόπο, με προεξέχουσα δυστυχώς την τέταρτη θα πρέπει να λάβουν μια οριστική θέση, καταδικάζοντας κάθε τι που εναντιώνεται στο εθνικό συμφέρον. Τα αίματα δεν στεγνώνουν εύκολα και η ιστορία μας δίδαξε πως ενίοτε δεν στεγνώνουν ποτέ. Μια πρώτη ένδειξη της εσωτερικής διαμάχης που ορθώνεται εμπρός μας συνιστά το πρώτο συμπέρασμα της δολοφονίας Φύσα. Ο κίνδυνος ενός σπαραγμού δεν πρέπει να θεωρηθεί αμελητέος. Ετούτη τη φορά δεν φταίει η ξενοφοβία, η έξωθεν εγκληματικότητα, η υψηλή πυκνότητα μεταναστών από τις χώρες του Ισλάμ. Σε τούτη την περίσταση το ζήτημα είναι ελληνικό. Πιστέψαμε κάποτε πως κανένα όνομα δεν θα πρέπει να προστεθεί στις θλιβερές λίστες της ιστορίας. Είτε αυτές αφορούν την κτηνωδία του ναζισμού, είτε την πολύχρονη διαμάχη αριστεράς και δεξιάς. Εμείς, η εποχή μας δεν έπρεπε να προσθέσουμε κανένα νέο όνομα στους καταλόγους των εμφύλιων θυμάτων. Εμείς, έχουμε μια γλώσσα κοινή, ένα μέλλον κοινό, την ίδια, ιστορική συνείδηση, την ίδια κομμένη ανάσα εμπρός στην κρίση. Ο άλλοτε ευλογημένος, ιδεολογικός πλουραλισμός ας μην σταθεί ο δούρειος ίππος για τους καινούριους εφιάλτες.

για την αυτοθυσία του Κώστα  Γεωργάκη και εδώ