“ΠΡΟΣ ΑΝΑΤΟΛΑΣ”

24grammata.com/ Λόγος

αποκλειστικά στα 24grammata.com

…Ίσως, Ελλάδα,  είναι φύση και θέση χώρα ανατολική. Έχει έλθει λοιπόν ο καιρός για τη «δυτικοποίησή» της, αν ο όρος μπορεί να οριστεί ως δόκιμος. Και τώρα ίσως να είναι και η ευκαιρία για να επιλέξουμε, όχι μόνο το πολίτευμα που μας αξίζει, όχι μόνο τα πρόσωπα που πρέπει να σταθούν ταγοί μας, αλλά κάτι πολύ σπουδαιότερο, από το οποίο πάσχουμε εδώ και έναν ολόκληρο αιώνα…
γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Η εξέλιξη ήταν δίχως άλλο συγκλονιστική. Έπειτα από την επιβολή ενός νέου δανείου προς τη χρεοκοπημένη, ελληνική οικονομία οι ισχυροί της Ευρώπης, βρέθηκαν εμπρός σε ένα ενδεχόμενο, το οποίο είτε δεν έλαβαν υπόψην κρίνοντας «εξ ιδίων», είτε δεν μερίμνησαν για τούτο εγκαίρως, τιθασεύοντας τις δημοκρατικές ορμές. Ο Έλληνας πρωθυπουργός με μια εξαίρετη πρωτοβουλία κατόρθωσε να ανατρέψει το παγκόσμιο σκηνικό. Ακόμα και αν μπορεί να θεωρηθεί χυδαία η εκμετάλλευση της λαϊκής ετυμηγορίας, σε ένα χρονικό σημείο, όπου έχει σημειωθεί και έχει ίσως εμπεδωθεί η υποτίμησή της, ο Γεώργιος Παπανδρέου βρίσκει τη λύση στους δημοκρατικούς θεσμούς. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί που είχαν αρχίσει ήδη να πανηγυρίζουν για την εξασφάλιση ακόμα περισσότερων πόρων και ευκαιριών για κρατικές και άλλες επενδύσεις, τώρα βρέθηκαν εμπρός σε μια τραγική συγκυρία. Βεβαιώνουν με τρόμο πως ο ελληνικός λαός διαθέτει ακόμα ισχυρή δύναμη για να ακυρώσει τη σπουδαιότερη, οικονομική σύμπραξη όλων των εποχών. Η δημοκρατία αναδεικνύεται λοιπόν ως ο κυριότερος εχθρός της περίφημης «νέας τάξης πραγμάτων.» Η εφαρμογή των πολιτειακών θεσμών μπορεί να αποβεί ιδιαιτέρων επικίνδυνη για το οικοδόμημα της νέας, ολιγοπρόσωπης και ολιγοπωλιακής Ευρώπης που στήνεται με ένα υλικό εξαιρετικά αναλώσιμο, αλλά και στέρεο. Οι ίδιοι οι άνθρωποι που κάποτε πίστεψαν στη θεμελίωση μιας οικουμενικής συμφωνίας με θετικές και ευοίωνες προοπτικές για την αποσόβηση επικίνδυνων, πολιτικών καταστάσεων, εμπόλεμων συρράξεων βρίσκεται ξαφνικά μπροστά στην πιο τραγική διάψευση των παραπάνω προσδοκιών. Μια διάψευση που ανάγεται σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο, επιβεβαιώνοντας πως ακόμα παραμένουν αξεπέραστες οι μισαλλοδοξίες και οι φιλοδοξίες των ισχυρών, οι προσπάθειες για τη συντήρηση ενός καθεστώτος που προβλέπει κόσμους πολλών ταχυτήτων. Με πρόσχημα και όχημα ταυτόχρονα έναν αλλιώτικο «πολιορκητικό κριό», βρίσκονται προ των πυλών της άμοιρης Ελλάδας, αλλά και του ευρύτερου, υποανάπτυκτου ευρωπαϊκού νότου. Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι η ανατροπή των καθεστώτων και η λεγόμενη «αραβική άνοιξη» των τελευταίων μηνών, σε κράτη της βόρειας Αφρικής, με υπερβολικά, ενεργειακά αποθέματα δεν συνδέεται με τις παρθένες, ενεργειακές αγορές του Αιγαίου και της ευρύτερης Μεσογείου; Δυστυχώς κανείς δεν θα αναλάβει τέτοιες διαψεύσεις, μια και ήδη, έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί οι νέες επιδιώξεις για την καινούρια αγορά. Το όφελος από μια γενικευμένη, κοινωνική αναταραχή είναι πολλαπλό. Λαϊκή ανάταση από τη μια, με την δήθεν κατάληψη της εξουσίας από τον επί χρόνια καταδυναστευόμενο λαό, οικονομική αρρυθμία σε κάθε παραγωγική δραστηριότητα, χρήση των πολιτιστικών αποθεμάτων από τον «Αιώνα των Φώτων» και ανάδειξη του δημοκρατικού προφίλ των σύγχρονων κυβερνήσεων. Από την άλλη, ευκαιρία για τη δράση των καιροσκόπων που καραδοκούν, επιτρέποντας την ανάληψη εκείνων των ρόλων που θα αποδειχτούν ρυθμιστικοί για τη μεταβατική περίοδο. Η άμβλυνση της εθνολογικής μνήμης, η περιθωριοποίηση και ο χαρακτηρισμός ως «παρωχημένων» για εκείνους που δεν καπιλεύονται αλλά λειτουργούν με βάση το ιδανικό της πατρίδας, συνιστούν εκείνες τις δράσεις που θα εξασφαλίσουν τη μικρότερη, δυνατή αντίθεση στα νέα ήθη και έθιμα που αναδεικνύονται.
Σήμερα, βρισκόμαστε εμπρός σε ένα παράδοξο. Η δημοκρατία απειλεί τον ίδιο τον εαυτό της, ακόμα και αν αυτός δεν είναι παρά ένα κακέκτυπό της, ένα αχυρένιο ομοίωμα. Η λήψη της απόφασης για δημοψήφισμα, με εξασφαλισμένο ίσως το αποτέλεσμα, απελευθέρωσε τις δυνάμεις εκείνες που δεν επιθυμούν μια δημοκρατική πραγματικότητα. Αδιαφορώντας για τη λαϊκή βούληση, η οποία αν εκφραστεί δίχως την παροιμιώδη ψυχραιμία των τελευταίων μηνών, μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις με ωστικό κύμα απροσδιόριστο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, τρέμουν και για το δικό τους «κοπάδι.» Το «ποίμνιο» της Εκκλησίας, ο λαός των «κυβερνήσεων». Με όποιο όνομα και αν αποκαλέσεις την ψυχρή και ελεγχόμενη μάζα, προκύπτει ο ίδιος, κοινός παρονομαστής. Προσδιορισμοί ουσιαστικοί, πολύ περισσότερο από τη γραμματική τους προέλευση, ικανοί να περιγράψουν τη θεώρηση που διατηρούν για τη θέλησή μας οι κρατούντες. Ιδού, λοιπόν απελευθερώθηκε ο «Λεβιάθαν» και στράφηκε απέναντι στον εαυτό του. Έτσι η δημοκρατία μας απειλείται από την ίδια τη φύση της, η οποία είναι υπέρ του δέοντος φιλελεύθερη για τα νέα δεδομένα. Η προσοχή όλων στρέφεται ξανά στη Δύση. Συσπειρωμένα τα κράτη, κάτω από ένα κοινό όραμα με την πρόφαση μιας ένωσης πολιτισμικής και οικονομικής βρίσκονται εμπρός στο ενδεχόμενο ενός ελληνισμού, ικανού να απαιτήσει εξηγήσεις, να αποφασίσει για το μέλλον του, να διεκδικήσει την αυτοδιάθεσή του. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Μα ακόμα μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος η δημοκρατία να συνεχίσει να λειτουργεί με τούτο το στρεβλό τρόπο, η ευρωπαϊκή ένωση να διατηρήσει την τακτική μιας «υποχρεωτικής οικουμενικότητας», η οποία σαν οδοστρωτήρας επιδιώκει την καταπάτηση του λεγόμενου «εθνικού.»
Ο Αλέχο Καρπεντιέρ, Κουβανός συγγραφέας, διαπρεπής για τον ουμανισμό και τη ρεαλιστική απεικόνιση της «νέας Γης», στο έργο του «Αιώνας των Φώτων» περιγράφει ανάγλυφα την πραγματικότητα. Μια αλήθεια που διαπιστώθηκε, επισημάνθηκε, αποδοκιμάστηκε για να λησμονηθεί τελικά και τούτη η λησμονιά να εξασφαλίσει και πάλι την επαναφορά της, σαν μια αρρώστια που ξεπεράστηκε πρόχειρα και τώρα επιστρέφει πιο λυσσασμένη, πιο επικίνδυνη. Η κατάρρευση της ελπίδας, η εξαθλίωση των εποίκων και των αυτοχθόνων συντελέστηκε τόσο μεθοδευμένα, ώστε να διατηρηθεί για πάντα ο έλεγχος των μέσων από τους δυτικούς, πλεόν «αγαπητούς μας εταίρους.» Η ύπαρξη ανεκμετάλλευτων πηγών ενέργειας παραμένει το κίνητρο για την επέμβαση και την άσκηση ελέγχου στους λαούς και τα κράτη.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται και η διαπίστωση αυτή ίσως να ακούγεται κοινότυπη. Μα η κοινοτυπία της δεν είναι η επανάληψή της, μα το γεγονός πως ένα τέτοιο δεδομένο επανέρχεται. Η Ελλάδα δεν είναι ένας κόσμος που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, μα ένας τόπος που διατηρεί μια ισχύ, αλλιώτική από τη δυτική. Ίσως γιατί είναι φύση και θέση χώρα ανατολική. Έχει έλθει λοιπόν ο καιρός για τη «δυτικοποίησή» της, αν ο όρος μπορεί να οριστεί ως δόκιμος. Και τώρα ίσως να είναι και η ευκαιρία για να επιλέξουμε, όχι μόνο το πολίτευμα που μας αξίζει, όχι μόνο τα πρόσωπα που πρέπει να σταθούν ταγοί μας, αλλά κάτι πολύ σπουδαιότερο, από το οποίο πάσχουμε εδώ και έναν ολόκληρο αιώνα. Η επιλογή της κατευθυντήριας οδού για τον νέο Έλληνα, ίσως να είναι η ανατολική πλευρά του κόσμου, εκεί που κάποτε μεγαλούργησε. Η ευκαιρία είναι μεγάλη, τα περιθώρια του χρόνου μικρά, στενά. Το κίνητρο κάτι πολύ σημαντικότερο από τα μεγέθη της μακροοικονομίας. Η ίδια η ταυτότητά μας.  Η επιλογή μας ίσως να σταθεί ορόσημο και τούτο το σταυροδρόμι πρέπει να είναι επιτέλους το πιο καθοριστικό σε μια πορεία με διαρκείς εκπλήξεις. Και αυτό για τον κόσμο που έχει ανάγκη πια την προοπτική και τη γεωμετρία μιας ευθείας, ενός ανοικτού δρόμου.