Σερ Άλεκ Ισσιγόνης: Ο Έλληνας σχεδιαστής του Mini Cooper (και πολλών άλλων…)

24grammata.com/ αυτοκίνητο/ καλλιτεχνική ζωή αποδήμων
Σερ Άλεκ Ισσιγόνης: Ο Έλληνας, Σμυρναίος, θεός του Παγκόσμιου Αυτοκινητοβιομηχανικού Πάνθεου.
Κοινώς ο σχεδιαστής του Mini Cooper (και πολλών άλλων…)

γράφει ο Δημήτρης Μαρκάκης
Ο Αλέξανδρος Αρνόλδος Κωνσταντίνος Ισσιγόνης γεννήθηκε στην Σμύρνη στις 18 Νοεμβρίου 1906.  Ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Ισσιγόνης, και ο παππούς του ήταν Έλληνες μηχανικοί, η μητέρα του, Χίλντα Πρόκοπ, καταγόταν από τη Γερμανία. Ο Αλέξανδρος δεν είχε δει αυτοκίνητο μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, η οικογένειά του,  έχοντας τη Βρετανική υπηκοότητα,  κατέφυγε στη Μάλτα το 1922, και ο πατέρας του πέθανε στο νησί. Τότε με τη μητέρα του το 1923 βρέθηκαν στο Λονδινό, όπου δύο χρόνια αργότερα κατάφερε να αγοράσει το πρώτο του αυτοκίνητο, ένα “Singer”, με το οποίο ταξίδεψε με τη μητέρα του στην Ευρώπη το 1925 αντιμετωπίζοντας – όπως ο ίδιος ανέφερε αργότερα στον Αθανάσιο Καλλιγέρη το 1980 – μία “ατέλειωτη σειρά μηχανικών βλαβών”.
Με προτροπή της μητέρας του ξεκίνησε σπουδές μηχανικού στο Πολυτεχνείο του Μπάτερσι, αν και επιθυμούσε να σπουδάσει Καλές Τέχνες. Αντιμετώπισε πρόβλημα με τα μαθηματικά, καθώς απέτυχε τρεις φορές στις εξετάσεις, αλλά αρίστευσε στο σχέδιο. Αργότερα, συνήθιζε να λέει ότι «τα μαθηματικά είναι εχθρός κάθε δημιουργικού ανθρώπου». Συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.
Μετά την αποφοίτησή του κι έπειτα από μια περίοδο ξεγνοιασιάς αρχίζει την επαγγελματική του διαδρομή στην ακμαία εκείνη την περίοδο αυτοκινητοβιομηχανία της Μεγάλης Βρετανίας.  Δουλεύει αρχικά για τη Humber και στη συνέχεια για τη Morris Motor Company στο τμήμα των αναρτήσεων. Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η εταιρεία του αναλαμβάνει διάφορα συμβόλαια για τον Βρετανικό Στρατό και ο Ισσιγόνης παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατασκευή ενός ελαφρού αναγνωριστικού οχήματος.
Μετά τον πόλεμο επανέρχεται στη σχεδίαση αυτοκινήτων και το 1948 παρουσιάζει το «Μοσκίτο», που ως Morris Minor θα κάνει μεγάλη καρριέρα, καθώς θα παράγεται έως το 1971. Ήταν ένα αυτοκίνητο κομμένο και ραμμένο για την ανερχόμενη τότε εργατική τάξη, που συνδύαζε τη χαμηλή τιμή με τις ανέσεις ενός ακριβού αυτοκινήτου. Το 1952, η Morris Motor Company θα συγχωνευθεί με την Austin Motor Company και θα δημιουργηθεί ο κολοσσός της British Motor Corpotation (BMC). Ο Ισσιγόνης θα αποχωρήσει από την εταιρεία και θα μετακομίσει στην Alvis Car, που παράγει αυτοκίνητα πολυτελείας.  Το 1955 επιστρέφει στην ΒMC για τη μεγάλη στιγμή στην καρριέρα του.
Οι συνθήκες της εποχής, με τη κρίση στη διώρυγα του Σουέζ στα τέλη του 1956 η οποία προκαλεί άνοδο των τιμών του πετρελαίου καθιστώντας έτσι αδήριτη ανάγκη ένα μικρό και φθηνό τετραθέσιο αυτοκίνητο, ευνόησαν σημαντικά την ευρηματικότητα του Ισσιγόνη αλλά και τα πλάνα της BMC, η οποία απάλλαξε τον ελληνικής καταγωγής σχεδιαστή από οποιοδήποτε άλλο καθήκον, με σκοπό να επικεντρωθεί στο απόρρητο επιχείρημα με τον κωδικό ADO 15. Η σχεδίαση και η εξέλιξη κράτησαν δύο έτη, οπότε και τον Αύγουστο του 1959 λανσάρεται το γνωστό σε όλους μας Mini, το σημαντικότερο δημιούργημα του Ισσιγόνη, το οποίο αποτέλεσε το πρότυπο για την κατασκευή των περισσότερων σημερινών αυτοκινήτων.
Πολύ σύντομα, η μεγάλη επιτυχία του MINI Classic, το οποίο χαρακτήριζε σπαρτιάτικη λογική (αφού δεν είχε αξεσουάρ και ραδιόφωνο με σκοπό να μην αποσπάται ο οδηγός, διότι όπως έλεγε «είναι πολύ ευκολότερο να οδηγείς, όταν δεν έχεις ατυχήματα», «πικρές» αναμνήσεις απο το ταξιδι του 1925) , τον έκανε διάσημο σε όλο τον κόσμο. Αλλά ο Ισσιγόνης τόνιζε συνεχώς «Δεν εφηύρα εγώ το Μίνι, εγω απλά το σχεδίασα». Το Μίνι έγινε το βρετανικό αυτοκίνητο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία.
Στη σχεδόν σαραντάχρονη πορεία του, και με πωλήσεις άνω των 5,3 εκατομμυρίων μονάδων, το Mini πρωταγωνίστησε σε δεκάδες κινηματογραφικά πλατό, κατέκτησε νίκες σε παγκοσμίου επιπέδου αγώνες και, εν τέλει, λατρεύτηκε ανά τον κόσμο από εκατομμύρια αγοραστές, που βρήκαν σε αυτό τον ιδανικό συνδυασμό κομψότητας, οικονομίας και οδικής συμπεριφοράς
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ισσιγόνης είναι και ο δημιουργός τριών από τα πέντε βρετανικά αυτοκίνητα με τις υψηλότερες πωλήσεις την ιστορία, το Μόρις Μάινορ, το Ώστιν 1100 και το Μίνι.
Το 1961 ο Ισσιγόνης , ως Τεχνικός Διευθυντής, διορίστηκε Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Austin Motor Company, ενώ δύο χρόνια αργότερα προσχώρησε στο Δ.Σ. της BMC.  Το 1967 έγινε μέλος της “Royal Society”, της πιο διάσημης εταιρείας έρευνας στη Βρετανία, και μετά από δυο χρόνια χριστηκε ιππότης και μέλος του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα της Βρετανίας.  Ακόμα και όταν πήρε σύνταξη, το 1971, ο Σερ Άλεκ Ισσιγόνης συνέχισε να εργάζεται για την Εταιρεία ως Σύμβουλος μέχρι το 1987.
Αυτό που πάντοτε τον χαρακτήριζε ήταν η επιθυμία του να δρα πέρα από τα καθιερωμένα, χωρίς να ακολουθεί τον συμβατικό τρόπο σκέψης. Υπάρχουν πολλοί σχεδιαστές που δημιούργησαν πανέμορφα αυτοκίνητα ή δυναμικές κατασκευές σε τέσσερις τροχούς, ωστόσο, είναι ελάχιστοι αυτοί οι οποίοι άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε το αυτοκίνητο. Ο σερ Αλεκ Ισσιγόνης είναι ένας από αυτούς τους λίγους.  ΄Αλλωστε έχουν μείνει στην ιστορία φράσεις του όπως: «αισθάνομαι πολύ υπερήφανος που τόσοι άνθρωποι με έχουν αντιγράψει».  Τον ειδικό τον όριζε ως αυτόν «που μπορεί να σου πει το γιατί δεν μπορείς να κάνεις κάτι» και για τον εαυτό του έλεγε συχνά «οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι θέλουν, η δουλειά μου είναι να τους πω».  Ο «Ελληνας θεός», όπως τον αποκαλούσαν, έφυγε από τη ζωή στις 4 Οκτωβρίου του 1988, περνώντας παράλληλα στην ιστορία των μεγάλων του αυτοκινήτου.