ΤΑ ΠΕΤΡΟΚΑΡΑΒΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ

Συνθετικά στοιχεία της μεταφυσικής ενός ανείπωτου, ελληνικού θέρρους

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

Διαβάστε όλες τις επιφυλλίδες του Απόστολου Θηβαίου στο 24grammata.com κλικ εδώ

Με θέμα το περίφημο Βραχονήσι του Αργοσαρωνικού που προβάλλει από τη θάλασσα και θυμίζει σκαρί καραβιού, η αναγνωρισμένη για την ποιοτική δουλειά της φωτογράφος Ζέττα Αντσακλή παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφιών της στις αίθουσες του ξενοδοχείου «Poseidonion», ενώ ποσοστό από τις πωλήσεις που θα πραγματοποιηθούν, θα ενισχύσουν τους σκοπούς του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με καρκίνο «Ελπίδα». Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 20 Ιουλίου.
Η εφημερίδα Καθημερινή με περασμένο της φύλλο μας δίνει το στίγμα. Μια σπουδαία δουλειά, στηριγμένη εξολοκλήρου στη λαϊκή, ελληνική ιστορία. Αυτή που λάμπει ξανά και ξανά καταμεσίς των καλοκαιριών, επιβεβαιώνοντας τη μνήμη και τη μεταφυσική ενός ολόκληρου τόπου. Τα “πετροκάραβα”, τα οποία αφθονούν στις ελληνικές θάλασσες αποτελούν μέσα σωστικά της φαντασίας.Η ξαφνική παρουσία στο μέσον ενός ταξιδιού, οι θρύλοι που τα περιβάλλουν επιβεβαιώνουν με τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο τη σύνδεση της λαϊκής ψυχής με τη θάλασσα, ως φυσικό στοιχείο με μια σοφία δηλώδη που δεν κάμπτεται και δεν εξαλείφεται. Η Ζέττα Αντσακλή με την έκθεσή της αναζωπυρώνει αυτή ακριβώς τη σχέση και τη δυναμική.
Ο θρύλος των πετροκάραβων αφορά το σύνολο της ελληνικής, θαλάσσιας επικράτειας. Βυζαντινής προέλευσης χριστιανικής, μέτρο και σύμβολο της πίστης και της εντόπιας, ανατολικού τύπου μεταφυσικής. Στις Σπέτσες, τους Φούρνους, στην ερημιά του Μυρτώου πελάγους. Στην Πάτμο, τον Αργοσαρωνικό, τη Σάμο τα πετροκάραβα κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας, επιβάλοντας μερικά απ΄τα χίλια κλικ της θερρινής μας περιπέτειας. Οδυσσέας, Αγαρηνοί, απελπισμένοι μοναχοί για τον Έλληνα Χριστό και την ελευθερία του πυκνώνουν τους μύθους οι οποίοι συνθέτουν την ιστορία των πετροκάραβων. Και αυτά, παλιά πάντα ιστιοφόρα που πετρώνουν στ΄ανοιχτά υπενθυμίζουν την ύβρη των ανθρώπων και την πολύπλευρη μα και την ευφάνταση, την εξόχως τρυφερή σχέση αυτού του κόσμου με θεούς και αγωνίες.Τα πετροκάραβα της Αντσακλή δεν συνιστούν τόπους επισκέψεως. Έτσι όπως καίγονται μες στο αιγαιακό, κάθετο θαύμα, δεν απομένουν περιθώρια αμφιβολίας. Τα πετροκάραβα αυτά αποτελούν την πιο γνήσια εκδοχή της ελληνικότητας μες σ΄αυτό το επίκαιρο κλίμα της ενότητας και της αδελφοσύνης. Τόσα λείψανα ενός κόσμου παλιού διάσπαρτα στις θάλασσές μας με σχήμα κραβίσιο και τον πόθο του ταξιδιού.
Οι μύθοι οι οποίοι περιβάλλουν τα πετροκάραβα ποικίλουν ανά περιοχή. Κυρίαρχος μύθος δεν είναι άλλος από εκείνον της Ναυσικάς και του Οδυσσέα, όταν αγαπιούνται παράφορα. Στον κόλπο της Παλαιοκαστρίτσας, στην Κέρκυρα το πλήρωμα προσμένει ακόμη το παράγγελμα. Το ευκρινές σχήμα του ιστιοφόρου επηρέασε τη φαντασία και παρηγόρησε στο μέγιστο αυτό την ύψιστη συμβολοποίηση. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια εξάλλου φημίζονται για τα ποικίλα μηνύματα και τον συμβουλευτικό χαρακτήρα απέναντι στον σεβασμό για την πόλη, τους άρχοντες, την τιμωρία της προδοσίας και την αγάπη για την οικογένεια.Σπέτσες, Λακωνία. Στ΄ανοιχτά της Ελευσίνας και αλλού κοιμούνται τα πετροκάραβα της ζωής μας, μεταθέτοντας σ΄ένα άλλο, φυσικό επίπεδο τη σχέση του ελληνικού προσώπου με την έννοια της πέτρας. Όπως η τελευταία υφίσταται τυχαία ή καθίσταται στοιχείο επεξεργασίας από ποιητές, ζωγράφους ή χαράκτες. Πέτρινα πρόσωπα, απομεινάρια καλοκαιριών από μια μυστικά ακρογιαλιά, σκληρά, πέτρινα πρόσωπα μες στην κοιμισμένη πολιτεία του Μυστρά. Αυτός ο τόπος έχει διαμορφωθεί κάτω από τις αισθητικές προεκτάσεις του οικείου, φυσικού κόσμου. Έτσι είναι δυνατόν να ερμηνευθεί μ΄επάρκεια η βαθιά σχέση της ελληνικής ψυχής με την πέτρα, ως σύμβολο σταθερότητας και αναπαράστασης τοπίων, προσώπων και ιδεών. Ο Γιάννης Ρίτσος μα και άλλοι ενεπλάκησαν ενεργότατα με την επεξεργασία της, διασώζοντας τα καλοκαίρια μας και εκείνο που λέγεται ολοκλήρωση αισθητική. Όπως κάθε σπουδαίος άλλωστε ποιητής και δημιουργός ενέπνευσαν την πέτρα με χρώμα και ύφος, σεβόμενοι στο ακέραιο τη μνήμη και την καταγωγή της.
Η εικαστική αξία της πέτρας συνιστά βεβαίως αντικείμενο ξεχωριστής, αισθητικής μελέτης, έτσι ώστε να αποδειχθεί σ΄όλο το εύρος της η ειδίκευση του ελληνικού κόσμου με έναν απ΄τους πιο αποφασιστικούς παράγοντες της ελληνικής τοπογραφίας.
Προικισμένος με παιδική ελευθερία, λοιπόν μπορεί να φανταστεί κανείς σκηνές απ΄το ταξίδι του Οδυσσέα. Σκηνές απ΄την πλανεμένη ζωή του που εκτυλίσσονται ελεύθερες πάνω σ΄αυτές τις πέτρες. Όπως η ατμόσφαιρα, ας πούμε της ελαιογραφίας του Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα όταν ο ταξιδιώτης, ζωγραφισμένος με χρώμα ήλιου, ελάχιστα σοφότερος, τέμνει το σώμα του από σεβασμό εμπρός στην Ναυσικά που γδύνουν κάτι αόρατες θεραπαινίδες. Ώσπου να φανεί το αιώνιο κέντρο τούτου του κόσμου μες στο στάχυ και το καλοκαίρι, πίσω απ΄το μισάνοιχτο φινιστρίνι και τις διαγώνιες της ζωής μας. Τ΄ένα μάτι του Οδυσσέα που ήταν πάντα γαλαξίας και ο εραστής που σκύβει πάνω απ΄την συγκλονισμένη Ναυσικά είναι λεπτομέρειες που ποτέ δεν θα μάθουμε αν κρύβουν τα πετροκάραβα της πατρίδας μας.
Τ΄άρθρο για την έκθεση της κυρίας Αντσακλή στάθηκε η αφορμή γι΄αυτό το καλωσόρισμα του καλοκαιριού. Έτσι φαντάζει κάθε μύθος που φθάνει στις ψυχές μας, γέννημα ενός αχαλίνωτου πάθους για τη ζωή και τα μυστήριά της. Όταν κάποτε μες στο καλοκαίρι θα περνάτε με πλοία νυχτερινά πλάι σ΄αυτούς τους βράχους, κοιτάξτε καλά γιατί ίσως από μια άκρη γνέφει ο Οδυσσέας που όλο ταξιδεύει. Και ακόμη, ίσως και αυτός ο Ελπήνορας να έχει ξανά μια ευκαιρία.όταν θα περνάτε πλάι στα πετροκάραβα να συλλογίζεστε πως δεν ήταν ποτέ παραμύθια, φαντασίες παιδικές μα στοιχεία ενός αξέχαστου, ελληνικού καλοκαιριού που επαναλαμβάνεται ως προσευχή. Του δικού μας.