Το προφίλ του σύγχρονου πολίτη και η σχέση του με την εξουσία.

24grammata.com/ Πολιτικός Λόγος

Το παρόν άρθρο είναι μέρος του ebook, που διαμορφώνουν τώρα οι αναγνώστες και οι συνεργάτες του 24grammata.com στην προσπάθεια μας να κατανοήσουμε την πολιτική σκέψη των Ελλήνων σήμερα κλικ εδώ

2

γράφει ο  Μιχάλης Τζανάκης,  [istor2010/@/hotmail.com]  Η εξουσία διαχρονικά υπήρξε ένα απ τα ισχυρότερα αφροδισιακά και θα ήταν υποκριτικό αν το αρνιόμασταν. Η περιφρόνησή της είναι τόσο αξιοπερίεργο, που ωθεί το Σοφοκλή να δημιουργήσει την ηρωίδα του, την Αντιγόνη σαν ένα σπάνιο-αν όχι μοναδικό- είδος ανθρώπου που την περιφρονεί απόλυτα, υποστηρίζοντας την άποψη της (απόρριψη της εξουσίας) σε φιλοσοφική βάση.
Η Αντιγόνη όμως σήμερα δεν υπάρχει, ούτε θα μπορούσε να υπάρξει ακριβώς γιατί δεν υπάρχει το «φιλοσοφικό» υπόβαθρο για να δικαιολογήσει τη στάση της. Κατά βάθος οι περισσότεροι, ακόμη κι αυτοί που παριστάνουν τους «αντιεξουσιαστές» είναι εξουσιολάγνοι, που απλά προσδοκούν το βήμα προς αυτήν.
Ο σύγχρονος πολίτης, αναμφίβολα-κι αυτό δεν αφορά μόνο τη χώρα μας- είναι γενικά και ειδικά απαίδευτος. Χωρίς ιστορική γνώση, χωρίς διεισδυτική σκέψη, έρμαιο στα καταναλωτικά πρότυπα, βορρά των αδηφάγων ΜΜΕ, αντιλαμβάνεται πως το ύψιστο ιδανικό γι αυτόν –χρήμα και δόξα-ενσαρκώνεται στην κάθε μορφής εξουσία.
Ας αναλογιστούμε τι είναι κατ ουσία η εξουσία; Τίποτα άλλο παρά δύναμη. Μια μικρή ή μεγάλη δύναμη-ανάλογα με τη μορφή της- που ασκείται κατά βούληση, χωρίς ουσιαστική λογοδοσία. Ποιος αλήθεια δε θέλει να είναι δυνατός; Ή έστω ποιος δε θέλει να είναι με τους δυνατούς;
Η πρόσβαση στην εξουσία είτε είναι συγκυριακή, είτε τυχοδιωκτικά επιδιωκόμενη είναι η μεγάλη ευκαιρία. Κι επειδή οι ευκαιρίες δεν παρέχονται συχνά καθένας μας πρέπει να κρατά ένα δίαυλο ανοικτό μαζί της, έστω κι αν την αποποιείται λεκτικά. Η αποθέωση του «εγώ» έρχεται δια της εξουσίας. Η αίσθηση της αρχής «εξουσιάζω, άρα υπάρχω», είναι το πλέον αυτάρεσκο συναίσθημα, που θέλει καθένας να έχει την ευκαιρία ν απολαύσει.
Άλλωστε η εξουσία, παρά τα ρίσκα της, σήμερα έχει τεράστια προβολή που σαγηνεύει επιπλέον τον ή την κάτοχο της.
Ο σύγχρονος πολίτης επομένως δεν μπορεί να είναι αρνητής της εξουσίας; Αναμφίβολα ναι. Ο αρνητής της εξουσίας ασκεί την ίδια γοητεία με τον κάτοχό της. Μέσα από την αφύσικη περιφρόνηση της γεννά το θαυμασμό γιατί μαζί της αρνείται τις «αξίες» που προαναφέραμε ότι αυτή  ενσαρκώνει. Σαφώς λιγότεροι οι «αρνητές», αλλά υπαρκτοί.
Αν εστιάσουμε τώρα στην ιδιαιτερότητα της σχέσης έλληνα πολίτη και ελληνικής εξουσίας, φρονώ πως θα μπορούσαμε να επισημάνουμε τις σταθερά εμφανιζόμενες «ιστορικές» ιδιαιτερότητες αυτής της σχέσης. Αν μελετήσουμε τα τελευταία 200 χρόνια ύπαρξης του νεοελληνικού κράτους ή λίγο προγενέστερα, ο έλληνας πολίτης εξαρτούσε το βιοτικό του επίπεδο με τη σχέση του με την εξουσία- την οθωμανική, απέναντι στον αυταρχισμό της βασιλείας ή του άγριου «πελατειασμού», μεταγενέστερα. Ο «φιλόδοξος» πολίτης, έπρεπε να διατηρεί άμεσα ή έμμεσα σημείο επαφής με την εκάστοτε εξουσία, προκειμένου να διατηρεί ζωντανή την ελπίδα να αποκομίσει κάποια οφέλη απ αυτήν.
Εν κατακλείδι το μεγάλο «λάθος»του πολίτη είναι ότι εξαρτά την ύπαρξη του απ την εξουσία, αντιμετωπίζοντάς την με δέος, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.