Χαριλάου Ντούλα, “Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας”. Πρόσκληση στην παρουσίαση του βιβλίου

24grammata.com/ βιβλιοπαρουσίαση
Η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία των Θεσσαλών (Ι.Λ.Ε.Θ.) πραγματοποιεί εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Χαριλάου Ντούλα, Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας. Συγκριτική ιστορική, γλωσσολογική και λαογραφική μελέτη, εκδ. οίκος Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2011, σελ. 1.104 την Τρίτη, 29 Μαρτίου 2011, ώρα 7 μ.μ. στο αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, Ακαδημίας 50, Αθήνα.
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι Παναγιώτης Καμηλάκης, τ. Ερευνητής του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Ευάγγελος Καραμανές, Ερευνητής του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Βασίλης Λιαπής, Φιλόλογος, Επίτιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Την τοπική ιστορία και τη Λαογραφία έχουν υπηρετήσει με πάθος και σεβασμό οι εκπαιδευτικοί αλλά και γενικότερα λόγιοι, οι οποίοι διαθέτουν από τον προσωπικό και οικογενειακό τους ελεύθερο χρόνο, στο περιθώριο της επαγγελματικής τους απασχόλησης, για να ανιχνεύσουν, διασώσουν, καταγράψουν και παραδώσουν στις επόμενες γενιές στοιχεία για την ιστορία, τη λαογραφία, την παραδοσιακή γενικά ζωή της ιδιαίτερης πατρίδας τους. Πρόκειται για κατάθεση ψυχής, η οποία αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον σήμερα, εποχή κατά την οποία τα πάντα μεταφράζονται σε κόστος και αποδοτικότητα σε χρήμα. Ο Παπαδιαμάντης θα σχολίαζε ότι όλοι όσοι ασχολούνται την τοπική ιστορία και τη λαογραφία καταγίνονται με πράγματα «μη παραδεδεγμένης χρησιμότητος». Ευτυχώς για τον τόπο μας υπάρχουν και ακόμη σήμερα -όπως και κατά το παρελθόν- πολλοί που εξακολουθούν, κόντρα στο ρεύμα, να ασχολούνται με «πράγματα μη εξαργυρούμενης σε χρήμα» σκοπιμότητας και προσφέρουν μεγάλες υπηρεσίες στον τόπο, καθώς διασώζουν τις ψηφίδες που απαρτίζουν το πρόσωπό του, που κάθε μέρα αλλάζει.
Η κοινή πατρίδα μας Θεσσαλία, που ευτύχησε να έχει πολλούς ερευνητές, που διέσωσαν στοιχεία για την ιστορία, τη λαογραφία, τις μετακινήσεις των κατοίκων, τη γλώσσα κ.λπ., με το έργο του Χαρ. Σωτ. Ντούλα αποκτά ένα σημαντικό επιστημονικό εργαλείο, καθώς κωδικοποιεί με μεθοδικότητα τις μέχρι σήμερα έρευνες για τους αυτόχθονες, πεδινούς κατοίκους της Θεσσαλικής πεδιάδας, τους Καραγκούνηδες και ανοίγει νέους δρόμους για περαιτέρω ειδικότερες έρευνες πάνω σε μια σειρά από σχετικά θέματα. Θεσσαλός ο ίδιος, έχει εξαντλήσει, κατά την μακροχρόνια
έρευνά του, την βιβλιογραφία για το θέμα, τα στοιχεία της οποίας συνεξετάζει με εκείνα της προφορικής ιστορίας και λαογραφίας. Στα βήματα των Θεσσαλών Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγορίου Κωνσταντά, των γνωστών μας Δημητριέων, αποδεικνύει εμπράκτως ότι η εντοπιότητα συντελεί στην εκτενέστερη και επιμελέστερη ενασχόληση με τα θέματα του τόπου. Γράφουν οι Δημητριείς: «…με το να είναι πατρίδα μας και έχομεν ολίγη ιδέα αυτής και χρέος να ειπούμεν εκείνο οπού ηξεύρομεν δια να το μάθουν και άλλοι οπού δεν ηξεύρουν, προς τούτοις να δώσωμεν και παράδειγμα εις τους λοιπούς λογιωτάτους μας. Αν μας μιμηθούν και άλλοι, και άλλοι, ας περιγράψη καθένας τον τόπο οπού εγεννήθηκε,… ιστορώντας καθένας τί χώραις και χωριά έχει ο τόπος του, τί διοίκησι, πόσαις ψυχαίς κάθε χωριό, τί ανθρώπους, τί ήθη, τί θρησκεία, τί δένδρα, τί εισοδήματα, τί ζώα, ποιά θάλασσα τον γειτονεύει, με ποιά άλλη επαρχία συνορεύει, λέγοντας αφιλοπροσώπως ό,τι αξιέπαινο, ή αξιοκατηγόρητο έχουν οι συμπατριώται του και τ. και τ. Αυτό αν φιλοτιμηθούν, αυτήν την καλή και επαινετή φιλοτιμία και το κάμουν όλοι, να οπού αποχτούμεν κι ημείς μια χωρογραφία του τόπου μας, πράγμα αναγκαιότατο και ωφελιμότατο εις όλους…». Αυτά συμβουλεύουν οι πρωτοπόροι για την εποχή τους ανθρωπογεωγράφοι, διαφωτιστές και φαίνεται πως στην περίπτωση του συγγραφέα του παρόντος έργου ισχύουν απολύτως.
Ο ιστορικός θα βρει στο παρόν έργο πλουσιότατο και ηλεγμένο υλικό που έχει συγκεντρωθεί με επιμονή από αρχεία και δευτερογενείς πηγές-μελέτες αλλά και από προφορικές μαρτυρίες και δημοσιευμένο λαογραφικό υλικό. Έτσι το βιβλίο θα αποτελέσει σημείο βιβλιογραφικής αναφοράς για ό,τι στο μέλλον θα γραφεί για τη Θεσσαλία και τους Καραγκούνηδες. Τα τοπωνύμια, οι παραδόσεις, παλιές ιστορίες χαραγμένες ανεξίτηλα στην προφορική ιστορική μνήμη, οι μετακινήσεις πληθυσμών από και προς την εύφορη θεσσαλική πεδιάδα, οι εγκαταστάσεις των ποικίλων πληθυσμών, μόνιμα ή προσωρινά, οι επιδρομές, οι κατακτήσεις, τα ανθρωπωνύμια, βαπτιστικά και επώνυμα, στηρίζουν την επιστημονική προσπάθεια του συγγραφέα να φωτίσει την ιστορία των πεδινών Θεσσαλών και να παραμερίσει τις τυχόν παρανοήσεις και σφάλματα.
Την απλή συναισθηματική προσέγγιση αντικατέστησε η συστηματική αρχειακή, βιβλιογραφική και επιτόπια και έρευνα. Έτσι ο συγγραφέας, μαχητικός φιλόλογος-εκπαιδευτικός, γίνεται ερευνητής και προσφέρει πολύτιμο έργο, κτήμα εσαεί για τους κατοίκους της πεδινής Θεσσαλίας, «ευρείας λεωφόρου λαών» ανά τους αιώνες, όπως προσφυώς αναφέρει ο ίδιος. Με βάση την ιστορία, τη γλώσσα, τα ήθη και έθιμα, το λαϊκό πολιτισμό υποστηρίζει σθεναρά ότι «οι Καραγκούνηδες είναι Έλληνες, δεν έχουν σχέση με τους Σλάβους, τους Βουλγάρους ή τους Αλβανούς, διαφέρουν δε ακόμη από τους Έλληνες Αρβανίτες, Αρβανιτόβλαχους και Κουτσόβλαχους», αποφεύγοντας την «αυτάρεσκη συσχέτιση με την αρχαιότητα, και τον υπερτονισμό της προσφοράς του τόπου στην ιστορική πορεία του έθνους». Για όλους αυτούς τους λόγους το βιβλίο, καρπός μόχθου και προσωπικής φροντίδας του συγγραφέα, αποτελεί ευπρόσδεκτη και ουσιαστική συμβολή στην έρευνα του θεσσαλικού χώρου.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΩΝ
Χαλκοκονδύλη 9 – 106 77 Αθήνα
Τηλ.: 210.3303739, 210.3664760 E-mail: [email protected]
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία των Θεσσαλών (Ι.Λ.Ε.Θ.)
σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου του φιλολόγου Χαριλάου Ντούλα,
Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας. Συγκριτική ιστορική, γλωσσολογική και λαογραφική μελέτη,
εκδ. οίκος Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2011, σελ. 1.104.
Τρίτη, 29 Μαρτίου 2011, ώρα 7 μ.μ. (πέρας προσέλευσης 6:45 μ.μ.)
στο αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων
(Ακαδημίας 50, Αθήνα)
Ομιλητές:
Παναγιώτης Καμηλάκης, τ. Ερευνητής του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Ευάγγελος Καραμανές, Ερευνητής του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών,
Βασίλης Λιαπής, Φιλόλογος, Επίτιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥ-ΚΑΜΗΛΑΚΗ