Νεωτερικότητα και μηχανικοί
Ιστορικές και ιστοριογραφικές διαστάσεις, 18ος – 20ος αιώνας
Γεωργία Μαυρογόνατου, εκδ. 24γράμματα, ISBN: 786-185-4693-51, Σελίδες: 450, Τιμή 20,00
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (Αγγλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Γαλλία. Ιταλία, Ελλάδα), ένα μοναδικό βιβλίο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία από την πανεπιστημιακό Γεωργία Μαυρογόνατου και τις εκδόσεις 24γραμματα
σε όλα τα βιβλιοπωλεία και
online https://24grammata.com/product/0054/
Μπορείτε, ακόμα, να τα παραγγείλετε και τηλεφωνικά 210 612 70 74,
αντικαταβολή, κούριερ, παράδοση την επόμενη εργάσιμη
ΔΩΡΕΑΝ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ
Η Γεωργία Μαυρογόνατου εργάζεται και διδάσκει Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστημών και της Τεχνολογίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Την περίοδο 2011-2018 δίδαξε στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο στη θεματική ενότητα «Επιστήμες της Φύσης και του Ανθρώπου».
Έχει πλούσιο δημοσιευμένο έργο σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και ανακοινώσεις σε συνέδρια.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στο πεδίο της Ιστορίας της Τεχνολογίας με έμφαση στην ανάπτυξη των μεγάλων κοινωνικό-τεχνικών συστημάτων του 19ου και 20ου αιώνα
ΣΕΙΡΑ: ΜΕΛΕΤΕΣ (αρ. σειράς 40)
Τίτλος: Νεωτερικότητα και μηχανικοί
Ιστορικές και ιστοριογραφικές διαστάσεις, 18ος – 20ος αιώνας
Συγγραφέας: Γεωργία Μαυρογόνατου
Λογοτεχνική επιμέλεια: Ειρήνη Κατσαρά
Τόπος και Χρονολογία πρώτης έκδοσης: Αθήνα, Απρίλιος 2020
Σελίδες: 450
Διάσταση σελίδας: 17x24cm
Γραμματοσειρά: Calibri
Χαρτί: γραφής 100gr
ISBN: 786-185-4693-51
Εκδόσεις: 24γράμματα / Γιώργος Δαμιανός
Διεύθυνση / Κεντρική Διάθεση:
Λεωφόρος Πεντέλης 77, Χαλάνδρι 152 34
Τηλ.: +30 210 612 70 74
Email: [email protected]
Web site / e-shop: www. 24grammata.com
Περιεχόμενα
Ευχαριστίες ……………………………………………………………………………… 13
Εισαγωγή ……………………………………………………………………………….. 15
Κεφάλαιο 1
Μηχανικοί και μηχανικές επιστήμες ………………………………………….. 39
Εθνικές ταυτότητες μηχανικών …………………………………………………… 39
Ιστορικές επισημάνσεις της σχέσης επιστήμης, τεχνολογίας και
επιστημών του μηχανικού ………………………………………………………….. 56
Η συγκρότηση των επιστημών του μηχανικού ………………………………. 67
Η υλική κουλτούρα των μηχανικών και το «κράτος μηχανικού» ……… 73
Μηχανικές επιστήμες και «Βιομηχανικός Διαφωτισμός» ……………….. 81
Κεφάλαιο 2
Βρετανοί μηχανικοί: από την πρακτική μαθητεία και την κυριαρχία
των επαγγελματικών ενώσεων στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση ……. 97
Οι απαρχές της επιστημονικής εκπαίδευσης των μηχανικών ………….. 99
Το σύστημα της πρακτικής μαθητείας …………………………………………. 103
Οι σπουδές μηχανικού το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ………………. 109
Η συμβολή των Βρετανών μηχανικών στη θεμελίωση των μηχανικών
επιστημών ………………………………………………………………………………. 111
Η αμφίθυμη στάση των βιομηχάνων στην εκπαίδευση των μηχανικών 120
Από την πρακτική μαθητεία στα επιστημονικά εργαστήρια …………… 124
Η πορεία προς την «ακαδημακοποίηση» της τεχνικής
εκπαίδευσης, 1897-1939 ………………………………………………………….. 126
Μεταπολεμική εκπαίδευση των μηχανικών: βασική επιστήμη και
design, 1935-1975 ……………………………………………………………………. 130
Πολιτικές εκπροσώπησης και επαγγελματικές ενώσεις των μηχανικών 135
Κεφάλαιο 3
Γάλλοι μηχανικοί: κρατικά τεχνικά σώματα, τεχνοκρατικό ιδεώδες
και επαγγελματική ταυτότητα, 1790-1980 …………………………………. 141
Η εκπαίδευση των μηχανικών την περίοδο του Παλαιού
Καθεστώτος, 1650-1790 ……………………………………………………………. 143
Γαλλική Επανάσταση και μηχανικοί του κράτους …………………………. 149
Ορθολογισμός, τεχνοκρατία και επαγγελματικό ήθος …………………… 155
Η «μαθηματικοποίηση» της μηχανικής: από την Παραστατική
Γεωμετρία του Monge στη Φυσική Μηχανική του Laplace ……………. 158
Σχολές για τη βιομηχανία: Écoles d’Arts et Métiers ………………………. 162
Η ίδρυση της École Centrale des Arts et Manufactures και
οι μηχανικοί της βιομηχανίας, 1830-1870 ……………………………………. 168
Επαγγελματικά εμπόδια: gadzards vs μηχανικών του κράτους ………. 171
Εκπαίδευση των μηχανικών την περίοδο της Δεύτερης Βιομηχανικής
Επανάστασης, 1880-1914: η ίδρυση σχολών εφαρμοσμένων επιστημών 174
Απασχόληση των μηχανικών, 1880-1914 …………………………………….. 179
Η εκπαίδευση των Γάλλων μηχανικών τη μεταπολεμική περίοδο ….. 182
Το ζήτημα του διπλώματος και οι επαγγελματικές ενώσεις
των Γάλλων μηχανικών …………………………………………………………….. 186
Κεφάλαιο 4
Γερμανοί μηχανικοί: εκπαίδευση, κοινωνική ταυτότητα, επάγγελμα
και «επιστημονικές βιομηχανίες», 1800-2000 ……………………………. 191
Οι απαρχές της τεχνικής εκπαίδευσης, 1750-1870 ……………………….. 193
Ο ρόλος της Bildung, ο γερμανικός ιδεαλισμός και η εκπαίδευση
των μηχανικών …………………………………………………………………………. 196
Το κίνημα χειραφέτησης των μηχανικών και η ίδρυση των
Technische Hochshulen ……………………………………………………………… 199
Οι «επιστημονικές βιομηχανίες» και η μεταρρύθμιση της τεχνικής
εκπαίδευσης, 1880-1914 …………………………………………………………… 202
Η εκπαίδευση των μηχανικών και οι επιδόσεις της γερμανικής
ηλεκτρικής και χημικής βιομηχανίας …………………………………………… 207
Οι επαγγελματικές ενώσεις και η διαμόρφωση της κοινωνικής
ταυτότητας των μηχανικών ………………………………………………………… 215
Κοινωνική αναγνώριση και απασχόληση ……………………………………… 217
Επαγγελματικές ενώσεις: μεταρρύθμιση και αντίδραση ……………….. 222
Γερμανοί μηχανικοί και Kultur ……………………………………………………. 225
Ο ιδεαλισμός των Γερμανών μηχανικών και το Technik and Kultur …. 231
Εκπαίδευση και επάγγελμα των μηχανικών, 1945-2000 ………………… 234
Κεφάλαιο 5
Οι μηχανικοί στις ΗΠΑ: βιομηχανική επιχειρηματικότητα και
επιστημονική έρευνα, 1800-1970 ……………………………………………… 239
Οι απαρχές της τεχνικής εκπαίδευσης στο νεοσύστατο
αμερικανικό κράτος ………………………………………………………………….. 241
Οι αξίες του αμερικανικού κολεγίου …………………………………………… 246
Θεσμικές ρυθμίσεις: σταθεροποίηση και επέκταση της εκπαίδευσης
των μηχανικών …………………………………………………………………………. 248
Τεχνική εκπαίδευση και βιομηχανική ανάπτυξη, 1860-1890 ………….. 252
Η εκπαίδευση των μηχανικών μεταξύ καθαρής και εφαρμοσμένης
επιστήμης, τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα …………………………………. 259
Αμερικανικά πανεπιστήμια: γερμανικό ιδεώδες και φιλανθρωπία …. 262
Η ιδέα της προόδου, το κίνημα του προγκρεσιβισμού και η ουτοπία
της τεχνοκρατίας ……………………………………………………………………… 265
Ιστορικές θεωρήσεις για την κοινωνική ταυτότητα και το ρόλο των
μηχανικών στην πραγματικότητα της βιομηχανικής τεχνολογίας ……. 270
Έρευνα, ακαδημαϊκή επιχειρηματικότητα και εκπαίδευση των
μηχανικών στο Μεσοπόλεμο ……………………………………………………… 274
Μεταπολεμικές προκλήσεις: βασική έρευνα και εκπαίδευση
των μηχανικών, 1945-1970 ………………………………………………………… 279
Η μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης των μηχανικών τη μεταπολεμική
περίοδο, 1945-1975 …………………………………………………………………. 284
Συνάντηση ανθρωπιστικών σπουδών και σπουδών μηχανικού ………. 290
Κεφάλαιο 6
Η εκπαίδευση των μηχανικών σε άλλες χώρες: «ταξίδια»
εκπαιδευτικών «μοντέλων», οικειοποίηση και διαμεσολάβηση ….. 295
Η εκπαίδευση των Βέλγων μηχανικών, 1880-1940 ……………………….. 300
Η γαλλική παράδοση και η μεταρρύθμιση των σπουδών μηχανικού 302
Εκβιομηχάνιση και πολλαπλασιασμός των τεχνικών σχολών …… 304
Ιταλοί μηχανικοί και τοπικές παραδόσεις, 1800-1914 …………………… 308
H ιταλική ενοποίηση και η οργάνωση των scuole di applicazione 312
Επαγγελματική και κοινωνική ταυτότητα ……………………………… 317
Μηχανικοί και εκβιομηχάνιση στη Σουηδία, 1850-1970 ………………… 319
Μηχανικοί και εκβιομηχάνιση, 1880-1930 …………………………….. 320
Μεταπολεμικοί μετασχηματισμοί, τεχνολογική ορθολογικότητα
και επαγγελματική οργάνωση των μηχανικών ……………………….. 323
Κεφάλαιο 7
Έλληνες μηχανικοί: εκπαίδευση, επάγγελμα και τεχνοκρατικό
ιδεώδες, 1830- 1970 …………………………………………………………………. 327
Εκπαιδεύοντας την ελίτ: στρατιωτικοί μηχανικοί, 1830-1880 …………. 329
Η αποστρατικοποίηση του επαγγέλματος του μηχανικού και
η σταδιακή ακαδημακοποίηση των σπουδών του, 1830-1873 ……….. 334
Θεσμικές τομές: η ίδρυση Τμήματος Δημοσίων Έργων και
η Γαλλική Αποστολή …………………………………………………………………… 340
Το Σχολείον των Βιομηχάνων Τεχνών και η αναβάθμιση των σπουδών,
1887-1914 ……………………………………………………………………………….. 344
Η «ακαδημακοποίηση» του Πολυτεχνείου και ο βενιζελικός τεχνικός
εκσυγχρονισμός, 1914-1920 ………………………………………………………. 350
Μηχανικοί και βιομηχανία στο Μεσοπόλεμο ……………………………….. 355
Θεσμοί εκπροσώπησης των μηχανικών ……………………………………….. 361
Η εκπαίδευση και το επάγγελμα των μηχανικών την περίοδο του
Μεσοπολέμου: ερωτήματα και προοπτικές …………………………………. 366
Οι μηχανικοί τη μεταπολεμική περίοδο 1950-1970: σπουδές
και επάγγελμα …………………………………………………………………………. 373
Βιβλιογραφία ………………………………………………………………………… 385
Ευρετήριο ……………………………………………………………………………….. 425
H γραφιστική επεξεργασία έγινε στο ατελιέ γραφικών τεχνών των εκδόσεων 24γράμματα
(Λεωφ. Πεντέλης 77, Χαλάνδρι, τηλ. 210 612.70.74)
Υπεύθυνη ψηφιακής σελιδοποίησης: Κλαίρη Μπαρόλα
Δημιουργία εξωφύλλου: Κλαίρη Μπαρόλα
Φωτογραφία εξώφυλλου: Γεωργία Μαυρογόνατου
Αρχική μορφή διανυσμάτων: Starline (freepik)