Τα Αδώνια (η αρχαία ελληνική μουσική), Β. Μυρσιλίδου

«Τα Αδώνια : ήτοι η αρχαία ελληνική μουσική υπό τους θόλους των ιερών ναών της Ανατολικής Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας / υπό Βασιλείου Α. Μυρσιλίδου  – Τύποις Ροζάνη, 1907»

ISBN 9786188304666

Σειρά: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Τίτλος: «ΤΑ ΑΔΩΝΙΑ ΗΤΟΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΜΟΥΣΙΚΗΣ» υπό τους θόλους των ιερών ναών
της Ανατολικής Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας
Συγγραφέας: ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Δ. ΜΥΡΣΙΛΙΔΟΥ
Εισαγωγικό σημείωμα: Δημήτρη Σταθακόπουλου
ISBN: 978-618-8304-666
Φιλολογική επιμέλεια για την εισαγωγή : Σ. Αθηναίος
Τόπος και Χρονολογία πρώτης έκδοσης: Αθήνα, 1907
Τόπος και Χρονολογία αναστατικής ανατύπωσης: Αθήνα, 2017
Σελίδες: 74
Διάσταση σελίδας: 14,8x21cm
Γραμματοσειρά: Calibri, 11’
Χαρτί: Σαμουά 120gr

Εκδόσεις: 24γράμματα / Γιώργος Δαμιανός
Διευθύνσεις / Κεντρική Διάθεση:
α. Πεντέλης 77 Χαλάνδρι

Τηλ: +30 210 612 70 74,
Email : [email protected]
Web site / e-shop: www. 24gra mmata.com
Copyright © 2017 24γράμματα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ (2017)

του Δημ. Σταθακόπουλου

Διπλωματούχου Βυζαντινής Μουσικής 

Δρ Παντείου Πανεπιστημίου ,

Δικηγόρου παρ’Αρείω Πάγω

Η διαχρονικότητα της Ελληνικής μουσικής με αφορμή την επαναπαρουσίαση του βιβλίου :

«Τα Αδώνια : ήτοι η αρχαία ελληνική μουσική υπό τους θόλους των ιερών ναών της Ανατολικής Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας / υπό Βασιλείου Α. Μυρσιλίδου  – Τύποις Ροζάνη, 1907»

Αναδιφώντας προσφάτως στο βιβλίο του Βασ. Μυρσιλίδου: « Τα Αδώνια : ήτοι η αρχαία ελληνική μουσική υπό τους θόλους των ιερών ναών της Ανατολικής Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας – εκδ. Ροζάνη 1907 » , μου γεννήθηκε η διάθεση ν’ αναφερθώ εκ νέου σε παλαιότερες έρευνές μου ( πλέον των 25 ετών  ) σχετικά με τη διαχρονικότητα της Ελληνικής μουσικής, τα δάνεια και τα αντιδάνεια.  Ομολογώ ότι το συγκεκριμένο βιβλίο δεν το είχα υπόψιν μου, χάρις όμως στην ψηφιακή βιβλιοθήκη anemi του Πανεπ. Κρήτης, καθώς και την παρούσα αναστατική έκδοση, το έργο  έγινε προσβάσιμο. Ομολογουμένως ενθουσιάστηκα με το περιεχόμενό του, το οποίο παραλληλίζει «πειραματικά» , αλλά μάλλον επιτυχημένα  την αρχαία ελληνική ελεγειακή / θρηνώδη υμνωδία, με την αντίστοιχη χριστιανική και συγκεκριμένα τα  θρηνώδη άσματα για το θάνατο του Αδωνι στα Αδώνεια μυστήρια με αυτά των εγκωμίων της Μ. Παρασκευής  του Επιταφίου.

Ο Β. Μυρσιλίδης υπηρέτησε ως διευθυντής της Σχολής της Ελληνικής Κοινότητας το 1897 στο χωριό Δενισλί της Λαοδικείας και μεταξύ άλλων συνέγραψε και  τα βίο της Αλεξανδρινής φιλοσόφου Υπατίας, ( 1926 ), την οποία ταύτιζε με την αγ. Αικατερίνη, είχε δε  λάβει μέρος σε θρησκευτική γιορτή «εις τιμήν και μνήμην Υπατίας φιλοσόφου και μάρτυρος».  Είχε μια «επιμονή» με τη διαχρονικότητα της αρχαίας Ελλάδας μέσω χριστιανισμού έως τις μέρες του και απ’ ότι ξέρω δεν θεωρήθηκε νεοπαγανιστής ή αιρετικός , αντιθέτως ήταν και είναι αποδεκτός.

Έτσι, εν προκειμένω, στο βιβλίο του που  αναστατικά επαναπαρουσιάζεται βλέπουμε την «επιμονή του» , ν’ αποδώσει ψαλτικά όλα τα «εγκώμια του Αδωνι» ακριβώς όπως τα Ορθόδοξα εγκώμια της Μ. Παρασκευής.

Hic Rhodus hic saltus για όποιον θα ήθελε να «πειραματιστεί» φωνητικά / ψαλτικά επάνω στην πρόταση του Βασ. Μυρσιλίδη, που μακάρι να βλέπαμε το όλο εγχείρημα και σε ψηφιακό δίσκο ( cd ) .

Τα πιο γνωστά εγκώμια, αυτά που γνωρίζει όλος ό κόσμος είναι, φυσικώ τω λόγω, τα εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής για τον Ύψιστο Νεκρό, τόσο μάλιστα γνωστά ώστε το γραμματολογικό αυτό είδος να ταυτίζεται για τους περισσότερους με τούτα τα συγκεκριμένα τροπάρια. Τα εν λόγω εγκώμια ψάλλονται μεν τη Μεγάλη Παρασκευή το εσπέρας, ανήκουν όμως στον όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου. Κατά την παλαιότερη τυπική τάξη, το μοναχικό δηλαδή τυπικό πού τηρείτο και στις κατά κόσμον ενορίες, τα εγκώμια ψάλλονταν κατά τη στιχολογία του Αμώμου, με άλλα λόγια πριν από κάθε τροπάριο των εγκωμίων ψαλλόταν ένας στίχος του ψαλμού αυτο.  Για την ιστορικοφιλολογική πλευρά των εγκωμίων, όσο δεν έχει μελετηθεί ακόμη ή χειρόγραφη παράδοσή τους, λίγα πράγματα είμαστε σε θέση να πούμε με ασφάλεια. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλές και διαφορετικές συλλογές εγκωμίων, όπως μαρτυρούν πολλά χειρόγραφα Τριώδια και άλλοι χειρόγραφοι κώδικες, και ότι πολλοί είναι επίσης και οι ποιητές τους. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι ποιητές δεν το γνωρίζουμε, όπως δεν γνωρίζουμε πότε γράφτηκαν τα χιλιάδες εγκώμια πού απόκεινται στα χειρόγραφα ούτε πότε και που εισήχθησαν πρώτη φορά στη λατρεία. Δεν νομίζω πάντως ότι απέχουμε πολύ από την αλήθεια, αν πούμε, ακολουθώντας τους περισσότερους εκ των ειδικών, ότι τα εγκώμια άρχισαν να γράφονται μάλλον κατά τους Παλαιολογείους χρόνους και ότι η εισαγωγή τους στα εκκλησιαστικά Τυπικά πρέπει να ξεκίνησε κατά τα μέσα του 15ου αιώνα.

Επάνω σε αυτά στηρίχθηκε κυρίως το έργο/ πρόταση του Βασ. Μυρσιλίδου για να μας παραλληλίσει τα Αδώνεια μυστήρια/ εγκώμια

Καλή ανάγνωση,

Πειραιάς 14 Φεβρουαρίου 2017

Λίγα λόγια για το συγγραφέα του εισαγωγικού σημειώματος

Ο Δημήτριος Σταθακόπουλος , γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά, όπου ζει και εργάζεται ως δικηγόρος στον Άρειο Πάγο .
Σπούδασε νομικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μιλάει αγγλικά, ιταλικά,
γαλλικά  και τούρκικα.
Έλαβε διδακτορικό δίπλωμα με άριστα από το Πάντειο πανεπιστήμιο (τμήμα κοινωνιολογίας της ιστορίας ), ασχολούμενος κυρίως με την οθωμανική περίοδο,
όπου και δίδαξε ως συνεργάτης του καθηγητή Νεοκλή Σαρρή.
Σπούδασε Βυζαντινή μουσική και παραδοσιακούς χορούς στον Πειραϊκό Σύνδεσμο
και είναι διπλωματούχος μαϊστωρ – μουσικολόγος με έμφαση στην παραδοσιακή μουσική.
Συγγραφέας 15 βιβλίων, πονημάτων και πλέον των 300 άρθρων με έντονη κοινωνική
παρεμβατική παρουσία στα επιστημονικά και πολιτιστικά δρώμενα.